Boz siçancıq

Boz siçancıq (lat. Cricetulus migratorius) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin gəmiricilər dəstəsinin siçancıqlar fəsiləsinin siçancıq cinsinə aid heyvan növü.

Boz siçancıq
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Euarxontoqlireslər Klad: Gliriformes Klad: Glires Klad: Simplicidentata Dəstə: Gəmiricilər Yarımdəstə: Myomorpha Fəsiləüstü: Siçankimilər Fəsilə: Siçancıqlar Yarımfəsilə: Cricetinae Cins: Siçancıq Növ: Boz siçancıq
Beynəlxalq elmi adı
Cricetulus migratorius Pall., 1773[1][2][…]
Şəkil axtarışı ITIS   632732 NCBI   10032 EOL   1179510

Bədənin uzunluğu 128, quyruğu 37 mm-ə qədərdir. Üstünün rəngi tünd-bozdan açıq kül-boza qədər, noxuda çalarlıdır.

Yunanıstandan və Ruminiyadan Monqolustan və Çinə qədər Avroasiyada yayılmışdır. Azərbaycanda Xəzər sahilindən 2200–2400 m hündürlüyə qədər hər yerdə müşahidə edilir. Sistematikası öyrənilməmişdir. Görünür, C.m.issabellinus de Flippi formasına aiddir.

Başlıca olaraq çöl növü olub yarımsəhra quraqlığı şəraitinə və rütubətli subalp çəmənlərinə də uyğunlaşır. Gəmiricinin areal hüdudlarında yerləşməsi iki xüsusiyyətlə səciyyələnir: tutduğu biotopların böyük miqdarı və kənd təsərrüfatı sahələrinə sıx bağlılığı. Onun qeydə alındığı 25 biotopun 12-si becərilən torpaqların payına düşür. Landşaftdan asılı olmayaraq siçancıq müxtəlif otluqda, kolluqlarda və cəngəlliklərdə rast gəlinir. Sadalanan yerlərdə gəmiricinin miqdarı 0,4–0,8 % təsadüfə bərabər olub mövsümi sabitliyi ilə səciyyələnir. Onun sayı yalnız hündür dağ çəmənlərində həmişə az olur. Şoranotlu qruplaşmalarda bu göstərici yazda 0,6 % -dən, qışda 2,6 % -ə qədər, daşlıqlarda isə yayda 0,5% — dən qışda və yazda 1,0–1,4%-ə qədər dəyişir. Bu növün Xəzər sahilinin zəif bərkimiş qumluqlarında tapılması maraq doğurur. Yarımsəhrada siçancıq 21 biotopda rast gəlinmişdir. Özlərinin qazdıqları yuvalar sadə quruluşlu olub iki çıxışı və bir kamerası olur. Qida ehtiyatlarının saxlanılması üçün çox vaxt kor kameralrdan istifadə olunur.

İldə bir neçə nəsil verərək hər dəfə 10-a qədər bala doğur. İlk nəslin cavanları doğulduqları il çoxalmada iştirak edirlər. Təqribən 3 ilin çox hissəsində erkəklərin üstünlüyü hiss olunur.

Başlıca olaraq bitki toxumları ilə qidalanır. Yuvalarda taxıl bitkilərinin dənləri, balqabaq, qarpız və günəbaxan toxumları tapılmışdır. Bunların çəkisi 800 q-a qədər olmuşdur. Heyvani qidadan həmişə, xüsusilə yerüstü molyusklardan, tırtıl və cücü sürfələrindən istifadə edir.