Alabamada təhsil

ABŞ-da təhsil

Alabamada təhsil Alabama Universiteti, özəl kolleclər və ibtidai və orta məktəblər daxil olmaqla Alabama ictimai və özəl məktəblərdən təşkil olunmuşdur.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İndi Alabama olan keçmiş Missisipi Ərazisində şəxsi və yerli qurulan ümumi məktəblər mövcud olmuşdur.

1819-cu il Ştat Konstitusiyası ela edir :

İbtidai və orta təhsil

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Alabamada ibtidai və orta təhsil Alabama Ştat Təhsil Şurasının, eləcə də 67 qraflıq təhsil şurası və 60 şəhər təhsil şurasının nəzarətindədir. Ümumilikdə 1,541 məktəb 743,364 şagirdi ibtidai və orta təhsillə təmin edir.[1]

İctimai məktəb maliyyələşdirilməsi Təhsil Etimad Fondu vasitəsilə Alabama qanunvericiliyi ilə idarə edilir. 2006-2007-ci maliyyə ili üçün Alabama ibtidai və orta təhsilə 3,775,163,578 $ vəsait ayırmışdı. Bu əvvəlki maliyyə ilinə nisbətən 444,736,387 $ artıq olmuşdu.[1] 2007-ci ildə məktəblərin 82 faizindən çoxu Alabama ştatı tərəfindən Milli Heç Bir Uşaq Geri Qalmasın qanunu çərçivəsində müəyyənləşdirilən tədbirlərdən istifadə edərək adekvat illik tərəqqi (AİT) əldə etdilər. 2004-cü ildə məktəblərin 23 faizi AİT səviyyəsinə çatdmışdı.[2]

Alabama ictimai təhsil sistemi inkişaf etməsinə baxmayaraq digər ştatlarla müqayisədə geri qalır. 2000-ci il əhalinin siyahıyaalma məlumatına əsasən Alabamanın tam orta məktəb məzuniyyət səviyyəsi 75%-dir və ölkədə Missisipidən sonra ən aşağı ikinci yerdə dayanır.[3] Ən böyük təhsil gəliri dərəcəsiz kollec təhsili alan şəxslər tərəfindən əldə edilir.[4] Bu göstərici 2010-2011-ci tədris ili üçün 72%-dək azalıb, amma həmin il ən azı 8 ştat Alabamadan aşağı göstəriciyə malik idi.[5]

Savadlılıq haqqında narahatlıqlar var. 2008-2009-cu tədris ilində ştatdakı 367 tam orta məktəbin 130-unun 11-ci sinif şagirdləri oxumaq qabiliyyətinə görə uğursuz oldular və ya "sərhəddə" olaraq sinifləndirildilər. Alabamanın məktəb sistemlərinin 60%-ində oxuya bilməyən və ya sərhəd olan ən azı bir məktəb var idi.[6]

Ştat uşaq bağcası dərəcəsindən 12-ci sinifə qədər təhsil verir. Körpələr evi proqramı yaradılıb. Bu proqram 2007, 2008, 2009 və 2010-cu illərdə ən yüksək keyfiyyət standartlarına malik  olması ilə tanınmış, Şimali Karolina ilə birlikdə birinci yeri bölüşmüşdür.[7] Ştat tərəfindən maliyyələşdirilən körpələr evi proqramları ilə yanaşı ştatdakı bəzi ictimai məktəblər yerli və federal fondlardan istifadə edərək körpələr evi təşkil etmişdir. Dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən körpələr evi proqramının büdcəsi 18,376,806 $-dır.[8][9] Hal-hazırda ştatdakı dörd yaşlıların 7 %-i İlk Sinif proqramında iştirak edirlər.

Kolleclər və universitetlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Alabamadakı kolleclər və universitetlərin siyahısı
Florensdəki Şimali Alabama Universitetindəki Harrison Plaza. Məktəb 1830-ci ildə Alabama qanunvericiliyi tərəfindən Laqreync Kolleci çarter məktəb edilmişdi.

Alabamanın ali təhsil proqramlarına 14 dörd illik ictimai universitet, bir çox iki illik ictimai kollec və 17 özəl bakalavr və magistr səviyyəli universitetdən təşkil olunmuşdur. Alabamada ictimai, ali təhsilə Alabama Ali Təhsil Komissiyası tərəfindən nəzarət olunur. Alabamadakı kollec və universitetlərində iki illik subbakalavr dərəcəsindən 16 doktorantura dərəcəsinə qədər proqramlar təklif olunur.[10]

Tədris proqramlarının akkreditasiyası Məktəblər və Kolleclərin Cənub Assosiasiyası, həmçinin milli və  beynəlxalq akkreditasiyası agentlikləri tərəfindən həyata keçirilir.[11]

Çarter məktəblər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Alabamada çarter məktəb yoxdur. Qubernator Bob Rayli (R) Alabama qanunuvericiliyinə çarter məktəblərlə əlaqədar təklif etmiş, lakin təklif 2010-cu il fevral ayının ortalarında Palata və Senat komitələrində rədd edildi. Çarter məktəblərlə əlaqədar təklif Demokratlar, şəhər və qraflıq məktəb sistemləri və Alabama Təhsil Assosiasiyası tərəfindən şiddətlə tənqid olundu.[12]

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 "Alabama Education Quick Facts 2007" Arxivləşdirilib 2007-07-26 at the Wayback Machine (PDF).
  2. ↑ "Eighty-Two Percent of Alabama Schools Make AYP While Increasing Annual Measurable Objectives" Arxivləşdirilib 2007-09-25 at the Wayback Machine (PDF).
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2019-04-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-09-23.
  4. ↑ Education Statistics Arxivləşdirilib 2008-05-13 at the Wayback Machine.
  5. ↑ "High School Graduation Rates by State" Arxivləşdirilib 2020-11-18 at the Wayback Machine. 
  6. ↑ Marie Leech; Jeff Hansen (2009-11-22).
  7. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2010-06-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-23.
  8. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2010-06-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-23.
  9. ↑ "Alabama School Readiness Alliance - ASRA" Arxivləşdirilib 2022-09-01 at the Wayback Machine. 
  10. ↑ "Degree titles and abbreviations"[ölü keçid].
  11. ↑ "Accreditation" Arxivləşdirilib 2007-07-14 at the Wayback Machine.
  12. ↑ http://www2.oanow.com/oan/news/local/article/riley_plan_for_alabama_charter_schools_blocked/131558/[ölü keçid]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]