BBC Azərbaycanca Xidməti

British Broadcasting Corporation (abbr. BBC; ing. Britan Yayım Korporasiyası) İngiltərədə krallıq beratı altında və dövlətin pul dəstəyi ilə işləyən yayım quruluşudur. Quruluşundan 1954-cü ildə qədər televiziya, 1972-ci ildə qədər də radio yayımları sahəsində təkəl mövqeyini qorumuşdur. Mərkəzi Londonda şəhərindədir.

British Broadcasting Corporation
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Tipi KİV
Sənaye jurnalistika, yayım, media sənayesi[d][1]
Məhsulları yayım
Təsis tarixi 18 oktyabr 1922
Baş qərargahın yeri London, Böyük Britaniya
İqtisadi göstəriciləri
Ümumi gəliri
  • 5.389.000.000 £ (31 mart 2024)[2]
Xalis mənfəəti
  • 229.000.000 £ (31 mart 2024)[2]
Əməliyyat mənfəəti
  • 290.000.000 £ (31 mart 2021)[3]
Struktur
İşçi sayı
  • 21.795 nəf. (2024)[4]
Tərəfdaşlar BBC Film[d]
bbc.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

British Broadcasting Company Ltd. 1922-ci ildə özəl bir şirkət olaraq quruldu. 1925-ci ildə ləğv edilən şirkətin yerini 1927-ci ildə bir cəmiyyət quruluşu olaraq qurulan British Broadcasting Corporation aldı. BBC, parlementə qarşı bağlı olmaqla birlikdə işlərini müstəqilliklə davam etdirir. İdarə heyəti Birləşmiş Krallıq hökümdarınca təyin edilir.

1927–1938 arasında BBC-nin ümumi sədrliyini icra edən Con Reith (sonradan Lord Reith) quruluşun ilk illərində əhəmiyyətli bir rol oynadı. Imperiya səviyyəsində qısa dalğa yayımları başlatdı. 1936-cı ildə ilk televiziya verilişlərinin inkişaf etdirilməsi işlərini idarə etdi. Reith'in, yayımı ictimai xidmət olaraq görən anlayışı İngiltərədə çox bəyənildi.

İkinci dünya müharibəsi zamanı kəsilməyə başlayan televiziya verilişləri, 1946-cı ildə yenidən başladı. BBC Avropadakı ilk nizamlı rəngli televiziya verilişlərini 1967-ci ildə başladı. 1954-cü ilə qədər televiziya sahəsində təkəlini qorudu. BBC-nin radio sahəsindəki monopoliyası da 1970-ci illərin əvvəllərində hökumətin ticarət yayımlarına icazə verməsi ilə sona çatdı.

BBC Azərbaycanca Xidməti (ing. BBC Azeri Service) yayınlarına 1994-cü il noyabrın 30-da başlayıb. Həmin andan bəri BBC Ümumdünya Xidmətinin dalğalarında o vaxtadək eşidilməyən yeni bir radio çağırışı — "Danışır London. Efirdə Bi-Bi-Si-nin Azərbaycan xidmətidir!" — səsləndi. Azərbaycan dili isə Bi-Bi-Si Ümumdünya Xidmətinin verilişlərinin dünyaya yayınlandığı 43 dildən biri oldu.

Verilişləri bir müddət Azərbaycanda ARAZ və ANS-ChM radioları vasitəsi ilə orta və FM dalğalarında yayınlandı.

2000-ci ildə isə "BBC-Bakı" 103.3 FM dalğası 24 saat ərzində Azərbaycan dinləyicilərinə Azərbaycan Xidmətindən savayı, Rus və Türk Xidmətləri, habelə BBC Ümumdünya Xidmətinin ingilis dilində müxtəlif çalarlı proqramlarını dinləməyə imkan yaratdı.

Azərbaycan hökumətinin FM dalğalarında xarici radioların yayımı dayandırmaq qərarından sonra–2009-cu il yanvarın 1-dən etibarən Bakı və onun ətrafında yaşayan dinləyicilər BBC Azərbaycan, BBC English, BBC Rus və BBC Türk xidmətlərinin proqramlarını FM tezliyində dinləmək imkanından məhrum oldular.

Mərkəzi Asiya və Qafqaz Departamentinin tərkibində olan Azərbaycan xidməti qısa dalğalarda və Hotbird 8 peykində yayımını davam etdirdi. 2011-ci martın 25-dən isə BBC Azərbaycanca xidmətinin radiosu BBC Dünya xidmətini maliyyələşdirən Britaniya hökumətinin ictimai sektorda xərcləri azaltması nəticəsində fəaliyyətini dayandırmalı oldu.

BBC Azərbaycanca öz fəaliyyətini İnternet səhifəsində davam etdirir. Səhifədə xəbərlər, təhlillər, video və audiolar, şəkillər, sosial şəbəkələrə linklər yerləşdirilib.

Tənqid və ziddiyyətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kanalın Porsuqağacı əməliyyatını ört-basdır eləməyi, Şotlandiyanın müstəqilliyi üzrə referendumu zamanı birtərəfli London hökumətini dəstəkləməsi Britaniyada bir çox saylı protestlərə səbəb olmuşdur.[5][6]

  1. BBC British Broadcasting Corporation (London) // 20th Century Press Archives. 1908.
  2. 1 2 https://www.bbc.co.uk/aboutthebbc/documents/ara-2023-24.pdf. S. 179.
  3. BBC Annual Report and Accounts. 2021.
  4. https://www.bbc.co.uk/aboutthebbc/documents/ara-2023-24.pdf. S. 62.
  5. "Protest as BBC screens paedophile abuse". 2020-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-02-09.
  6. "Scottish independence: Crowd protests against 'BBC bias'". 2022-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-02-09.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]