Aliya İzzətbəyoviç
Aliya İzzetbeqoviç (bosn. Alija Izetbegović; 8 avqust 1925[1][2][…], Şamats, Yuqoslaviya krallığı – 19 oktyabr 2003[2][3], Sarayevo, Bosniya və Herseqovina) — Bosniyalı siyasətçi və Bosniya və Herseqovinanın ilk prezidenti (1990–1996) və Prezident Şurasının üzvü (1996–2000).
| Aliya İzzetbeqoviç | |
|---|---|
| bosn. Alija Izetbegović | |
.jpg) | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 8 avqust 1925[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 19 oktyabr 2003[2][3] (78 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək-damar xəstəliyi[d] |
| Təhsili | |
| Dini | sünnilik |
|
|
|
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Atası bosniyalı, anası türk olan Aliya 1925-ci il 8 avqustda Samaçda dünyaya gəlib, 1927-ci ildə ailəsi ilə birlikdə Sarayevoya köçmüşdür.
Aliya İzzetbeqoviç gənc yaşlarından etibarən siyasətlə məşğul idi. Hələ 16 yaşında olarkən "Gənc müsəlmanlar" təşkilatının üzvü olmuş, bu səbəbdən İkinci dünya müharibəsindən sonra həbs edilərək,1949-cu ildə beş il azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum edilmişdir. Həbsdən çıxdıqdan sonra hüquq və kənd təsərrüfatı üzrə təhsil almışdır. Bu dövrdə eyni zamanda inşaat şirkətində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. "Gənc müsəlmanlar" təşkilatının verdiyi qərara əsasən dini təhsil almağa başlayan İzzetbeqoviç Yuqoslaviyada nəşr edilən bir çox qəzet və jurnalda və eyni zamanda İslam dünyasının digər yerlərindəki mətbu orqanlarda yazılarını nəşr etdirdi.
İzzetbeqoviç 1970-ci ildə bütün dünyada böyük əks-sədaya səbəb olan "İslam Manifesti" əsərini , 1980-ci ildə isə "Şərq və Qərb arasında İslam"ı tamamlamışdır.
"İslam Manifesti" kitabına görə 1983-cü ildə həbs edilərək 14 il azadlıqdan məhrum edilsə də, sonradan cəzası əvvəlcə 11, sonra isə 9 ilə qədər azaldılmışdır. Günahını etiraf etməyi əvəzində azad edilməsi təklifini isə qəti olaraq rədd etmişdir. İzzetbeqoviç beynəlxalq ictimaiyyətin təzyiqi ilə 1989-cu ildə cəzadan azad edilmişdir. Hələ həbsdə ikən kommunist blokunun dağılacağını bildirən İzzetbeqoviç bu sistemi tənqid etmişdir. Həbsdən çıxdıqdan bir müddət sonra dostları ilə Demokratik Hərəkat Partiyasını (Stranka Demokratske Aksiye, "SDA") qurdular. Yekdilliklə partiyanın sədri seçilən Aliya İzzetbeqoviç vəfat edənə qədər bu vəzifədə çalışmışdır.
Bosniya əsilli yazıçı Camaləddin Latiç onun haqqında belə yazır:
|
Hər zaman sinəsini irəli verərək İslamçı olduğunu, bu yol uğrunda həbslərdə yatdığını söyləyirdi. Ayağında zəncirlər daş karxanalarında işlədi, ancaq heç zaman ideallarından dönmədi. | 
|
"Həyat qısa deyil. Mənə o çox uzun gəlir" deyən Aliya İzzetbeqoviç 19 oktyabr 2003-cü ildə 78 yaşında vəfat etmişdir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Alija Izetbegović // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 1 2 Alija Izetbegovic // Munzinger Personen (alm.).
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
