İba Fuyu
İha Fuyu (伊波 普猷?, 15 mart 1876, Naha – 13 avqust 1947, Tokio) və ya İba Fuyu – əslən ryukyulu olan Yaponiya dilçisi, etnoloqu və folklorşünası.[1] "Okinavaşünaslığın atası" hesab olunur.[1] O, Okinava dilinin müasir linqvistik tədqiqinin əsasını qoymuş, Okinava ədəbiyyatını və folklorunu öyrənmişdir.[1]
| İha Fuyu | |
|---|---|
| yap. 伊波 普猷 | |
 | |
| Doğum tarixi | 15 mart 1876 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 13 avqust 1947 (71 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | tarixçi, folklorşünas, dilçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı və karyerası
[redaktə | mənbəni redaktə et]İha Fuyu 1876-cı ildə Ryukyu krallığının paytaxtı Naha şəhərində doğulmuşdur.[1] 1900–03-cü illərdə Kioto şəhərində yerləşən Üçüncü liseydə, 1903–06-cı illərdə Tokio Universitetinin dilçilik fakültəsində təhsil almışdır.[1] Bu dövrdə Okinava mədəniyyətinin linqvistik tədqiqinə maraq göstərmişdir.[1] Məzun olduqdan sonra Okinavaya qayıtmış, Okinava Prefektura Normal Məktəbində dərs deməyə və Okinava mədəniyyəti haqqında araşdırmalar aparmağa başlamışdır.[1]
1909-cu ildə Okinava Prefektura Kitabxanasını qurduqdan sonra birinci direktoru təyin olunmuş və Okinava mədəniyyətə həsr olunmuş 5.000 mənbədən ibarət kolleksiyanın yaradılmasına töhfə vermişdir.[1]
Elmi töhfələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]İha xristian, prohibitionist və esperantist kimi göstərdiyi fəaliyyətlərə görə də tanınmış, Okinava xalqının hüquqlarını müdafiə etmişdir.[1] 1924-cü ildə kitabxana direktorluğundan çıxmış və həyatının qalan hissəsini müxtəlif tədqiqatlara həsr etmək üçün Tokioya köçmüşdür.[1] Burada Ryukyu krallığının "Omoro Soşi" şeirlər antologiyasını tədqiq etmiş, Okinava dili üçün lüğət tərtib etmiş, Okinava folkloruna və dram teatrına aid kolleksiya yaratmış, qədim Okinava dilinin səs sistemini öyrənmişdir.[1]
İhanın Okinava haqqında olan nəşrləri və mühazirələri arxeologiya, tarix, dilçilik, fəlsəfə, etnologiya və ədəbiyyat kimi mövzuları əhatə etmişdir.[1] Əsas əsərləri 11 cilddən ibarət "İha Fuyu zenşu" (1974–76) əsərində toplanmışdır.[1]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). III cild (G–I). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 262. ISBN 0-87011-623-1. İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2022.
