Mirzə Ağa Əliyev küçəsi 115 ünvanında ev
| |
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Bakı |
Koordinatları | 40°22′29″N 49°49′47″E |
Banisi | Qulam Mirzə Şərifzadə |
Tikilmə tarixi | 1910 |
Ləğv olunma tarixi | 2016 |
Tanınmış sakinləri | Abbas Mirzə Şərifzadə, Mərziyyə Davudova |
Status | Yerli əhəmiyyətli tarixi və mədəniyyət
memarlıq abidəsi (23 may 2016-cı ilədək) |
Vəziyyəti | daığdılıb |
Mirzə Ağa Əliyev küçəsi 115 ünvavında ev — Bakının Yasamal rayonunda ev. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin tarixi və mədəni abidələr haqqında fərmanına əsasən, yerli əhəmiyyətli tarix və mədəniyyət memarlıq abidəsi olmuşdur.
Ev 1910-cu ildə 3 dekabr 1937-ci ildə həbs olunana qədər burada yaşayan Azərbaycan Xalq Artisti Abbas Mirzə Şərifzadənin böyük qardaşı Qulam Mirzə Şərifzadə tərəfindən tikilmişdir. Bu evi ziyarət edən qonaqlar arasında Hüseyn Cavid,Nəriman Nərimanov, Üzeyir Hacıbəyov və bir çox digər aktyor, şair və musiqiçi vardı. Sovet illərində, evin fasadında 2016-cı ilin fevralında sökülmüş aktyorun xatirəsinə lövhə qoyulmuşdur. Bu evin təsviri də memarlıq professoru Şamil Fətullayev "Bakı XIX əsr — XX əsrin əvvəllərində şəhər planlaşdırılması" kitabında verilmişdir. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli sərəncamına əsasən, ev yerli əhəmiyyətli tarix və mədəniyyət memarlıq abidəsi elan edilmişdir.
2016-cı ildə Böyük Bakının regional inkişaf planı çərçivəsində Nəriman Nərimanov prospekti (keçmiş Sovetskaya küçəsi) və Beşmərtəbə (Nizami metrostansiyası yaxınlığında məşhur beş mərtəbəli) arasında yerləşən ərazinin təmizlənməsi ilə bağlı memarlıq abidəsinin sökülməsi təhlükəsi yarandı. 14 may 2016-cı ildə ev yıxıldı. 2016-cı il 23 maydal] Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti Azərbaycanın qorunan abidələri haqqında sərəncamına düzəlişlər edib. May ayının sonunda Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Naziri Əbülfəs Qarayev binanın ön hissəsinin sökülmüş olduğunu deyib.
Memarlıq tarixçisi Şamil Fətullayevin sözlərinə görə, Qulam Mirzə Şərifzadənin bu üç mərtəbəli evi şəhərin ümumi sisteminin bir hissəsidir və kapitalizmin dövründə Bakının şəhərsalma quruluşunda xüsusi yer tutur. Bəzəksiz elementlərin fasadının tərkibində olan binanın təvazökar şəklində olmasına baxmayaraq, Fətullayevin sözlərinə görə, modernin bəzi elementləri müşahidə olunur. Şamil Fətullayevin qeyd etdiyi kimi, bu kiçik fərqlər iki əhəmiyyətli elementi olan maraqlı bir plastik fasad yaratmışdır — daş üzərində oymalarla və geniş kornişlə portalın tərkibində olan detallar.