Dreyer Karl Teodor

Dreyer Karl Teodor (3.2.1889, Kopenhagen - 20.3.1968, Kopenhagen) - Danimarka rejissoru, ssenarist, Danimarka kinematoqrafiyasının yaradıcılarından biri. Avropanın ən tanınmış kinematoqraflarından biri ^[1]. 1908-ci ildən jurnalist işləmişdir.

Dreyer Karl Teodor
Carl Theodor Dreyer
Doğum tarixi	3 fevral 1889
Doğum yeri	Kopenhagen, Danimarka
Vəfat tarixi	20 mart 1968 (79 yaşında)
Vəfat yeri	Kopenhagen, Danimarka
Vəfat səbəbi	ağciyər iltihabı
Vətəndaşlığı	Danimarka
Fəaliyyəti	Kinorejissor
Fəaliyyət illəri	1919-1964
Üzvlüyü	Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası
Mükafatları	Qızıl Şir, Venesiya Film Festivalı (1955)
IMDb	ID0003433
carlthdreyer.dk
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Dreyer Ensa Kristiana Torpanın nigahdan kənar uşağı idi. Ensa fermer idi və uşağın anası yanında işləyən Yozefina Bernardina Nilson idi. Yozefina abort zamanı ölmüşdür. İlk iki ilini uşaq sığınacaqda yaşamış, daha sonra ciddi lüteran ailəsi, tipoqraf olan Karl Teodor Dreyerin yanında böyümüşdür. Məhs Dreyer Karl Teodor adını da onu şərəfinə almışdır.

16 yaşında Dreyer yüksək qiymətlərlə klassik qimnaziyanı başa vurmuşdur. Daha sonra qəyyumlarını (himayəçiləri) tərk edərək jurnalistlika ilə məşğul olaraq pul qazanmışdır. Dreyer əsasən liberal nəşriyyat olan «Politiken» ilə əməkdaşlıq etmişdir..

1912-ci ildən Kopenhagendəki “Nordisk Film” studiyasında titrlər müəllifi, montajçı, ssenarist olmuşdur ^[2]. Bu illərdə onun ssenarisi ilə 22 film çəkilmişdir ^[3]. “Prezident” (1919) filmi Dreyerin rejissor debütüdür. “İblisin kitabından səhifələr” (1920), “Keşişin dul arvadı” (1920), “Yaxınlarını sev” (1921), “Mixael” (1924), “Arvadına hörmət et” (1925) filmlərini çəkmişdir.

Dreyerin “Janna d’Arkın əzabları” (1927) filmi dünya kinematoqrafiyasının ən yaxşı filmlərindən biri hesab edilmişdir. Kommersiya kinosunun əleyhinə olan Dreyer ilk səsli “Vampir” filmindən sonra uzun müddət işsiz qalmışdı. 1943-cü ildə kinoya qayıtmış və “Qəzəb günü” filmini (X.Virs-Ensenin “Peterin qızı Anna” pyesi üzrə) çəkmişdir. “Söz” (1955; K.Munkun eyniadlı pyesi üzrə; Venesiya Beynəlxalq kinofestivalının baş mükafatı), “Gertruda” (1965; Y.Söderberqin eyniadlı pyesi üzrə) filmlərində Dreyer yaradıcılığının əsas mövzusu getdikcə dini-mistik məna kəsb etməyə başlamışdır. O, Danimarka sənədli kinematoqrafiyasının inkişafına böyük töhfələr vermişdir: “Analara kömək” (1942), “Danimarkanın kənd kilsələri” (1947), “Torvaldsen” (1949), “Storström körpüsü” (1950), “Qəsr içində qəsr “ (1954). Rej. Y.Rosun “Şekspir və Kronborq” (1950), “Rene və Neskenin yenidən qurulması” (1954) filmlərinin ssenari müəllifidir.

Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. ISBN 978-9952-441-00-0.

• The Carl Th. Dreyer  (ing.)
• Страница на сайте IMDB  (ing.)

1. ↑ В списке 50 величайших фильмов, отобранных по итогам опроса 846 профессиональных кинокритиков журналом Sight & Sound, фигурируют три фильма Дрейера — больше только у Годара.
2. ↑ "Кругосвет. Дрейер, Карл Теодор". 2022-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-11.
3. ↑ Дрейер Карл Теодор // Энциклопедический словарь. 2009.