Burun tutulması
Burun tutulması — burun keçidlərinin tıxanması nəticəsində yaranan vəziyyət. Ümumi səbəb qan damarlarının iltihabı nəticəsində burun boşluğunu əhatə edən membranların şişməsi.[1]
| Burun tutulması | |
|---|---|
| XBT-10-KM | R09.81 |
| XBT-9 | |
| MedlinePlus | 003049 |
| MeSH | D015508 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Əgər həddindən artıq selik boğazın arxasına axırsa (bu, postnazal sindrom və ya postnazal damcı sindromu adlanır), öskürək və ya boğaz ağrısı baş verə bilər. Bəzi araşdırmalar kifozun insanda inkişaf etməsini burun tutulması ilə əlaqələndirir.[2]
Simptomları
[redaktə | mənbəni redaktə et]Təxminən 85% hallarda burun tutulması burundan deyil, ağızdan nəfəs alma ilə nəticələnir.[3]
Burun tutulması müxtəlif səbəblərdən yarana bilər. Vəziyyət yüngül narahatlıqdan həyatı təhlükəyə qədər dəyişə bilər.
Burun tutulması eşitmə və danışığa mane ola bilər. Əhəmiyyətli burun tutulması yuxuya mane olur, xoruldamağa səbəb ola bilər və yuxu apnesi və yuxarı tənəffüs yollarının müqavimət sindromu ilə əlaqələndirilə bilər.[4]
Uşaqlarda burun tutulması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yeni doğulmuş körpə burnundan nəfəs almağa üstünlük verir.[5]. Uşaqlarda genişlənmiş adenoidlərdən yaranan burun tutulması oksigen səviyyəsinin çatışmamazlığı hipoksiya ilə xroniki yuxu apnesinə səbəb olur. Problem adətən adenoidləri və badamcıqları çıxarmaq üçün əməliyyatdan sonra həll olunur, lakin xroniki burun tutulması səbəbiylə üz-kəllə dəyişiklikləri səbəbindən problem daha sonra təkrarlana bilər.[6]
Səbəbləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Allergiyalar
- Nazofaringit (soyuqdəymə) və ya qrip
- Zökəm
- Burun çəpərinin əyilməsi
- Dərman qəbulu nəticəsində əmələ gələn rinit (bəzi burun spreyləri uzunmüddətli istifadəsi nəticəsində yaranan burun tutulması).
- Sinüzit və ya sinus infeksiyası
- Dar və ya yastı burun qapağı[7]
- Hamiləlik dövründə qadınlarda qan axınının artması səbəbindən burun tutulması ola bilər.
- Burun polipi
- Qastro-ezofageal reflyuks xəstəliyi (nəzəri olaraq xroniki rinosinüzitə səbəb olan - "hava yollarının reflü paradiqması").[8]
- Boş burun sindromu
- COVİD-19
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Nasal congestion". MedlinePlus Medical Encyclopedia. A.D.A.M., Inc. 2016-07-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-24.
- ↑ Šidlauskienė M, Smailienė D, Lopatienė K, Čekanauskas E, Pribuišienė R, Šidlauskas M. "Relationships between Malocclusion, Body Posture, and Nasopharyngeal Pathology in Pre-Orthodontic Children". Medical Science Monitor. 21. June 2015: 1765–73. doi:10.12659/MSM.893395. PMC 4484615. PMID 26086193.
- ↑ Rao A, redaktorPrinciples and Practice of Pedodontics (3rd). New Delhi: Jaypee Brothers Medical Pub. 2012. 169, 170. ISBN 9789350258910. 2023-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-10.
- ↑ de Oliveira, Pedro Wey Barbosa; Gregorio, Luciano Lobato; Silva, Rogério Santos; Bittencourt, Lia Rita Azevedo; Tufik, Sergio; Gregório, Luis Carlos. "Orofacial-cervical alterations in individuals with upper airway resistance syndrome". Brazilian Journal of Otorhinolaryngology. 82 (4). July 2016: 377–384. doi:10.1016/j.bjorl.2015.05.015. PMID 26671020.
- ↑ Are infants really obligatory nasal breathers? // Clinical Pediatrics. |том=40 |номер=10 |страницы=567—569 |pmid=11681824 |doi=10.1177/000992280104001006 |язык=en |автор=Bergeson, PS; Shaw, J.C. |месяц=10 |год=2001 |тип=journal
- ↑ Buschang PH, Carrillo R, Rossouw PE. "Orthopedic correction of growing hyperdivergent, retrognathic patients with miniscrew implants". Journal of Oral and Maxillofacial Surgery. 69 (3). March 2011: 754–62. doi:10.1016/j.joms.2010.11.013. PMC 3046301. PMID 21236539.
- ↑ "Blocked Nose, Restricted Air Flow". Aerin Medical (ingilis). 2016-08-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-07-12.
- ↑ Pacheco-Galván A, Hart SP, Morice AH. "Relationship between gastro-oesophageal reflux and airway diseases: the airway reflux paradigm". Archivos de Bronconeumologia. 47 (4). April 2011: 195–203. doi:10.1016/j.arbres.2011.02.001. PMID 21459504.
