Anadolu agentliyi

Anadolu agentliyi (türk. Anadolu Ajansı, qısaldılmış AA) ― mərkəzi qərargahı Türkiyədə, Ankara şəhərində yerləşən dövlətəməxsus[1][2] xəbər agentliyi.[3] Qurum Mustafa Kamal Atatürkün göstərişi ilə 6 aprel 1920-ci ildə Ankarada Xalidə Ədib Adıvar və Yunus Nadi tərəfindən Türkiyənin İstiqaliyyət müharibəsi xəbərlərini çatdırmaq üçün qurulmuşdur.[4]

Anadolu agentliyi
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Tipi Xəbər agentliyi
Sənaye Xəbər agentliyi
Təsis tarixi 1920
Baş qərargahın yeri
Rəhbərlik
Təsisçilər
aa.com.tr/tr
aa.com.tr/en
aa.com.tr/fr
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Anadolu agentliyi 1920-ci ildə Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi zamanı Mustafa Kamal Atatürkün əmri ilə yaradılıb. İmperiyanın paytaxtı Konstantinopol Osmanlı sultanlarının nəzarəti altında olduğuna görə bütün qəzetlər də ingilis işğalçıları və sultanın tabeliyində idi və inqilabi hökumətin Anadolu və Rumeli üçün rabitə və xəbər şəbəkəsi yaratması zəruri idi.[5] İşğal altındakı paytaxtdan qaçan jurnalist Yunus Nadi Abalıoğlu və yazıçı Xalidə Ədib Geyvedə görüşərək yeni bir türk mətbuat agentliyinə ehtiyac olduğu qənaətinə gəlmişdilər. Agentlik rəsmi olaraq 6 aprel 1920-ci ildə, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin qurulmasından 17 gün əvvəl Ankarada fəaliyyətə başlamışdır. Milli Məclis tərəfindən qəbul olunan ilk qanun ilə Türkiyə Cümhuriyyəti yaradılmış və bu qanun Anadolu agentliyi ilə elan edilmişdir.[6]

18 noyabr 2012-ci ildə agentliyin Qahirədə yerləşən Ərəb Xəbərləri Regional Müdirliyi açılıb.[7] Beyrut filialı 22 yanvar 2013-cü ildə, Qəzza filialı isə 30 may 2013-cü ildə[8] açılmışdır. Anadolu Agentliyi 13 dildə: türk, ingilis, ərəb, rus, fransız, ispan, kürd, sorani, fars, indoneziya, bosniya, alban və makedon dillərində fəaliyyət göstərir.[9][10]

Ədalət və İnkişaf Partiyası (AKP) iqtidara gəldikdən sonra AA və Türkiyə Radio və Televiziya Qurumunun (TRT) hər ikisi idarəetmə xəttini daha yaxşı əks etdirmələri üçün yenidən təşkil olundu. 2016-cı ilə aid bir akademik məqaləyə görə, "bu ictimai xəbər istehsalçıları, xüsusən də AKP hökumətinin ən son dönəmində partiya rəhbərliyi ilə yaxın olan kiçik bir şəbəkənin məmurları tərəfindən idarə olunub."[11]

Anadolu agentliyi Avropa Xəbər Agentlikləri Alyansının (EANA) fəal üzvüdür.[12]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Syria war: Rebels 'withdraw heavy weapons from Idlib buffer zone' Arxivləşdirilib 2023-05-15 at the Wayback Machine, BBC News (October 8, 2018): "Turkey's state-run Anadolu news agency…"
  2. ↑ Turkish Employee of US Consulate to Remain in Custody Arxivləşdirilib 2019-03-28 at the Wayback Machine, Associated Press (March 28, 2019): "the state-run Anadolu Agency reported."
  3. ↑ "UN journalists visit Anadolu Agency headquarters". AA. 5 May 2017. 27 June 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 April 2024.
  4. ↑ "Kuruluşundan Bugüne Anadolu Ajansı". Anadolu Ajansı. 25 Mayıs 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 Nisan 2015.
  5. ↑ Mustafa Aksakal; və b. The Ottoman Empire // Marysa Demoor (redaktor). The Edinburgh Companion to First World War Periodicals. Edinburgh: Edinburgh University Press. 2023. səh. 478. doi:10.1515/9781474494724-033. ISBN 9781474494724.
  6. ↑ "History". Anadolu Agency. 3 July 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 July 2014.
  7. ↑ "Anadolu Ajansı. 25 Aralık 2012'de erişildi". 18 Kasım 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 Aralık 2012.
  8. ↑ "AA Beyrut Bürosu açıldı". Anadolu Ajansı. İstifadə tarixi: 23 Ekim 2023.
  9. ↑ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mart 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 Ekim 2015.
  10. ↑ "AA'nın Makedonca yayına başlaması ilgi çekti". www.aa.com.tr. 29 Temmuz 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  11. ↑ Irak, Dağhan. "A Close-Knit Bunch: Political Concentration in Turkey's Anadolu Agency through Twitter Interactions". Turkish Studies. 17 (2). 2016: 336–360. doi:10.1080/14683849.2016.1138287.
  12. ↑ "EANA Member Agencies". www.newsalliance.org. 2023-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-18.