İran Kazak diviziyası

İran Kazak diviziyası

İran Kazak diviziyası —Qacarlar dövlətində ruslar, mühacir qafqazlılar tərəfindən yaradılmış hərbi birləşmə. 1879-cu ildən 1916-cı ilədək briqada. 1916-cı ildən 1920-ci ilədək diviziya.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nasirəddin şah Qacar hakimiyyəti dövründə xarici dövlətlərə, o cümlədən Rusiyaya verilmis imtiyazlardan biri də İranda Kazak diviziyasının təskili barədə olan imtiyaz idi. Bu divizyanın təskili ideyası sahın 1878-ci il Avropaya 2-ci səfəri zamanı aparılmıs danısıqlar nəticəsində yaranmıs, 1921-ci ilədək fəaliyyət gostərmisdir. 1879-cu ildə rus polkovniki Aleksey Domantovicin bascılığı ilə zabitlərdən ibarət olan bir heyət Tehrana gəldi və beləliklə tərkibi əsasən İranda muhacirətdə olan insanlardan ibarət 850 nəfərlik atlı rus kazak diviziyası yaradıldı. Bu muhacirlər kimlər idi? II Rusiya-İran muharibəsi 1828-ci ildə bağlanmıs Türkmənçay müqaviləsi ilə basa catdıqda Rusiya tərəfindən zəbt olunmus Guzey Azərbaycanı səhərlərinin sakinləri arasında dini birliyi əsas amil hesab edərək, həm də İran ordusunda Rusiyaya qarşı vuruşduqlarını düşünərək İran torpağında qalmağı münasib hesab edənlər burada mühacir olmağı qərara aldılar[1].

Komandirləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 1879–1882 — polkovnik Aleksey Domontoviç
  • 1883–1885 — polkovnik Pyotr Çarkovski
  • 1885–1891 — polkovnik Dmitri Dmitriyeviç Kuzmin-Karavayev
  • 1891–1894 — polkovnik Nikolay Yakovleviç Şneur
  • 1894–1903 — polkovnik Vladimir Andreyeviç Kosoqovski
  • 1903–1906 — polkovnik Fyodor Qriqoryeviç Çernozubov
  • 1906–1909 — polkovnik Vladimir Lyaxov
  • 1909–1914 — polkovnik knyaz Nikolay Petroviç Vadbolski
  • 1914–1915 — polkovnik Prozorkeviç
  • 1915–1917 — general baron fon Maydell
  • 1917–1918 — polkovnik Georgi İosifoviç Klerje
  • 1918–1920 — polkovnik Vsevolod Dmitriyeviç Staroselski

Yüksək rütbəli zabitləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Гоков О.А. Российские офицеры и персидская казачья бригада (1877–1894 гг.) // Canadian American Slavic Studies. – 2003. – Vol.37. – №4. – Р. 395–414.
  • Очерк развития Персидской казачьей бригады // Новый Восток. – 1923. – №4. – С.390–402.
  • Павлович М.П. Казачья бригада в Персии // Новый Восток. – 1925. – №8–9. – С.178–198.; Павлович М., Иранский С. Персия в борьбе за независимость. – М., 1925.
  • Иванов М.С. Иранская революция 1905–1911 годов. – М., 1957.
  • Рихсиева Н.Р. К истории иранских казачьих частей (по архивным материалам) // Научные труды Ташкентского государственного университета им. В.И. Ленина. – 1978. – Вып.564: Востоковедение. – С.129–138.
  • Красняк О.А. Роль Персидской казачьей бригады в определении политики Ирана (1905–1925 гг.) // http://humanities.edu.ru/db/msg/[ölü keçid]
  • Красняк О.А. Дневник полковника В.А. Косоговского как источник по изучению истории Ирана // http://humanities.edu.ru/db/msg/sect/[ölü keçid]
  • Красняк О.А. Становление иранской регулярной армии в 1879–1921 гг. (по материалам архивов русской военной миссии): Автореферат кандидатской диссертации на соискание учёной степени кандидата исторических наук. Специальность 07.00.03 – Всеобщая история (новая и новейшая история). – М., 2004. – 16 с.
  • Домонтович А. Воспоминания о первой русской военной миссии в Персии // Русская старина. – 1908. – №2–4.
  • Персия в конце ХІХ века (Дневник генерала Косоговского) // Новый Восток. – 1923. – №3. – С.446–469; Из тегеранского дневника полковника В.А. Косоговского. – М., 1960.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Ənvər Çingizoğlu, İran Kazak briqadası, Soy dərgisi, 11 (43), 2010, s.76-83

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]