Cövdət Hacıyev

Cövdət Hacıyev
Cövdət Hacıyev
Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının rektoru
	1956 – 1969
Əvvəlki	Ə. Abbasov
Sonrakı	Soltan Hacıbəyov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	18 iyun 1917
Doğum yeri	Nuxa, Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası;
Vəfat tarixi	18 yanvar 2002 (85 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan;
Dəfn yeri	Fəxri Xiyaban;
Partiya	Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası (1951–1991);
Təhsili	Moskva Konservatoriyası, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası
Fəaliyyəti	bəstəkar
Həyat yoldaşı	Əminə Dilbazi;
Uşaqları	İsmayıl Hacıyev,; Pərvin Muradova-Dilbazi;
Təltifləri	; ;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əhməd-Cövdət İsmayıl oğlu Hacıyev (18 iyun 1917, Nuxa – 18 yanvar 2002^[1], Bakı) — Azərbaycan bəstəkarı, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının rektoru və professoru, Azərbaycan SSR xalq artisti (1960), 2 dəfə "Stalin" mükafatı laureatı (1946, 1952).

Həyatı

Cövdət Hacıyev 1917-ci ildə Nuxa (Şəki) şəhərində anadan olmuşdur. O, orta təhsilini başa vurduqdan sonra 1935–1938-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında, 1938–1941-ci illərdə isə Moskva Konservatoriyasında oxumuş və müharibə illərində yarımçıq qalmış təhsilini sonralar davam etdirərək, 1947-ci ildə bəstəkar Dmitri Şostakoviçin sinfini bitirmişdir. 1947-ci ildən ömrünün sonuna qədər bəstəkarlıq fəaliyyəti ilə yanaşı, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında dərs demiş, 1957–1969-cu illərdə isə bu ali musiqi təhsil ocağının rektoru vəzifəsində çalışmışdır.

Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin inkişafında böyük rol oynamış Cövdət Hacıyev Azərbaycanda peşəkar musiqi kadrlarının hazırlamasında da misilsiz xidmətlər göstərmişdir. O, Azərbaycan bəstəkarlarının bir neçə nəslini yetişdirmiş gözəl pedaqoq olmuşdur.

Cövdət Hacıyevin Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inkişafı və təbliğindəki xidmətləri yüksək qiymətləndirilmişdir. O, iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatına layiq görülmüş, bir çox orden və medallarla, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının ali mükafatı – "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunmuşdur.

Cövdət Hacıyev 2002-ci ilin yanvarın 18-də ömrünün 85-ci ilində vəfat etmişdir.

Rəqqasə Əminə Dilbazinin həyat yoldaşıdır.

Fəaliyyəti

Azərbaycanda musiqi simfoniyasının banilərindən biri olan C. Hacıyev yaratdığı simfoniyalarda, "Sülh uğrunda" simfonik poemasında öz dövrünün ən mühüm problemlərinə toxunaraq onları lirik-dramatik tərzdə əks etdirmişdir. Qara Qarayevlə birgə bəstələdiyi "Vətən" operası, kamera-instrumental və fortopiano əsərləri də C. Hacıyev yaradıcılığında əhəmiyyətli yer tutur. O, hələ tələbəlik illərində ilk böyük əsəri olan bir hissəli "Simfoniya"nı, iki simfonik poemasını, "Azərbaycan süitası"nı simli kvartet və sair əsərlərini bəstələmişdir. 1945-ci ildə Qara Qarayevlə birlikdə yazdığı "Vətən" operasına görə "Stalin" mükafatına layiq görülmüşdür.

Cövdət Hacıyev ümumilikdə səkkiz simfoniya müəllifidir. Onun simfonik musiqisini qəhrəmanlıq motivləri, humanizm, insanın mənəvi gözəlliyinin tərənnümü səciyyələndirir. Bəstəkar bu simfoniyalarda Azərbaycan xalq musiqisinin müxtəlif janrlarının bədii ifadə vasitələrindən, inkişaf prinsiplərindən məharətlə istifadə etmişdir. Cövdət Hacıyev həmçinin simfoniyetta, oratoriya, ballada, sonata, skerso və kvartet poemanın, xor üçün bir sıra dəyərli əsərlərin müəllifıdir.

Cövdət Hacıyevin "Zirvələrə" adlanan altıncı və "Şəhidlər" adlı yeddinci simfoniyaları sənətkarın vətəndaşlıq mövqeyinin parlaq ifadəsidir. "Şəhidlər" simfoniyası Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda canlarını qurban vermiş şəhidlərin xatirəsinə həsr olunub.

Cövdət Hacıyevin "Onu zaman seçib" adlı səkkizinci simfoniyası Azərbaycanın prezidenti Heydər Əliyevə həsr olunub.

Təltif və mükafatları

"Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 24 may 1960
"Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 26 aprel 1958
"Stalin" mükafatı (2-ci dərəcə) — 1946 ("Vətən" operasına (1945) görə)
"Stalin" mükafatı (3-cü dərəcə) — 1952 ("Sülh uğrunda" simfonik poemasına (1951) görə)
"Lenin" ordeni — 20 avqust 1986
"Oktyabr inqilabı" ordeni — 1977
"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni — 9 iyun 1959
"Şərəf nişanı" ordeni — 1961
"Şöhrət" ordeni — 17 iyun 1997^[2]

Xatirəsi

7 fevral 2017-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Cövdət Hacıyevin 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır^[3].

Filmoqrafiya

Ordenli Azərbaycan (film, 1938)

Mənbə

Rəşid Şəfəq. "Novator bəstəkar" //Odlar yurdu.- 1993,- 30 yanvar.- № 2–3.- səh. 3.

İstinadlar

↑ ¹ ² Deutsche Nationalbibliothek Record #140703136 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
↑ Ə.-C. İ. Hacıyevin "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı // Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanları və Sərəncamları.- Bakı, 1997.- № 2.- S. 75.
↑ president.az. ""Cövdət Hacıyevin 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında" [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 7 fevral 2017-ci il tarixli, 2657 nömrəli [[Sərəncam]]ı" (az.). e-qanun.az. 07.02.2017. 2022-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-30. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)

[_f44baa8f5c2a6c82-1] ¹ ² Deutsche Nationalbibliothek Record #140703136 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

[2] Ə.-C. İ. Hacıyevin "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı // Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanları və Sərəncamları.- Bakı, 1997.- № 2.- S. 75.

[3] president.az. ""Cövdət Hacıyevin 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında" [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 7 fevral 2017-ci il tarixli, 2657 nömrəli [[Sərəncam]]ı" (az.). e-qanun.az. 07.02.2017. 2022-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-30. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)

[1]

[2]

[3]