Şindlerin siyahısı (film, 1993)

Şindlerin siyahısı (ing. Schindler's List) — Stiven Spilberqin rejissorluğu və Stiven Zaillyanın ssenaristliyi ilə çəkilmiş 1993-cü il istehsalı epik tarixi dram ABŞ filmi. Avstraliya yazıçısı Tomas Kenillinin "Şindlerin arkı" romanı əsasında çəkilmişdir. Film Sudet almanı olan Oskar Şindler adlı biznesmenin İkinci dünya müharibəsi zamanı 1000-dən çox Polşa yəhudisini öz fabrikində işə alaraq Holokostdan xilas etməsindən bəhs edir. Filmin əsas rollarında Liam Nison (Oskar Şindler), Relf Fayns (SS zabiti Amon Qöt) və Ben Kinqsli (Şindlerin yəhudi mühasibatçısı İtzhak Ştern) çıxış edirlər.

Şindlerin siyahısı
ing. Schindler's List
Filmin posteri.
Filmin posteri.
Janr müharibə, bioqrafiya, dram
Əsas mövzu İkinci Dünya müharibəsi, Holokost, Məcburi əmək[4], Oskar Şindler[4]
Rejissor Stiven Spilberq
Prodüserlər Stiven Spilberq, Cerald Molen, Branko Lustiq
İcraçı prodüser Ketlin Kennedi[d]
Əsərin müəllifi Tomas Kenillinin "Şindlerin arkı" əsəri əsasında
Ssenari müəllifi Stiven Zaillyan
Baş rollarda Liam Nison, Ben Kinqsli, Reyf Fayns, Kerolayn Qudoll, Conatan Seqal, Embet Devidts
Operator Yanuş Kaminski
Bəstəkar Con Vilyams
İstehsalçılar Amblin Entertainment
Distribütor:
Universal Pictures
Distribütor Universal Pictures, Netflix
İlk baxış tarixi 30 noyabr 1993 (Vaşinqton)
15 dekabr 1993 (ABŞ)
Müddət 195 dəq.[1]
Büdcə 22 milyon $[2]
Gəlir 322,1 milyon $[3]
Ölkələr ABŞ ABŞ
Dil ingilis
Rəng ağ-qara
Çəkiliş yeri Krakov
IMDb ID0108052
Mükafatları Ən yaxşı filmə görə "Oskar" mükafatı Ən yaxşı rejissor işinə görə "Oskar" mükafatı Ən yaxşı operator işinə görə "Oskar" mükafatı Ən yaxşı uyğunlaşdırılmış ssenariyə görə "Oskar" mükafatı Ən yaxşı musiqiyə görə "Oskar" mükafatı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şindler yəhudiləri haqqında film ideyası ilk dəfə 1963-cü ildə peyda olmuşdur. Şindler yəhudilərdən biri olan Poldek Pfefferberq Şindlerin hekayəsini işıqlandırmağı öz missiyası kimi təyin etmişdi. Spilberq müdiri Sidney Şeynberqin ona "Şindlerin arkı" kitabının tənqidini göndərməsindən sonra layihə ilə maraqlanmağa başlamışdır. Universal Pictures romanın müəlliflik hüquqlarını almış, lakin Spilberq Holokost haqqında film çəkməyə hazır olduğuna əmin olmadığına görə özü filmin rejissoru olmağa qərar verməzdən öncə bir neçə şəxsə filmin rejissoru olmağı təklif etmişdir.

Əsas çəkilişlər Polşanın Krakov şəhərində başlamış, 72 gün davam etmiş və 1993-cü ildə başa çatmışdır. Spilberq filmə sənədli film kimi yanaşdığından onu ağ-qara çəkmişdir. Kinematoqraf Yanuş Kaminski filmə vaxtsızlıq hissi vermək istəmişdir. Con Vilyams filmin musiqisini bəstələmiş, skripkaçı İtzhak Perlman isə filmin əsas musiqisini ifa etmişdir.

"Şindlerin siyahısı" filminin premyerası 30 noyabr 1993-cü ildə Vaşinqton şəhərində baş tutmuşdur və 15 dekabr 1993-cü ildə ABŞ-də buraxılmışdır. Tez-tez bütün dövrlərin ən yaxşı filmləri arasında göstərilən[5][6][7][8] film 22 milyon ABŞ dolları olan büdcəsinə qarşılıq 322 milyon ABŞ dolları gəlir əldə etmişdir. Film Ən yaxşı film, Ən yaxşı rejissor, Ən yaxşı adaptasiya olunmuş ssenari və Ən yaxşı orijinal musiqi nominasiyaları daxil olmaqla 7 Oskar mükafatına (12 nominasiyadan) və bir çox mükafatlara (7 BAFTA və 3 Qızıl qlobus mükafatı daxil olmaqla) layiq görülmüşdür. 2007-ci ildə ABŞ Film İnstitutu filmi bütün dövrlərin ən yaxşı 100 ABŞ filmi siyahısında 8-ci yerdə göstərmişdir. Konqres Kitabxanası 2004-cü ildə filmin ABŞ Milli Film Arxivində saxlanması barədə qərar qəbul etmişdir.

Liam Nison Oskar Şindler rolu üçün seçilmişdi.
  1. Filmdə səhvən Leypoldun adı "Laypold" kimi tələffüz olunur.[9]
  1. British Film Board
  2. McBride, 1997. səh. 416
  3. "Schindler's List (1993)". Box Office Mojo. July 18, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 14, 2018.
  4. 1 2 Schindler's List (ing.). 1993.
  5. Corliss, Schickel, 2005
  6. Maltin, 1999
  7. Channel 4, 2008
  8. "AFI's 100 Years ... 100 Movies – 10th Anniversary Edition". American Film Institute. June 20, 2007. May 19, 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 24, 2018.
  9. Hughes, Katie. ""Schindler's List" credits still". Flickr. August 7, 2018. March 8, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 7, 2018.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]