Aşağı Talın qalası

Aşağı Talın qalası — Ermənistanın Araqatsotn mərzinin Aşağı Talın kəndinin cənub kənarında yerləşən, Şəddadilər dövrünə aid qala.

Aşağı Talın qalası
Xəritə
40°20′18″ şm. e. 43°51′24″ ş. u.
Ölkə
Yerləşir Aşağı Talin
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aşağı Talın kəndindən 1.7 km (1.1 mil) cənubdakı qəbiristanlıqda VII əsrə aid Müqəddəs Kristofer kilsəsi yerləşir.[2]

Qalanın ətrafını səkkizguşəli divar əhatə edir və XIX əsrin əvvəllərində tikilmişdir. Səkkiz dənə qala və pərdə divarlarından ibarət davamlı xətt daxili istehkamları əhatə edir. Şimalda yeddi dənə müntəzəm çoxbucaqlı istehkam, bir dənə yarımdairəvi və ya "aypara" qala yerləşir. Aşağı Talın kəndində yerləşən yarımdairəvi və nizami istehkamlar arasındakı pərdə divarları birincisi bitişik çıxıntılı istehkamlarla qorunsun deyə bir qədər bucaqlıdır. Əsas darvaza şimal bastionun şərqindən sağ bucaq altında daxil olmağı tələb edir. Bu dizayn süvarilərin girişi doldurmasına mane oldu. Əsas darvaza şimal istehkamının şərqindən sağ bucaq altında daxil olmağı tələb edir. Bu dizayn süvarilərin girişi doldurmasına mane olmuşdur. Tağvarı darvazanın üstündə yerləşəm xarici divarda "panellər"də aşağı relyefli aslan təsvirləri var. Alçaq düzbucaqlı onbucaqlı daxili divar qala qoruğunu və ona bitişik X əsrə aid Müqəddəs Sarkis kilsəsini əhatə edir. On orijinal yarımdairəvi istehkamdan beşi ayaqda qalır. Qalıq XII əsrə aid olduğu ehtimal edilən dörd yarımdairəvi qüllədən ibarətdir ki, onlar daha sonra X əsrin əvvəllərində tikilmiş istehkamlara bərkidilmişdir. Qüllələrin altında qalanın yuxarı hissəsinə aparan böyük sisternlər və tunellər var. Son illərdə struktur qismən təmir edilmiş, ibadətgah isə tamamilə yenidən qurulmuşdur.[3]

Qalanın şərq divarında 1174-cü ilə aid kufi xətti ilə yazılmış ərəbcə ithaf yazısı var. Tikili Anidə hökmranlıq edən Şəddadi şahzadələrindən biri olan Sultan ibn Mahmuda aid edilir. Mətn qeyd edilmişdir:[2]

" Allah onu ucaltsın. 570-ci ilin (sentyabr 1174) mübarək səfər ayında bu möhkəm qalanın ağası şahzadə, böyük spasalar, iman sütunu, islamın vəsf edəni sultan ibn Şavur ibn Mahmud. "

Qala son vaxtlara qədər yerli çobanların və onların ailələrinin məskəni olmuşdur. Təmir işləri aparılarkən həmin şəxslər ərazidən köçürülmüşdür.[3]

Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Yarımdairəvi şimal qalası və qala qapısı
    Yarımdairəvi şimal qalası və qala qapısı
  • Yuxarı hissəsində aslan təsvirləri olan qala qapısı
    Yuxarı hissəsində aslan təsvirləri olan qala qapısı
  • XIX əsrə aid xarici dövrə divarları
    XIX əsrə aid xarici dövrə divarları
  • Qala qoruması və daxili dövrə divarı
    Qala qoruması və daxili dövrə divarı
  • Qala qoruması
    Qala qoruması
  • X əsrə aid kilsə
    X əsrə aid kilsə

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
  2. ↑ 1 2 Kiesling, Brady; Kojian, Raffi. Rediscovering Armenia: Guide (2nd). Yerevan: Matit Graphic Design Studio. 2005. 49–50. ISBN 99941-0-121-8.
  3. ↑ 1 2 Holding, Deirdre. Armenia: with Nagorno Karabagh (Bradt Travel Guides) (4th). Guilford, Conn.: Globe Pequot Press. 2014. səh. 175. ISBN 978-1-84162-555-3.