Bismillah (1925)

Bismillah — rejissor Abbas Mirzə Şərifzadə[1] tərəfindən 1925-ci ildə ekranlaşdırılmış tammetrajlı bədii film. "Azdövlətkinosənaye"də istehsal edilmişdir. Dini fanatizm əleyhinə təşviqat-təbliğat məqsədilə çəkilmiş film yalançı mollaların törətdikləri cinayətlərdən bəhs edir. Əsas rolları Mirzəağa Əliyev, K.Vyaznova, Mustafa Mərdanov, T.Vişnevskaya və İbrahim Azəri ifa edirlər.

Bismillah
Janr dram
Rejissor
Ssenari müəllifi
Baş rollarda Mirzəağa Əliyev
K.Vyaznova
Mustafa Mərdanov
T.Vişnevskaya
İbrahim Azəri
Operator Arkadi Yalovoy
İstehsalçı Azdövlətkinosənaye
İlk baxış tarixi 17 noyabr 1925, Bakı
24 aprel 1926, Moskva, Rusiya
Filmin növü tammetrajlı bədii film
Müddət 57 dəq.
Ölkələr SSRİ SSRİ
Dillər səssiz (titrlər rus və Azərbaycan dillərindədir)
Texniki məlumatlar 6 hissə
1593 metr
Rəng ağ-qara
Çəkiliş yeri Bakı
IMDb ID0499440

Dini fanatizm əleyhinə təşviqat-təbliğat[2] məqsədilə çəkilmiş film yalançı mollaların törətdikləri cinayətlərdən, dilsiz və yoxsul kəndlilərin başına gətirilən oyunlardan, öz xeyri üçün fırıldaqçı mollalara tərəfdar çıxan yerli bəylərin əməllərindən bəhs edir.Burada Azərbaycan qadınının köhnə adət-ənənələrə qarşı fəal etirazı da öz əksini tapmışdır.[3]

Film Azərbaycanın ilk milli kinorejissoru Abbas Mirzə Şərifzadənin rejissor kimi bədii kinoda ilk işidir.[3]

Filmin rejissoru Abbas Mirzə Şərifzadə "xalq düşməni" elan olunduqdan sonra onun adı lentdən vəhşicəsinə cırılıb götürülmşdür.

Filmdə məhərrəmlik görüntüləri xronikal kadrlardır, yəni Aşura günündə Bakıda çəkilib. Aktyor Mustafa Mərdanov isə özlərini döyənlərin arasına qatılmış və kinonun o səhnəsi beləcə quraşdırılmışdır.

Baş Kinolaşdırma İdarəsi (Moskva) filmi yüksək qiymətləndirərək sovetlər ekranına layiq görüb.

Film üzərində işləyənlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rejissor: Abbas Mirzə Şərifzadə
Ssenari müəllifi: Pavel Blyaxin
Operator: Arkadi Yalovoy
Rəssam: K.Yevseyev, A.Plaksik
Mirzəağa Əliyev — molla Mirzə Əbdürrəhim
K.Vyaznova — Zeynəb
Mustafa Mərdanov — muzdur Qulu
T.Vişnevskaya — Hökümə
İbrahim Azəri — Cəfər
Mirseyfəddin Kirmanşahlı — bəy
Kazım Ziya — molla Rövzəxan
Möhsün Sənani — qoçu
  1. Kazımzadə, A. "Bismillah" filminin 85 yaşı tamam olur: [Görkəmli teatr aktyoru, rejissor Abbas Mirzə Şəfizadənin eyni adlı filmi haqqında] //Mədəniyyət.- 2010.- 25 avqust.- S. 10.
  2. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 66.
  3. 1 2 Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinosu - 1 (filmlərin izahlı kataloqu (1898-2002)). Bakı: 2003, səh. 24
  • Yenici. “Bismillah” şəkili. [Eyniadlı Azərbaycan kinofilmi haqqında] //Yeni yol.- 1925.- 2 dekabr.
  • Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası. Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. Nazim Sadıxov. Azərbaycan bədii kinosu (1920-1935-ci illər). Bakı: Elm, 1970.
  • Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.
  • Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 17.
  • Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 20-22.
  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 812.