Prilipko gəvəni
Prilipko gəvəni | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Prilipko gəvəni |
||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
Prilipko gəvəni (lat. Astragalus prilipkoanus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" — VU C2a(i). Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür. Regional IUCN Statusu EN B2ab (v).
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
15-40 sm hündürlükdə, çoxillik bitkidir. Yarpaqcıqlar 8-12 cüt, dəyirmi-yumurtaşəkillidir, 5-20 mm uzunluğunda, 3-8 mm enindədir. Kasacıq boruvaridir. Tac bozumtul bənövşəyi rəngdə, 20-22 mm uzunluqdadır. Yumurtalıq tüklüdür. Paxlası oturaq, düz, təxminən 2 sm uzunluğunda, xətvari, qısa bizvari buruncuqlu, qısa qara və ağ xovludur. Çiçəkləmə-meyvə əmələgətirmə dövrü may-iyun-iyul aylarına təsadüf edir. Quraqlığa davamlı (kserofit), işıqsevən bitkidir (heliofit), toxumla çoxalır, orta dağ qurşağında, quru və çınqıllı yamaclarda, taxıl-müxtəlifotlu qruplaşmalarda rast gəlinir.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Populyasiyanın sayı azdır və dəyişilmir. Məhdudlaşdırıcı amillər antropogen və ekoloji amillərdir. Bitdiyi sahənin qorunması, növün müasir vəziyyətinin dəqiqləşdirilməsi, introduksiyası, toxumlarının toxum bankında saxlanması təklif olunur.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Naxçıvanın dağlıq hissəsində yayılmışdır (Kəngərli rayonu Anabadgədik dağı; Şahbuz rayonu Badamlı, Kükü kəndləri; Culfa rayonu Şurud, Hal kəndləri; Ordubad rayonu Tivi, Biləv, Paraqa kəndləri ətraflarında).