İrfan Əli
Məhəmməd İrfan Əli (ing. Mohamed Irfaan Ali; 25 aprel 1980, Leonora[d]) — 2020-ci ilin avqust ayından etibarən Qayana Prezidenti olaraq çalışan qayanalı siyasətçi.
| Məhəmməd İrfan Əli | |
|---|---|
| ing. Mohamed Irfaan Ali | |
 | |
Qayana Kooperativ Respublikasının Prezidenti | |
| 2 avqust 2020 – h.h | |
| Əvvəlki | Devid Artur Qreyncer |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Leonora, Essekibo adaları—Qərbi-Demerara, Qayana |
| Fəaliyyəti | dövlət qulluqçusu, siyasətçi |
| Həyat yoldaşı | Arya Əli |
| Uşağı | 1 |
| Dini | islam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Əli 2020-ci ilin mart seçkilərində Xalqın Tərəqqi Partiyası/Vətəndaş Partiyasından prezidentliyə namizəd olmamışdan əvvəl millət vəkili və Mənzil Naziri idi. Seçkilərin hüquqiliyi ilə bağlı aylarla davam edən hüquqi araşdırmalar və hətta bütün bülletenlərin nəticədən sonra yenidən sayılmasından sonra, 2 avqust 2020-ci ildə Qayananın 10-cu Prezidenti olaraq and içdi.[1]
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əli Qayananın qərb sahil bölgəsi olan Demarara bölgəsindəki Leonora kəndində hind-qayanalı müsəlman ailədə anadan olmuşdur. İki pedaqoqun iki oğuldan biri olan Əli yetkinlik illərinin çox hissəsini Lequan adasında keçirdi. Leonora kreş və ibtidai məktəblərinin və "Korolona İda" ibtidai məktəbinin məzunudur. Əli orta təhsilini Qayananın Corctaun şəhərindəki Müqəddəs Stanislav Kollecində tamamladı. Qərbi Hind Universitetində Şəhər və Regional Planlaşdırma üzrə doktorluq dərəcəsi aldı.[2]
Professional fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əli Maliyyə Nazirliyində Karib İnkişaf Bankının Layihə İcra Birliyinin Layihə Müdiri və Dövlət Planlama Katibliyində Baş planlayıcı vəzifələrində çalışmışdır.
İlk siyasi fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əli 2006-cı ildə Qayana Milli Məclisinin üzvü seçildi. Sonradan Mənzil və Su Naziri və Turizm Sənayesi və Ticarət Naziri portfellərinə təyin edildi.[3]
Əli nazir olduğu müddətdə ayrı-ayrı hallarda Prezident və Baş nazir vəzifələrini icraçı olaraq yerinə yetirirdi. 2015-ci ildə Xalq Mütərəqqi Partiyası/Vətəndaş Partiyasına üzv oldu və bu müddət ərzində İctimai Hesablamalar Komitəsinin sədri və Qayana Parlamentinin İqtisadi Xidmətlər Komitəsinin həmsədri oldu.
Prezident fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Namizədliyi və seçki kampaniyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]İrfan Əli 2 mart 2020-ci ildə Qayanada keçiriləcək ümumi və regional seçkilərdə Xalqın Tərəqqi Partiyasının prezidentliyə namizədi oldu.[4]
19 yanvar 2019-cu ildə Xalqın Tərəqqi Partiyası/Vətəndaş Partiyasına prezidentliyə namizəd olaraq seçildi. Seçim Əlinin Qayana Xüsusi Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsi tərəfindən 19 sui-qəsd və fırıldaqçılıqda ittiham olunduğu vaxta təsadüf etdi. Əlinin vəkilləri bu ittihamların qanunauyğunluğunu şübhə altına aldılar və siyasi xarakterli olduqlarını və "uydurma" olduqlarını iddia etdilər. Əli prezidentliyə namizəd olarkən, ittihamlar heç vaxt tam məhkəmə iclasına gətirilməmişdi.
Seçimdən dərhal sonra Əli fırıldaqçılıqda günahlandırıldı, əleyhdarları Əlinin 20-lərin əvvəlində öz portfellərindən birini səhv təqdim etdiyini iddia etdilər. Əli, həmçinin 2011–2015-ci illər arasında dövlətdən 174 milyon dollardan çox pul oğurlamaqda ittiham olunan 19 saxtakarlıq ittihamı ilə Demeraradakı Sparendam Plantasiyası və Goyedvervaqtinqdəki 19 torpaq sahəsini naməlum şəxslərlə əlbir olaraq bir neçə adama satması iddia edildi. Məsələlərlə bağlı məhkəmə bir neçə dəfə təxirə salındı. Bu ittihamlar özü tərəfindən inkar edildi. Xüsusi Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinə görə, 39.8 milyon dollara satılan torpaq sahələri 212.4 milyon dollar dəyərində qiymətləndirildi. Avqustun 14-də ittihamlar rədd edildi.[5]
Prezidentlik kampaniyasında Əli Qreyncer administrasiyasında artımın azaldığını və işsizliyin artdığını əsas gətirərək, əsasən iqtisadi platformada çalışdı. Əli beş il ərzində 50 min yeni iş yeri yaratmağı öz üzərinə götürdü. Qayananın inkişafını Qayananın yeni neft sektorunda gördü, şəffaflığın və dünya idarəetmə standartlarına riayət edilməsinin vacibliyini vurğuladı. Əli siyasi müdaxilədən uzaq Suveren Sərvət Fondu qurmağa və Qayananın Santiaqo prinsiplərini və mədən sənayesində şəffaflıq təşəbbüsünün qlobal tələblərinə riayət etmə qabiliyyətini gücləndirməyə qərar verdi.
Xarici əlaqələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]Amerika Birləşmiş Ştatları
[redaktə | mənbəni redaktə et].jpg)
2020-ci ilin sentyabr ayında Amerika Birləşmiş Ştatlarının dövlət katibi Mayk Pompeo ilə birgə açıqlamasında Əli iki ölkənin böhran keçirən Venesuela ilə Qayananın mübahisəli sərhədi yaxınlığında narkotiklərin qadağan edilməsinə yönəlmiş birgə dəniz patrul xidmətinə başlayacağını söylədi. Müqavilə "Hess Corp" ilə konsorsiumun tərkibində olan ABŞ neft şirkəti "ExxonMobil Corp"-un böyük bir hissəsi Venesuelanın iddia etdiyi sularda olan Qayananın açıq dənizdəki Stabruk blokunda xam neft hasilatını artırmasıyla əldə edildi. Pompeo və Əli çıxışlarına "daha çox təhlükəsizlik sərhəd məkanınızı iqtisadi bölgənizdə baş verənləri başa düşmək üçün daha çox imkan verir, bunların hamısı Qayananın suverenliyini təmin edən şeylərdir" deyə əlavə etdilər.[6]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- ↑ https://www.stabroeknews.com/2019/news/guyana/01/19/irfaan-ali-is-ppp-c-presidential-candidate/
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-06-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-05.