Şimali Kaliforniya meşə yanğınları (2017)

Şimali Kaliforniya yanğınları — 8 oktyabr 2017 tarixində baş vermiş meşə yanğınları ardıcıllığı.[3] Yanğınlar Şimali Kaliforniya sahəsinin əksəriyyətinə böyük qırmızı bayraq xəbərdarlığına səbəb olan şiddətli hava şəraiti zamanı Napa, Leyk, Sonoma, Mendosino, Byutt və Solano dairələrində baş vermişdir. Bu müddətdə on yeddi ayrı yanğın hadisəsi qeydə alınmışdır.[1][2][4][5][6]

Şimali Kaliforniya meşə yanğınları
ing. Northern California wildfires
Yanğının peykdən çəkilmiş şəkli (9 oktyabr)
Yanğının peykdən çəkilmiş şəkli (9 oktyabr)
Ölkə ABŞ ABŞ
Bölgə Kaliforniya ştatı
Yanma tarixi 8 oktyabr, 2017 – h.h[1]
Miqyası 214,277 akr (86,715 ha)
Səbəbi Havanın istiliyi
Yanmış binalar 5,700
Ölənlər 42[2]
Zərər çəkənlər 185
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İqlim

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Meşə yanğınlarından günləş əvvəl Kaliforniya Meşəçilik və Yanğından Mühafizə Şöbəsi, Şimali Kaliforniyanın əksər hissələrində qırmızı bayraq xəbərdarlıqları verməyə başlamışdı. Buna səbəb isə, küləklərin sürətinin 40 ilə 56 km/saat arasında olması idi. 8 oktyabr axşamı, Diablo küləkləri saatda 110 kilometrə çatdıqları bildirilmişdir.[7]

Təsir

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yanğınlarda həlak olanların əksəriyyəti 8 oktyabr və ya 9 oktyabr 2017 tarixində, yanğınlar başladığı zaman öldüyünə inanılır. Qurbanların əksəriyyəti yaşlıdır, baxmayaraq ki, ölənlərin yaşları 14-dən 100-ə qədərdir.[8]

9 oktyabr 2017 tarixində Kaliforniya qubernatoru Jerri Braun Napa, Sonoma, Yuba, Byutt, Leyk, Mendosino, Nevada və Orinc kimi dairələr üçün fövqəladə vəziyyət elan etdi və Ağ Evə böyük fəlakət bəyannaməsi tələb edən bir məktub göndərdi.[9][10] ABŞ prezidenti Donald Tramp 10 oktyabr tarixində təbii fəlakət nəticəsində hazırlanan bəyannaməni təsdiqləmişdir.[9] Ərazini araşdırarkən, Kaliforniya 5-ci Konqresinin nümayəndəsi Mayk Tompson, "Bu, Kaliforniya tarixinin ən pis yanğın fəlakəti olacağını gözləyirəm" dedi.[9]

10,000-dən çox yanğınsöndürən 1000-dən çox yanğın mühərrikləri və digər avadanlıqları istifadə edərək, yanğına qarşı mübarizə aparırlar. Kanada və Avstraliyadan da yanğınsöndürənlər gəlmişdir.[8][11]

Yanğınlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

20 oktyabr 2017 tarixindəki məlumatlara əsasən

Adı İdarə Sahəsi (Akr ilə) Başlanğıc tarixi Qarşısının alınma tarixi Status Qeydlər İstinad
Atlas Napa, Solano 51,064 8 oktyabr, 2017 87%-in qarşısı alındı 6 nəfər həlak oldu [2][12][13][14]
Nans Napa, Sonoma 51,512 8 oktyabr, 2017 85%-in qarşısı alındı 2 nəfər həlak oldu [15][16]
Tabbs Napa, Sonoma 36,432 8 oktyabr, 2017 93%-in qarşısı alındı 22 nəfər həlak oldu [2][14][17]
Redvud/Potter Mendosino 35,800 9 oktyabr, 2017 95%-in qarşısı alındı 8 nəfər həlak oldu [2][14][18]
Poket Sonoma 12,430 9 oktyabr, 2017 82%-in qarşısı alındı [19]
Kaskad Yuba 9,989 9 oktyabr, 2017 19 oktyabr, 2017 Qarşısı alındı 4 nəfər həlak oldu [20]
Çeroki Byutt 8,417 8 oktyabr 2017 16 oktyabr 2017 Qarşısı alındı [21]
La-Porte Byutt 6,151 9 oktyabr 2017 19 oktyabr 2017 Qarşısı alındı [22]
Sulfur Leyk 2,207 9 oktyabr 2017 26 oktyabr 2017 Qarşısı alındı [23]
37 yanğın Sonoma 1,660 9 oktyabr, 2017 12 oktyabr, 2017 Qarşısı alındı [1]

Atlas yanğını

[redaktə | mənbəni redaktə et]
2017 Şimali Kaliforniya meşə yanğınlarının xəritəsi

Atlas yanğını Napa dairəsinin mərkəzi olan Napa şəhərinin şimalında, Napa Soda Sprinqs yaxınlığında, 8 oktyabr 2017 tarixində başlanan və hələ də davam edən meşə yanğını.[12]

Çeroki yanğını

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çeroki yanğını Byutt dairəsinin mərkəzi olan Oronvil şəhərinin yaxınlığında, 8 oktyabr 2017 tarixində başlanan və hələ də davam edən meşə yanğını. Orovil yaxınlığında və ətraf kənd məhəllələrini təhdid edən yanğın, başlamasından bir neçə saat sonra yüz hektardan yüz minlərlə hektara qədər genişlənmişdir.[24]

Nans yanğını

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nans yanğını Sonoma şəhərinin şərqində və şimalında, 8 oktyabr 2017 tarixində başlanan və hələ də davam edən meşə yanğını. Nans yanğını oktyabrın 11-də Norbom yanğını ilə birləşmişdir.[25] Nans/Norbom yanğını oktyabrın 12-də Abod yanğını ilə birləşmişdir.[1] Petrik yanğını oktyabrın 13-də Nans/Norbom/Adob yanğını ilə birləşərək dörd-yanğın yaratmışdır.[16] Oktyabrın 16-da Presli yanğınını da ehtiva edən Nans yanğın 48,000 hektar sahəni əhatə etmişdir.[15]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 "California Statewide Fire Summary". CAL FIRE. Kaliforniya Ştatı. 14 October 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 October 2017.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 Ma, Enni; Eqelko, Bob; Qutiyerrez, Melodi; Ho, Vivian. "Live updates: 35 dead in NorCal fires, high winds expected overnight". San Francisco Chronicle. 14 oktyabr, 2017. 2022-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr, 2017.
  3. ↑ "Kaliforniya yanğınları: 10 nəfər həlak olub" (az.). BBC Azərbaycanca. 2017-10-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 oktyabr, 2017.
  4. ↑ Fuller, Tomas; Bromuiç, Jonah Engel; Turkevitz, Culi. "Wildfires Sweep Across Northern California; 13 Are Dead". The New York Times. October 10, 2017. May 16, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 10, 2017.
  5. ↑ "Northern California Wildfires: Emergency Alerts Scrutinized Amid Deadly Blazes". NBC News. Associated Press. 12 oktyabr, 2017. 2018-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr, 2017.
  6. ↑ "California fires: deadliest week in history kills 31 as blaze rages on". The Guardian. Associated Press. 12 oktyabr, 2017. 2018-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr, 2017.
  7. ↑ Lin II, Rong-Gong. "'Diablo winds' fuel widespread destruction from fires in California wine country". Los Angeles Times. 9 oktyabr, 2017. 2021-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 oktyabr, 2017.
  8. ↑ 1 2 "Firefighters beating back deadly California wildfires, official says". The Guardian. Associated Press. 15 oktyabr, 2017. 2022-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 oktyabr, 2017.
  9. ↑ 1 2 3 Lyons, Cenna; Rubenstayn, Stiv; Ale-aziz, Hamid; Fimrit, Piter; Taker, Cil. "Live updates: 23 dead in Wine Country fires; parts of city of Napa warned". San Francisco Chronicle. 11 oktyabr, 2017. 2022-05-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 oktyabr, 2017.
  10. ↑ Uonq, Culia Kerri; Ci, Alasteyr. "California wildfires: 10 killed in 'unprecedented' wine country blaze". The Guardian. 9 oktyabr, 2017. 2022-06-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 oktyabr, 2017.
  11. ↑ "California firefighters battle winds as number of people evacuated hits 90,000". The Guardian. Associated Press. 14 oktyabr, 2017. 2018-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr, 2017.
  12. ↑ 1 2 "Atlas Fire". CAL FIRE. 2017-10-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr, 2017.
  13. ↑ Uriya, Daniel; Du-Vall, Erik. "California wildfire death toll rises to 38, earthquake hits Mendocino County". UPI (ingilis). 14 oktyabr, 2017. 2018-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr, 2017.
  14. ↑ 1 2 3 Ho, Vivian; Lyons, Cenna. "Live updates: Northern Calif. wildfires cause estimated $3 billion damage; death toll still 40". San Francisco Chronicle. 15 oktyabr 2017. 2017-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2017.
  15. ↑ 1 2 "Nuns Fire". CAL FIRE. 2017-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 oktyabr, 2017.
  16. ↑ 1 2 Lyons, Jenna; Ma, Enni; Eqelko, Bob; Qutiyerrez, Melodi. "Live updates: Death toll rises to 32 in Northern California wildfires". San Francisco Chronicle. 13 oktyabr, 2017. 2022-05-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr, 2017.
  17. ↑ "Tubbs Fire". CAL FIRE. 2017-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 oktyabr, 2017.
  18. ↑ "Redwood Fire". CAL FIRE. October 10, 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 9, 2017.
  19. ↑ "Poket yanğını". Kaliforniya Ştatı. 12 oktyabr, 2017. 2017-10-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-14.
  20. ↑ "Cascade Fire". CAL FIRE. October 10, 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 9, 2017.
  21. ↑ "Cherokee Fire". CAL FIRE. 2017-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr, 2017.
  22. ↑ "La Porte Fire". CAL FIRE. 2017-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 oktyabr, 2017.
  23. ↑ "Sulphur Fire". CAL FIRE. 2017-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 oktyabr, 2017.
  24. ↑ "Crews Working Fast-Moving Fire in Oroville Near Cherokee Road". FOX 40. 9 oktyabr, 2017. 2019-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 oktyabr, 2017.
  25. ↑ "Incident Update" (PDF). Cal Fire. 12 oktyabr, 2017. 2017-10-13 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr, 2017.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]