Abdullah ibn Abbas: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.2) (Bot redaktəsi əlavə edilir: tr:Abdullah bin Abbas
→‎top: crosswiki standartlaşdırma
 
(21 istifadəçi tərəfindən edilmiş 29 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Şəxs}}
'''Abdullah bin Abbas'''; ({{lang-ar|عبدالله بن عباس}}) İslam Peygamberi [[Məhəmməd]]in əmisi [[Abbas bin Əbdülmüttəlib]]in oğlu, [[təfsir]] və [[fiqh]] sahəsində çoxlu hədis rəvayət edən etibarlı səhabələrdən biri.


'''Abdullah ibn Abbas ibn Əbdülmüttəlib''' ({{lang-ar|عبدالله بن عباس}}; {{DVTY}}) — [[Məhəmməd]] peyğəmbərin tanınmış səhabəsi, İslam alimi və fəqihi.<ref name="AƏ-ES-6">[[Aydın Əlizadə]], [[Elsevər Səmədov]]. İslam: Tarix, Fəlsəfə və Hüquq. ''Ensiklopedik Lüğət''. [[Bakı]]: "3 saylı Bakı Mətbəəsi" ASC, 2016, səh. 6. {{ref-az}}</ref> Məhəmməd peyğəmbərin əmisi [[Abbas ibn Əbdülmüttəlib|Abbasın]] oğlu idi.
687-ci ildə vəfat etmişdir.


Peyğəmbərin Mədinəyə hicrət etməsinə üç il qalmış Məkkədə doğulmuşdur. Məhəmməd peyğəmbərin yanında böyümüş, gənc yaşlarında ondan İslam dinin əsaslarını öyrənmişdir. Hicrətin səkkizinci ilinə qədər, Abdullah ibn Abbas öz ailəsi ilə Məkkədə yaşamışdır<ref name="AƏ-ES-6"/>. Ancaq, şəhərin müsəlmanların əlinə keçməsindən az öncə, onlar da Mədinəyə hicrət etmişdirlər. O, Hüneyn və Taif döyüşlərində, eləcə də, Məkkənin alınmasında iştirak etmişdir. Abdullah ibn Abbas Raşidi xəlifələr dövründə xəlifələrə yaxın olmuş, müsəlmanların Şimali Afrika və Təbəristana yürüşlərində iştirak etmişdir<ref name="AƏ-ES-7">Aydın Əlizadə, Elsevər Səmədov. İslam: Tarix, Fəlsəfə və Hüquq. ''Ensiklopedik Lüğət''. Bakı: "3 saylı Bakı Mətbəəsi" ASC, 2016, səh. 7. {{ref-az}}</ref>.
[[Kateqoriya:Səhabələr]]


Xəlifə Osmanın vəfatından sonra Abdullah ibn Abbas Əli ibn Əbu Talibi xəlifə kimi tanıyıb, ona dövlət işlərində yaxından köməklik göstərmişdir. Əli onu idarəçilik qabiliyyəti səbəbi ilə Bəsrə şəhərinin başçısı təyin etmişdir. Bu vəzifədə olarkən o, xaricilərin üsyanını yatıra bilsə də, sonra dövlət işlərindən uzaqlaşmış, həyatının sonuna kimi Məkkədə yaşayaraq, elmlə məşğul olmuşdur. Xəlifə Müaviyə öldükdən sonra Abdullah ibn Abbas, Hüseyn ibn Əlini xəlifə Yezidə qarşı çıxmış kufəlilərin çağırışına uymamağa dəvət etmiş, onun oraya getməsinin məqsədəuyğun olmadığını qeyd etmişdir. Buna baxmayaraq, Hüseyn Kufəyə yollanmış və orada şəhid olmuşdur<ref name="AƏ-ES-7"/>.
[[ar:عبد الله بن عباس]]

[[ca:Abd-Al·lah ibn Abbàs]]
Abdullah ibn Abbas fiqh elminin ən mahir bilicisi idi. Hər hansı hökmü verdikdə o, ilk olaraq [[Quran]]a müraciət edirdi. Orada problemin həllini tapmayanda isə o zaman [[Məhəmməd]] peyğəmbərin həyat yoluna, daha sonra onun səhabələrinin həyat nümunələrinə istinad edərək problemləri həll edirdi. Bundan başqa, Abdullah ibn Abbas Quran təfsirçisi kimi də tanınırdı<ref name="AƏ-ES-7"/>.
[[de:ʿAbd Allāh ibn ʿAbbās]]

[[en:`Abd Allah ibn `Abbas]]
Abdullah ibn Abbasın elmini, mədəniyyətini və bacarığını müsəlmanların düşmənləri də dəyərləndirmişlər. O, elçi kimi müsəlman ordusunun rəhbərliyi adından Bizansın Şimali Afrika bölgələrinin başçısı Georgiusun yanına göndərilmiş, orada elmi mübahisələrdə iştirak etmişdir. Onu dinləmiş Georgius, Abdullah ibn Abbası ən bilikli ərəb adlandırmışdır. Abdullah ibn Abbas 687-ci ildə 70 yaşında ikən Taifdə vəfat etmişdir<ref name="AƏ-ES-7"/>.
[[fa:عبدالله عباس]]

[[fr:Abdullah ibn Abbas]]
==İstinadlar==
[[he:אבן אל-עבאס]]
{{İstinad siyahısı}}
[[id:Abdullah bin Abbas]]

[[it:Abd Allah ibn 'Abbas]]
== Ədəbiyyat ==
[[ml:അബ്ദുല്ല ഇബ്ൻ അബ്ബാസ്]]

[[ms:Abdullah ibn Abbas]]
* {{Cite web |last= |first= |date=2021-05-17 |title=“Ümmətin alimi” ləqəbli səhabə - Abdullah ibn Abbas |url=https://islam.az/4954/ummetin-alimi-leqebli-sehabe-abdullah-ibn-abbas/ |access-date=2023-12-21 |website=islam.az |language=az}}
[[no:ʿAbd Allāh ibn ʿAbbās]]

[[ru:Абдаллах ибн Аббас]]
== Xarici keçidlər ==
[[sh:Abdalah ibn Abas]]
{{Xarici keçidlər}}
[[sk:Abd Alláh ibn’Abbás]]

[[so:Cabdullaahi bin Cabbaas R.C.]]
[[Kateqoriya:Səhabə hədis raviləri]]
[[su:Abdullah bin Abbas]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[sv:Abdallah ibn al-Abbas]]
[[tr:Abdullah bin Abbas]]
[[tt:Габдуллаһ ибне Габбас]]
[[uk:Абдаллах ібн Аббас]]
[[ur:عبداللہ بن عباس]]
[[uz:Abdulloh ibni Abbos]]

Səhifəsinin 11:10, 12 yanvar 2024 tarixinə olan son versiyası

Abdullah ibn Abbas
ərəb. عبد الله بن عبَّاس
Doğum tarixi təq. 619[1][2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi təq. 687[3]
Vəfat yeri
Atası Abbas ibn Əbdülmütəllib
Anası Lübabə binti Haris
Fəaliyyəti müfəssir, tarixçi, fəqih
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Abdullah ibn Abbas ibn Əbdülmüttəlib (ərəb. عبدالله بن عباس‎; təq. 619[1][2], Məkkə[4]təq. 687[3], Taif, Məkkə bölgəsi[d][4]) — Məhəmməd peyğəmbərin tanınmış səhabəsi, İslam alimi və fəqihi.[5] Məhəmməd peyğəmbərin əmisi Abbasın oğlu idi.

Peyğəmbərin Mədinəyə hicrət etməsinə üç il qalmış Məkkədə doğulmuşdur. Məhəmməd peyğəmbərin yanında böyümüş, gənc yaşlarında ondan İslam dinin əsaslarını öyrənmişdir. Hicrətin səkkizinci ilinə qədər, Abdullah ibn Abbas öz ailəsi ilə Məkkədə yaşamışdır[5]. Ancaq, şəhərin müsəlmanların əlinə keçməsindən az öncə, onlar da Mədinəyə hicrət etmişdirlər. O, Hüneyn və Taif döyüşlərində, eləcə də, Məkkənin alınmasında iştirak etmişdir. Abdullah ibn Abbas Raşidi xəlifələr dövründə xəlifələrə yaxın olmuş, müsəlmanların Şimali Afrika və Təbəristana yürüşlərində iştirak etmişdir[6].

Xəlifə Osmanın vəfatından sonra Abdullah ibn Abbas Əli ibn Əbu Talibi xəlifə kimi tanıyıb, ona dövlət işlərində yaxından köməklik göstərmişdir. Əli onu idarəçilik qabiliyyəti səbəbi ilə Bəsrə şəhərinin başçısı təyin etmişdir. Bu vəzifədə olarkən o, xaricilərin üsyanını yatıra bilsə də, sonra dövlət işlərindən uzaqlaşmış, həyatının sonuna kimi Məkkədə yaşayaraq, elmlə məşğul olmuşdur. Xəlifə Müaviyə öldükdən sonra Abdullah ibn Abbas, Hüseyn ibn Əlini xəlifə Yezidə qarşı çıxmış kufəlilərin çağırışına uymamağa dəvət etmiş, onun oraya getməsinin məqsədəuyğun olmadığını qeyd etmişdir. Buna baxmayaraq, Hüseyn Kufəyə yollanmış və orada şəhid olmuşdur[6].

Abdullah ibn Abbas fiqh elminin ən mahir bilicisi idi. Hər hansı hökmü verdikdə o, ilk olaraq Qurana müraciət edirdi. Orada problemin həllini tapmayanda isə o zaman Məhəmməd peyğəmbərin həyat yoluna, daha sonra onun səhabələrinin həyat nümunələrinə istinad edərək problemləri həll edirdi. Bundan başqa, Abdullah ibn Abbas Quran təfsirçisi kimi də tanınırdı[6].

Abdullah ibn Abbasın elmini, mədəniyyətini və bacarığını müsəlmanların düşmənləri də dəyərləndirmişlər. O, elçi kimi müsəlman ordusunun rəhbərliyi adından Bizansın Şimali Afrika bölgələrinin başçısı Georgiusun yanına göndərilmiş, orada elmi mübahisələrdə iştirak etmişdir. Onu dinləmiş Georgius, Abdullah ibn Abbası ən bilikli ərəb adlandırmışdır. Abdullah ibn Abbas 687-ci ildə 70 yaşında ikən Taifdə vəfat etmişdir[6].

  1. 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. 1 2 ʿAbd Allāh ibn ʿAbbās Ibn ʿAbbās // AlKindi.
  3. 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118925857 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  4. 1 2 3 4 Али-заде А. Абдуллах ибн Аббас (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007. С. 12. ISBN 978-5-98443-025-8
  5. 1 2 Aydın Əlizadə, Elsevər Səmədov. İslam: Tarix, Fəlsəfə və Hüquq. Ensiklopedik Lüğət. Bakı: "3 saylı Bakı Mətbəəsi" ASC, 2016, səh. 6.  (az.)
  6. 1 2 3 4 Aydın Əlizadə, Elsevər Səmədov. İslam: Tarix, Fəlsəfə və Hüquq. Ensiklopedik Lüğət. Bakı: "3 saylı Bakı Mətbəəsi" ASC, 2016, səh. 7.  (az.)
  • ""Ümmətin alimi" ləqəbli səhabə - Abdullah ibn Abbas". islam.az (az.). 2021-05-17. İstifadə tarixi: 2023-12-21.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]