Allium talyschense
Talış soğanı (lat. Allium talyschense) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin nərgizçiçəyikimilər fəsiləsinin soğan cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir (VU D2). Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür.
| Talış soğanı | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Talış soğanı |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Qısa morfoloji təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çoxillik ot bitkisidir. Soğanaq yumurtavari və ya 1,5 sm yoğunluğunda, boz qınlıdır. Yarpaqlar novşəkilli, 2-3 mm enində, xətvaridir. Çətir şarvari, çoxçiçəklidir. Çiçəkyanlığı 5 mm uzunluğundadır, enli-zəngvari, ağ-çəhrayımtıl, tünd-qırmızı damarlıdır. Erkəkcik sapı çiçəkyanlığından qısadır, əsası qısa kirpicklidir, xaricdən neştərşəkilli, daxildən 3 bölümlü, sütuncuq çiçəkyanlığından kənara çıxmır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çiçəkləmə və meyvələmə dövrü aprel-may aylarına təsadüf edir. Soğanaqla və toxumla çoxalır. Kseromezofitdir. Dekorativ bitkidir.
Yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Diabar, Lənkəranın dağlıq hissəsində yayılmışdır. Orta və subalp qurşaqlarında quru qayalı yerlərdə rast gəlinir.
Sayı və tendensiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Hazırda populyasiyanın Hirkan Milli Parkında qorunmasına və sabitliyinə baxmayaraq antropogen təsirlər azalma tendensiyasını yarada bilər.
Məhdudlaşdırıcı amillər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Dekorativ əhəmiyyətinə görə əhali tərəfindən toplanılması, otarılma və tapdalanma.
Mühafizə tədbirləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər görülmür, antropogen təsiri azaltmaq məqsədilə yasaqlıqlar təşkil olunmalıdır.
