Asparux xan
Asparux xan (təq. 640 – 701 və ya 700, Dnepr çayı) — Birinci Bulqar dövlətinin qurucusu, Kubrat xanın ortancıl oğlu.
| Asparux xan | |
|---|---|
| bolq. Аспарух | |
 Asparux xanın Strelça, Bolqarıstandakı heykəli. | |
 | |
| 681 – 701 | |
| Əvvəlki | Kubrat xan |
| Sonrakı | Tervel xan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | təq. 640 |
| Vəfat tarixi | 701 və ya 700 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | suveren[d] |
| Atası | Kubrat xan |
| Uşağı | Tervel xan |
| Ailəsi | Dulo sülaləsi |
| Dini | Tenqriçilik |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | siyasətçi |
|
|
|
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İlk illəri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bulqar xanları nominaliyasına görə Asparux Dulo sülaləsinə mənsub olub 61 il hökmdarlıq etmişdir. Asparux atasının ölümündən sonra 50.000 bulqar əsgəri ilə indiki Bolqarıstana girmişdir və Dunay deltasında məskunlaşmışdır.[1][2][3] 680-ci ildə Onqal döyüşündə Bizans imperatoru IV Konstantini məğlub edən Asparux ölkənin içlərinə doğru irəliləməyə başlamışdı.
Hakimiyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Asparuxun qələbəsi ona dövlət qurmağa imkan verdi. Müasir Bolqarıstan ərazisində Yeddi slavyan tayfası ilə müttəfiq olan xan 681-ci ildə imperator tərəfindən müstəqil hökmdar olaraq tanındı. Onun dövründə Pliska və Silistra şəhərləri salınmışdı. 701-ci ildə vəfat etmişdir.
Mediada
[redaktə | mənbəni redaktə et]Asparux xan haqqında 1981-ci ildə Aszparuh trilogiyası çəkilmişdir. Asparux rolunu Stoyko Peyev ifa etmişdir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Васил Н. Златарски. История на Първото българско Царство. Епоха на хуно-българското надмощие с. 188". 2022-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-21.
- ↑ Ал. Бурмов, Създаване на Българската дъжава с. 132.
- ↑ "Образуване на българската народност. Димитър Ангелов (Издателство Наука и изкуство, "Векове", София 1971)с. 203—204". 2022-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-21.