Bucanetes mongolicus
Monqol səhra qarquşu (lat. Bucanetes mongolicus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin vüroklar fəsiləsinin səhra qarquşu cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.
| Monqol səhra qarquşu | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Monqol səhra qarquşu |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kiçik, uzunquyruqlu quşdur. Böyük, qısa başı və qalın boz-sarı dimdiyi vardır. Erkəklərin "qaşı" və alt hissələri (sinəsi və böyürləri) çəhrayı xallarla örtülüdür. Qanadlarında ağ və çəhrayı rənglərdə geniş zolaqlar var.
Yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Dünyada böyük bir yayılma arealına malikdir. Türkiyənin şərqindən Qafqaza, eləcə də Orta Asiyadan Çinə qədər; Monqolustanı və Cənubi Kəşmiri əhatə edən ərazidə rast gəlinir. Naxçıvan Muxtar Respublikasında 1915-ci ildə yazda Bulqan, 1960-1970-ci illərdə Aza (Culfa rayonu) kəndləri ətrafında, müasir dövrdə Culfa rayonunun "Noxuddağ" və "Gendərə" ərazilərində qeydə alınmışdır.
Həyat tərzi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Quraq dağlıq sahələrdə (1000-4000 m), yarıquraq bölgələrdə, qayalıq yamaclarda yuvalayır. Oturaq növdür.
Sayı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Avropada ehtimal olunan sayı 520 cütdən çoxdur (Türkiyə, Ermənistan, Azərbaycan). Azərbaycanda yalnız Naxçıvan Muxtar Respublikasında Culfa rayonunun "Noxuddağ" ərazisində 2010-cu ildə müşahidə olunmuşdur. Sayı hər 5 km2-də 0-1 fərddən çox olmur. Ərazidə ümumi sayı 10-15 cütdən çox deyildir.
Azalma səbəbləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Davamsız otarma nəticəsində birki toxumlarının azalması və qayalıqların deqradasiyası.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ərazinin Ordubad yasaqlığının tərkibinə daxil edilməsi müəyyən qədər faydalı olmuşdur.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Otarmanın məhdudlaşdırılması növün qorunmasına kömək edər.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ World Bird List (ing.): IOC World Bird List. 6.4 IOU, 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.4