Adi qalxansifət

Gloydius halys (lat. Gloydius halys) — heyvanlar aləminin pulcuqlular dəstəsinin gürzəkimilər fəsiləsinin qalxansifətlər cinsinə aid heyvan növü.

Adi qalxansifət
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Klad: Sauropsida Sinif: Sürünənlər Klad: Eureptilia Klad: Romeriida Klad: Diapsida Klad: Neodiapsida Klad: Sauria Klad: Lepidosauromorpha Dəstəüstü: Lepidosauria Dəstə: Pulcuqlular Klad: Toxicofera Klad: Ophidia Yarımdəstə: İlanlar İnfradəstə: Alethinophidia Klad: Afrophidia Klad: Caenophidia Klad: Colubroides Fəsilə: Gürzəkimilər Yarımfəsilə: Çökükbaş ilanlar Cins: Gloydius Növ: Adi qalxansifət
Beynəlxalq elmi adı
Gloydius halys Pall., 1776[1][2]
Şəkil axtarışı ITIS   634885 NCBI   8714 EOL   456350

Orta ölçüyə malikdir. Bədəninin uzunluğu 69 sm, quyruğu isə 11 sm təşkil edir. Bəzən bu növün tünd qırmızı və qara rəngdə olanlarına rast gəlir.

Azərbaycan, Rusiya, Qazaxıstan, Qırğızıstan, şimali Türkmənistan, Tacikistan, Özbəkistan, şimal-qərbi Çin, Monqolustan ərazilərində rast gəlmək olar.

Bu növ ilanlara dekən olar ki, hər yerdə görmək olar. Yarımsəhra, dağ çölləri, dağ meşələri, alp və subalp çəmənliklərində və hətta 3000 metr yüksəkliklərdə belə görmək olar.

İnsanların çox yaşadığı ərazilərdə az təsadüf edilir. Bu əsasən yazın sonu, yayın əvvəlinə təsadüf edir. Çütləşmə aprel-may aylarına baş verir. Yaz və payızda gündüz, yayda isə gecə həyatı keçirir. Dişi avqust ayında 3–14 bala verir. Balalar 160–190 mm uzunluğa və 5–7 q çəkiyə malik olur. Əsasən kərtənkələlər, kiçik quşlar və gəmiriçilərlə qidalanır.

Bu ilanın zəhəri insan üçün təhlükəlidir. Dişlənmiş yerdə və qana keçən zəhər daxili orqanlarda güçlü qanaxma yaradır. Bununla belə 5–7 gündən sonra sağalma başlayır.

Atlar və digər ev canlılarının calınması isə birmənalı olaraq ölümlə nəticələnir.^[3]

• Adi qalxansifət