Şirvan bəylərbəyilərinin siyahısı (Səfəvilər dövrü)

Səfəvilər dövlətinin bayrağı
və gerbi

Şirvan bəylərbəyilərinin siyahısıSəfəvilər dövlətinin inzibati-ərazi vahidlərindən biri olan Şirvan bəylərbəyliyində müəyyən statusla hökm sürmüş əsas səlahiyyətli şəxslərin siyahısı.

Səvəfi hökmdarı I Tәhmasib 1538-ci ildә Şirvanşahlar dövlәtinin varlığına son qoyduqdan sonra inzibati idarəetməni təmin etmək məqsədilə Şirvan bəylərbəyliyinin əsasını qoydu.[1] Şirvanın geosiyasi və geoiqtisadi əhəmiyyətinə görə yerli icra orqanı kimi inzibati və kargüzarlıq işlərinin aparılması, habelə müdafiə məsələlərinin təşkili çərçivəsində idarəetmə Səfəvi hökmdarları tərəfindən "bəylərbəyi" xüsusi statusu altında fəaliyyət göstərən imtiyazlı şəxslərə həvalə olunmuşdur.[2] Sözügedən vahidin ilk rəhbəri, yəni "bəylərbəyi" adlanan statusa malik ilk idarəçisi I Təhmasibin qardaşı Əlqas Mirzə olmuşdur.

Bütövlükdə, Şirvan bəylərbəyliyinin hüdudları daxilində tәsәrrüfat hәyatı, ticarәt vә sәnәtkarlıq dinamik inkişaf etmiş və bu baxımdan da mərkəzi hakimiyyətin daima diqqət mərkəzində olmuşdur.

Şirvan bəylərbəyiləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sıra Hakimiyyət dövrü Bəylərbəyi
1
1538-1547
Əlqas Mirzə
2
1538-1541
Bədr xan Ustaclı
3
1538-1543
Qazi xan Təkəli
4
1543-1547
Bədr xan Ustaclı
5
1547-?
İsmail Mirzə
6
1547-1549
Şahverdi sultan Ziyadoğlu-Qacar
7
1548-1550
Bürhan Əli
8
?-1549
Mehrab Mirzə
9
1549-1550
Qurban Əli Mirzə
10
1554
Qasım mirzə Dərbəndi
11
1549-1565
Abdulla xan Ustaclı
12
1566
Mustafa bəy
13
1566
Şah Bəy Əli
14
1567
Fərruxzad Bəy Qaradağlı
15
1567-1576
Araz xan Rumlu
16
1577
Əbu Turab Soltan Ustaclı
17
müvəqqəti
Kavus mirzə Dərbəndi
18
müvəqqəti
Araz Soltan xan Rumlu
19
müvəqqəti
Əbubəkr mirzə Dərbəndi
20
müvəqqəti
Pənah Məhəmməd xan Zulqədər
21
müvəqqəti
Məhəmməd xan Xəlifə Hacılar Zulqədər
22
1579-?
Suleyman xan Ustaclı
23
1580-1583
Peykər sultan Ziyadoğlu-Qacar
24
1583-?
Ənsar xəlifə Qaradağlı
25
1604–1605
Kaxetiyalı I Konstantin
26
1583-1607
Osmanlı idarəçiliyi
27
1607-1610
Zülfiqar Qaramanlı
28
1610-1624
Yusif xan
29
1624-1633
Qazaq xan Çərkəz
30
1633-1643
Ərəb xan Şamlı
31
1643–1653
Xosrov xan Armani
32
1653–?
Nəcəfqulu xan Çərkəz
33
?-?
Baxtan bəy
34
?–1663
Məhəmməd bəy ibn Siyavuş
35
1663–1667
Nəcəfqulu xan Çərkəz
36
1667–?
Mehrəli xan
37
?-?
Xosrov xan
38
1718–?
Həsənəli xan Dağıstani
39
?-?
Hüseyn bəy
  1. "Şah I Təhmasibin təzkirəsindən - Azərbaycan tarixi - 10". e-derslik.edu.az (az.). İstifadə tarixi: 8 sentyabr 2021.[ölü keçid]
  2. "Azərbaycan Səfəvilər dövlətində idarəetmə sistemi". anl.az (az.). 14 yanvar 2017. 2021-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2021.