Avropada Adi Silahların Məhdudlaşdırılması Müqaviləsi

Avropada adi silahlı qüvvələr haqqında Müqavilə[1] (AASQHM) — Avropada adi silahların məhdudlaşdırılması müqaviləsi.

Avropada adi silahlı qüvvələr haqqında Müqavilə
İmzalanma tarixi 19 noyabr 1990
İmzalanma yeri
Tərəflər Amerika Birləşmiş Ştatları, Kanada, Danimarka krallığı, Fransa, Almaniya Federativ Respublikası, Yunanıstan, İslandiya, İtaliya, Lüksemburq, Niderland, Norveç, Portuqaliya, İspaniya, Türkiyə, Birləşmiş Krallıq
Dilləri ingilis dili, ispan dili, fransız dili, rus dili
Veb-saytı mid.ru/tv/?id=1737068&la…

"Avropada adi silahlı qüvvələrin məhdudlaşdırılması haqqında" müqavilə 1990-cı ilin noyabrın 19-da Parisdə imzalanmış və 1992-ci il noyabrın 9-da qüvvəyə minmişdir. Postsovet məkanı ölkələri arasında Rusiya bu anlaşmanı 1992-ci ildə ratifikasiya etsə də, müqaviləyə əməl etməmişdir. 2007-ci ilin aprelin 26-da isə Moskva AASMM-dəki iştirakına və bu müqavilənin şərtlərinə əməl olunmasına birtərəfli moratorium tətbiq etmişdir.

Latviya, Litva və Estoniya isə ümumiyyətlə, AASMM-ə qoşulmayacaqlarını bəyan etdilər.

AASMM-in şərtlərinə görə, Atlantik Okeanından tutmuş, Ural dağları və Xəzər dənizi sahillərinədək sənədi imzalamış üzv dövlətlərin silahlı qüvvələrində 40 min tank, 60 min zirehli maşın, 40 min artrilleriya mərmisi (100 mm və daha böyük çaplı), 13600 döyüş təyyarəsi və 4 min döyüş vertolyotu ola bilər.

Sənəd üzv dövlətlərin silahlı qüvvələrindəki hərbi texnika və silahların sayını məhdudlaşdırmaqla yanaşı, sayı artıq olan texnikanın azaldılma mexanizmlərini də göstərirdi.

Azərbaycan AASMM-i imzaladı və proses ratifikasiya mərhələsinə qədər yüksəldi. Lakin Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və ərazilərinin bir hissəsinin erməni işğalında olması ilə əlaqədar rəsmi Bakı müdafiə potensialı ilə bahəm, döyüş hazırlığı səviyyəsini sürəkli olaraq yüksək səviyyədə saxlamaq məcburiyyətində qaldığından, bununla bağlı üzv dövlətlərə, sonra da NATO-ya dəfələrlə müraciət etmişdir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Avropada adi silahlı qüvvələr haqqında Müqavilənin iştirakçısı olan dövlətlər arasında 1996-cı il mayın 31-də razılaşdırılmış Sənədə qoşulmaq haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU Arxivləşdirilib 2022-02-27 at the Wayback Machine. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər ƏLİYEV. Bakı şəhəri, 16 may 1997-ci il. № 295-IQ.