Ev qulluqçusu (ing. The Help) — 2011-ci ildə Teyt Teylorun rejissorluğu və ssenari müəllifliyi ilə, Ketrin Stokkettin eyniadlı əsəri əsasında çəkilmiş ABŞ dram filmidir. Filmdə Cekson, Missisipidə, 1963-cü il Vətəndaş Hüquqları uğrunda mübarizə dövründə ağ dərili qadın Yevgeniya "Skiter" Felanın iki qara dərili qadın Eybilin Klark və Minni Ceksonla münasibətləri təsvir edilib. Skiter, işlədikləri ağ dərililərin ailələrində rasizmlə üzləşmiş qara dərili xanımların mövqeyinin əks edildiyi kitab yazmağa çalışan jurnalistdir.
Ev qulluqçusu | |
---|---|
ing. The Help | |
Janr | dram |
Rejissor | Teyt Teylor |
Prodüserlər |
Kris Kolumbus Maykl Barneten Branson Qrin |
Baş rollarda |
Cessika Çesteyn Viola Devis Emma Stoun Brays Dallas Hovard Oktavia Spenser Ellison Cenni |
Operator | Stiven Qoldblatt |
Bəstəkar | Tomas Nyuman |
İstehsalçılar | DreamWorks, Touchstone Pictures[d], Participant[d] |
Distribütor | Walt Disney Studios Motion Pictures[d], Netflix, Disney+ |
İlk baxış tarixi | 10 avqust 2011[3], 8 dekabr 2011[4], 23 sentyabr 2011[5], 9 avqust 2011 |
Filmin növü | Bədii film |
Müddət | 146 dəq. |
Büdcə | $25 milyon[1] |
Gəlir | $216.6 million[2] |
Ölkə | ABŞ |
Dil | ingiliscə |
İl | 2011 |
Rəng | rəngli |
IMDb | ID1828995 |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Baş rolda Viola Devis, Emma Stoun, Oktavia Spenser, Brays Dallas Hovard, Cessika Çesteyn, Ahna O'Reilly, Kris Louell, Sissi Speysek, Maykl Fogel, Siseli Tayson, LaChanze, Ellison Cenni, Meri Stinbörgen və Anna Kemp oynamışdırlar. DreamWorks Pictures şirkəti tərəfindən istehsal olunan və Touchstone Pictures tərəfindən nümayiş olunan film kinotənqidçilər tərəfindən müsbət rəy qazanmış və cəmi 25 milyon dollar istehsal büdcəsi qarşılığında, 216.6 milyon dollar gəliri ilə dünya səviyyəsində kommersiya uğuru qazanmışdır[2].
Ev qulluqçusu filmində baş rolu ifa etmiş Viola Devis "Ən yaxşı film" və "Ən yaxşı qadın" kateqoriyaları, Cessika Çesteyn və Oktavia Spenser isə "İkinci planda ən yaxşı aktrisa" kateqoriyası üzrə Oskar mükafatının dörd nominasiyasını qazanmışdırlar. Aktyorların görkəmli ifalarına və yüksək performansına görə, film 29 yanvar 2012-ci ildə Kinoaktyorlar Gildiyasının mükafatını əldə etmişdir. Filmin yaş məhdudiyyatı 0-6 üzəridir[6].
Kitabda və filmdə baş verən hadisələr
Missisipi ştatının Cekson şəhərində cərəyan etsə də,
çəkilişlər əsasən Qrinvud qəsəbəsində aparılmışdı
Filmin rejissoru Teyt Teylor (solda)
və "Conni Fut" rolunu canlandırmış Maykl Fogel (sağda)
1963-cü ildə Missisipi ştatının Cekson şəhərində, qaradərili qulluqçu Eybilin Klark (Viola Devis) istehsalatda baş vermiş bədbəxt hadisə nəticəsində yeganə oğlunun həlak olmasından sonra, öz gələcək həyatını ağ dərili uşaqların böyüdülməsi və tərbiyəsində görür. O, zəngin Lifolt ailəsi üçün çalışır və başlıca olaraq Yelizaveta Lifoltun uşaqlarına qayğı göstərir; gənc qadın doğumdan sonrakı depressiyaya düçar olub və intizam uğrunda apardığı mübarizəni istisna etsək, heç öz doğma qızının belə qeydinə qalmaq istəmir. Eybilinin ən yaxın rəfiqəsi, onunla həmdil olan qaradərili qulluqçu və sadəlövh Minni Ceksondur (Oktavia Spenser). Minni artıq uzun müddətdir ki, Hilli Holbruksun evində xadiməlik edir və onun anası missis Voltersə (Sissi Speysek) baxır. Mənzilin sahibəsi yemək bişirmək məsələsində Minninin böyük bacarığına ehtiram göstərdiyindən, onun çılğın və gürurlu xasiyyətinə də dözümlə yanaşır. Yevgeniya "Skiter" Felan (Emma Stoun) müstəqil düşüncəyə malik gənc ağdərili qadındır; Missisipi Universitetini bitirdikdən sonra[7], o uşaqlıqdan sevdiyi qulluqçu Konstantini (Siseli Tayson) tapmaq üçün, ailəsinə məxsus plantasiya sahəsinə geri qayıtmağı qərara alır. Doğma diyarına qayıdan Skiter, anası Şarlottadan (Ellison Cenni) qulluqçunun öz şəxsi istəyi ilə evi tərk etdiyini öyrənir. Skiter uşaqlıqdan ona analıq edən qulluqçunun bu cür məktubsuz və xəbərsiz onu tərk etməyini anlaya bilmir və o, uzun sorğu-sualdan sonra Konstantinin məhz anası tərəfindən qovulduğunu öyrənir.
Skiterin sosial qrupu həyat yoldaşı tapmaq üçün kollecə daxil olduğu vaxt, o, ikiqat əsas dərəcə alır və Şarlottanın böyük təəssüfünə səbəb olsa da yalnız qalaraq uğurlu yazar karyerası qurur. Yerli qəzetlərdən birində "evdar xanım fikirləri" yazarı kimi işə düzəldikdən sonra fikrini tamamilə bu istiqamətə yönəldir və Elizabetdən soruşur ki, Eybilin məktubları cavablandırmaqda ona kömək edə bilərmi; Elizabetdən icazə alınması və Eybilinin özünün razılığının əldə edilməsindən sonra xanımlar razılaşırlar. Eybilin ilə daha çox təkbətək öz vaxtını keçirən Skiter, özünün ağ dünyəvi düşüncəyə malik dostlarına münasibətini dəyişməyə başlayır, Hillinin "Əsas Kömək Sanitar Təşəbbüsü" barədə öyrəndikdən sonra isə (Hilli "qara adamların ağ adamlarla müqayisədə daha çox xəstəliklər daşıdığını" bildirərək, qanunvericiliklə dəstəklənmiş qara ev xidmətçiləri üçün icbari tualetlərin tikinti planını dəstəklədiyini bildirir), onların "yardımlarına" laqeydcəsinə yanaşır.
— Eybilin Klark
Konstantinlə münasibətlərdən ilhamlanan Skiter, bu qadınların hekayələri əsasında ağ və qaradərili insanlar arasında baş verən münasibətlər və xüsusilə də, qara xidmətçi qadınlar tərəfindən tərbiyə almış uşaqların böyüdükdə valideynlərinə olan qərəzli baxışları barədə kitab yazmaq fikrini formalaşdırır. Ev qulluqçuları işəgötürənlər tərəfindən qisas zəminində işdən qovulacağından qorxaraq, Skiterlə könülsüz əməkdaşlıq edirlər, ancaq son nəticədə Eybilin danışmağa razılaşır. Şəhərdə baş vermiş tufan zamanı, Minni bayırdakı tualet otağına getməkdən çəkinir və Hillidən evdəki tualet otağına getməyi xahiş edir. Ev sahibəsinin icazəsini ala bilməyəcəyini anlayan Minni, gizlincə həmin otağa daxil olur və buna görə də Hilli tərəfindən işdən kənarlaşdırılır. Bundan sonra o da, Eybilinlə birlikdə Skiterə öz həyat hekəyələrini danışmağa başlayır.
Hilli evindən bir şeyin oğurlandığını bildirərək, Minninin başqa evlərdə işlə təmin edilməsini çətinləşdirir, lakin bir müddət sonra, o gözlənilmədən Minninin qızına qulluqçu kimi evdə işləməyi təklif edir və o, bununla razılaşaraq məktəbi buraxmalı olur. Minni son nəticədə fəhlə sinfindən olan, sonralar isə Hillinin zəngin eks-boyfrendi Conni Futa (Maykl Fogel) ərə getmiş və buna görə də cəmiyyətin səfilinə çevrilmiş Seliya Fut adlı yüngülxasiyyət qadının evində işə götürülür. Seliya Minniyə xəbər verir ki, o, hamilədir. Özünün yumşaq xarakterinə, nadanlığına, gizli sosial təbəqəsinə və müxtəlif məslələrə şiddətli yanaşmasına görə, Seliya öz evində çalışan işçisi ilə necə "düzgün" yanaşmağı bacarmır; o, mətbəxə tez-tez daxil olaraq, Minniyə yardım etməyə çalışır, onlar birlikdə bişirdikləri yeməyi bölüşür və bir-birinə "həyatı boyu üzləşdiyi xuliqanların öhdəsindən necə gəldiyi" kimi bir sıra məsləhətlər verir və hekayələr danışırlar.
Minni ilə Seliya arasındakı münasibətlər gəflətən baş vermiş uşaqdüşmə hadisəsindən sonra daha da dərinləşir; Seliya gözyaşları içərisində Conni ilə hamilə olduğu üçün ərə getdiyini, lakin bir ay sonra uşağı itirdiyini bilirir. Hillinin ətrafındakı insanların onu ələ saldığı xeyriyyə tədbiri zamanı Seliya ancaq kokteyllər içir və özünü yaxşı aparmır, buna görə də sonra məşhur qızların dəstəsindən uzaqlaşır. Həmin vaxt Skiter də öz istəyi ilə bu dəstədən uzaqlaşır, buna baxmayaraq Hilli vasitəsiylə Stüartla (Kris Louell) tanış olur və bu tanışlıq Şarlottanı çox sevindirir.
Skiter Nyu-York şəhərində yerləşən Harper & Row şirkətinin baş redaktoru Eleyn Ştayna (Meri Stinbergen) öz kitabını təqdim edir; kitabla tanış olan Eleyn, ona bayramların yaxınlaşdığını bildirərək qaradərili insanlar tərəfindən mülki hüquqlar uğrunda hərəkatlərinin qısa ola biləcəyini qabaqcadan xəbərdarlıq edir və buna görə də ev, sahiblərinə xidmət göstərən gənc xidmətçilər barəsində də hekayələri kitaba əlavə etməyini ona məsləhət görür. Medqar Eversin qətl kulminasiyası və brilyant üzüyün oğurluğuna görə həbs edilən Hillinin qulluqçusu, Minnini öz mövqeyini dəyişməyə vadar edir; o, Skiterin yanına çoxlu sayda qulluqçunu gətirir və onların hər biri öz həyatı barədə intervyu verirlər. Qulluqçular hesab edirlər ki, həyatında baş vermiş bütün əzabları və ifadə etmək imkanını onlara yalnız Skiter verə bilər.
Skiter, Eybilin və Minni kitabın yazılmasında bir qədər tərəddüd edirdilər. Bunun əsas səbəbi, bəzi hekayələrin konkret qulluqçu və ev sahibləri ilə bağlı olması idi, elə məhz bu gələcəkdə təhlükəyə səbəb ola bilərdi. Onların əndişələri Prezident Kennedinin qətlindən sonra dahada güclənir. Buna görə də, Minni ailə sirrlərini gizlətdiyinə görə cəzalandırılmaması üçün qorxunc hekayələr uydurdu: o, işdən çıxarıldığına və təhqir edildiyinə görə mükafatlandırıldı, Voltersi ondan uzaqlaşdırdığına görə Hillini içərisi ekskrementlə doldurulmuş şokoladlı kekslə təşəkkür etdi. Hilli piroqun iki dilimini yedikdən sonra, onun içərsində nə olduğunu öyrənir; misis Uoters qızının ekskrement yediyini biləndə özünü saxlaya bilmir və gülməyə başlayır. Bunu görən Hilli qəzəblənir və bir müddət sonra öz anasını sanatoriyaya yerləşdirir. Minni bu hadisəni də kitaba əlavə edilməsini təklif edir; özünün utancverici əməli barədə oxuyan dəhşətli Hilli, heç bir zaman bu hadisələrin həqiqətən də Cekson şəhərində baş verəbiləcəyini imkan verməz, bu isə kitabın azad satışı üçün çox əlverişli imkan ola bilər.
Skiter və hekayə müəlliflərin təhlükəsizliyi tam olaraq təmin olunması məqsədilə kitab tam məxfi şəkildə nəşriyyat evlərinin birində çap edilir. Skiter bu möhtəşəm anı öz qaradərili rəfiqələri ilə birgə qeyd edir. Kitabın məzmunu haqqında öyrənən Skiterin sevgilisi Stüart özünü aldadılmış hiss edir və buna görə də onunla bütün əlaqələrinə son qoyur. Minni yeni ev sahibi Seliyaya hər şeyi etiraf edir və o Hillinin həqiqətən də manipulyasiya ilə məşğul olan xuliqan qadın olduğunu nəhayət anlayır. Özünü aristokratik cəmiyyətin ən əsas üzvü hesab edən Hilli, başqalarından geri qalmamaq üçün yeni nəşr olunmuş kitabı alır və gecə yatmazdan əvvəl onu oxuyur; özünün piroqla yaşanan əhvalatı oxuyan Hilli dəhşət və qəzəb içərisində dərhal Skiterin yaşadığı evə gəlir. Hücumla evin kəndarında daxil olan Hilli, Skiterin zəncilərlə əlbir olduğunu hər kəsə deyəcəyi ilə hədə qorxu gəlməyə çalışır. Bu zaman Skiterin anası Şarlotta, "gəzəbli və tərbiyyəsiz" Hillinin həddindən artıq kesk yediyini deyərək, kitabda məhz kimin haqqda yazıldığı barədə məlumatlı olduğunu bildirir və onu öz evindən qovur.
Hillinin getməsində sonra, Şarlotta və Skiter nəhayət öz gələcək planları barədə düşünməyə başlayırlar. Gəflətən telefona gələn zəng baş redaktor missis Ştayndan olur: o, Ev qulluqçusu romanının möhtəşəm olduğunu bildirərək, Skiterə Manhettendə iş təklif edir. Şarlotta qızının mərdliyinə və müstəqil qərarlar vermək qabiliyyətinə heyran olaraq, qızının gələcək mühitə düzgün adaptasiya olması üçün yardım etmək istədiyini bildirir.
Minnini qulluqçuluğa ərindən gizli şəkildə götürən Seliya, bunu özünün yemək bişirmək və ev təsərrüfatını idarə etmək bacarığı olmaması ilə əsaslandırır; hər gün ərinə gizli şəkildə yemək bişirən Minni axşama yaxın tələsik evi tərk edir və Seliyanın əri elə zənn edir ki, yeməkləri məhz onun həyat yoldaşı bişirib. Lakin bir gün ərzaqlarla işə gələn Minni yolda evin sahibini — yəni Connini görür və dəhşət içərisində evə tərəf qaçmağa başlayır. O, Minniyə çataraq yeməklərin məhz qulluqçu tərəfindən bişirildiyini əvvəlcədən bildiyini və həmçinin Seliyanın bir neçə uşaqdüşmə hadisəsindən də xəbərdar olduğunu bildirir. O, Seliyanın son vaxtlar daha şən və sağlam göründüyünü deyərək, Minniyə təşəkkür edir. Conni kömək etmək üçün, Minninin ərzaqla dolu çantasını evə aparır və burada onlar masanın üstünə qoyulmuş müxtəlif yeməkləri görürlər — Seliya qulluqçusunun yemək bişirmə dərslərindən yararlandığını bildirir. Onlar Minniyə burada istədiyi qədər qala biləcəyini və onun ailənin artıq bir üzvünə də çevrildiyini deyirlər. Bu xeyirxahlıq ona təhqiramiz ərini boşamağa cəsarət verir; o, öz uşaqlarını onun əlindən götürərək, yaşamaq üçün Fut ailəsinin yanına köçür.
Sonda Hilli özünün köhnə hiyləgərlik üsuluna geri qayıdır: özünü həqarətə qoymamaq şərti ilə Eybilini yazdığı hekayələrə görə həbsxanaya salmağın mümkünsüz olduğunu bilə-bilə, o, bunun əvəzinə intiqam hissi ilə uzun illər ona xidmət etmiş qulluqçunu hansısa gümüş qaşıqların oğurlanmasında ittiham edir. Eybilin kiçik Elizabetlə vidalaşmağa çalışır, ancaq qaradərilərə artıq nifrət hissi ilə boğulan Hilli buna icazə vermir. Eybilin malikanəni tərk edir və başqa həyatın axtarışına çıxır.
2009-cu ilin dekabrında Variety jurnalı məlumat verdi ki[8], "Kömək" romanının ekranlaşdırılması "1492 Pictures"in istehsalı, Kris Kolumbus, Maykl Barnatan və Mark Redkliffin prodüserliyi ilə həyata keçiriləcək[9]. "Harbinger Productions"dan Branson Qrin də köməkçi prodüser kimi layihəyə qoşuldu. Filmin ssenari müəllifi və rejissoru, kitab nəşr edilməmişdən əvvəl onun ekranlaşdırılması hüququnu almış Srokettin uşaqlıq dostu Teyt Teylordur[10].
2010-cu ilin mart ayında istehsal üzrə kastinq işlərinə start verildiyi bildirilmişdir; o zaman Skiter Felan roluna məhz Stounun dəvət olunduğu məlum olmuşdur[11]. Tezliklə başqa rollar üçün də kastinqa aktyorlar dəvət olunmuşdur; Devis Eybilin rolu, Hovard Cekson şəhərinin rasist aristokrat qadını, Cenni Skiterin anası Şarlotta Felan rolu, Louell isə Skiterin boyfrendi və senatorun oğlu Stüart Vitvort rolu üçün[12][13][14]. Lesli Cordan filmdə uydurulmuş yerli The Jackson Journal qəzetinin redaktoru kimi görünür[15]. Maykl Fogel Conni Fut adlı xarizmatik personajı oynayır. Oktavia Spenser qaradərili qulluqçu Minni obrazını yaratmışdır. Yazıçı Ketrin Stokkettin və Teyt Teylorun yaxın dostu olan Oktavia, Minni personajını romanın audioversiyasında da səsləndirmişdir[16][17].
Filmin çəkilişləri 2010-cu ilin iyulunda başlamış və oktyabr ayına qədər davam etmişdir. Məhz Missisipi ştatının Qrinvud şəhəri, 1960-cı illərin dövrünü və köhnə Ceksonun ab-havasını təsvir etmək üçün seçilmişdir; prodüser Qrinin dediyinə görə, filmin çəkilişi əsasən burada aparılmışdır. Çəkilişin qalan kiçik bir hissəsi isə, həqiqi Cekson və yaxınlıqdakı Klarksdeyl və Qrinvill şəhərlərində aparılmışdır. 1963-cü ildə Ceksonda mövcud olan, həm kitabda, həm də filmdə təsvir edilmiş azsaylı yerlərdən biri Brent əczaxanası, həmçinin Yeni Kapitoli binası və şəhər mərkəzində yerləşən "Mayflower Cafe"dir. The Jackson Journal qəzetinin ofisi səhnələri Klarksdeyldə, 2010-cu ilə kimi 40 il ərzində Klarksdeyl Press Mərkəzinin yerləşdiyi binada çəkilmişdir[18].
Ev qulluqçusu filmi, 2000-ci ildə ekranlaşdırılmış "Qardaş, axı sən hardasan" filmindən sonra Missisipi ştatının ən önəmli kino istehsalı idi: Düzü ürəyim parçalanardı, əqər filmin çəkilişləri Missisipidən kənarda aparılsa idi — bu sözləri Stokkett jurnalistlərə elektron poçtla yazmışdır[19][20][21]. Film çəkilişlərinin məhz Qrinvud şəhərində aparılmasını istehsalçıları inandırmaq məqsədilə, Teyt Teylor və digərləri əvvəlcədən şəhərə gələrək bir sıra yerləri tətqiq etmişdirlər. Dreamworks rəhbərləri ilə keçirilən ilk görüş zamanı, o, içərisində çəkiliş üçün potensial abidələrin şəkillərindən ibarət fotoalbomu təqdim etmişdir. Kinoistehsalçıların stimullaşdırılması üçün təsdiq edilmiş yeni dövlət vergi proqramı isə, bir neçə kinokompaniyanın bu proyektə cəlb olunmasına yardım olmuşdur[19][20][21].
Ev qulluqçusu | |
---|---|
Yayımlanma tarixi | 26 iyul 2011 |
Janr | Blüz, Soul, Ritmik blüz, Rok-n-roll |
Müddət | 146 dəq. |
Leybl | Geffen |
Prodüser | BLAM, Craig Armstrong, Josh G. Abrahams, Marius De Vries, Steve Sharples |
Filmin orijinal musiqisi bəstəkar Meri C. Blicin "The Living Proof" mahnısıdır[22]. Saundtrek "Geffren Records" şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə 26 iyul 2011-ci ildə satışa buraxılmışdır[23].
13 oktyabr 2010-cu ildə Walt Disney Studios Motion Pictures şirkəti filmin buraxılış tarixi kimi 12 avqust 2011-ci ili göstərmişdi. 30 iyun 2011-ci ildə filmin buraxılış tarixi təxirə salınmışdır (film kinoteatrlarda iki gün əvvəl, yəni 10 avqust 2011-ci ildə nümayiş olunmuşdur)[24].
Film "Touchstone Home Entertainment" tərəfindən blu ray, DVD formatlarında satışa çıxarılmış, həmçinin 6 dekabr 2011-ci ildən dijital endirmə imkanı olmuşdur. Satışa çıxarılan versiya da üç formada təqdim edilmişdi: üç diskli (Blu ray, DVD və dijital), iki diskli (Blu ray və DVD) və bir diskli (DVD). O həmçinin standart və yüksək dəqiqlikdə və rəqəmsal variantda yüklənilmək üçün buraxılmışdır. DVD versiyaya filmin iki silinmiş səhnəsi və həmçinin Meri C. Blicin "The Living Proof" musiqi videosu daxildir. Rəqəmsal yükləmə versiyası DVD versiyasının eyni funksiyalarını və üstəgəl daha bir əlavə silinmiş səhnəni özündə birləşdirir. Hər iki disk və üç kombinasiya edilmiş disket paketinə DVD versiyasının eyni funksiyaları, o cümlədən "The Making of 'The Help': From Friendship to Film", "In Their Own Words: A Tribute to the Maids of Mississippi" ("Ev qulluqçusu üçün yaradılmışdır: Dostluqdan filmə", "Öz sözləri ilə: Missisipi qulluqçusundan ehtiram") adlı üç silinmiş səhnələr və rejissor Teylorun müqəddimələri daxildir[25][26][27].
İcmallar | |
---|---|
Tənqidçilərin qiyməti | |
Mənbə | Reytinq |
allmovie | [28] |
Rolling Stone | [29] |
eFilmCritic | [30] |
Internet Movie Database | [31] |
The Guardian | [32] |
Metacritic | [33] |
Rotten Tomatoes | [34] |
IMDb |
Ev qulluqçusu filmi tənqidçilərdən əsasən müsbət rəylər almışdır. Rotten Tomatoes saytı tərəfindən film 76% təsdiq edilmiş freş səslər qazanmış və 202 peşəkar kinotənqidçinin müsbət rəyi əsasında ona 10 baldan 7.0 verilmişdir. Film saytında məsələ ilə bağlı ümumi konsensus əldə olunmuşdu: Filmin tənqidçilər tərəfindən yüksək qiymətləndirilməsi, onun məhz rasisz mövzusuna toxunması səbəb ola bilərdi, lakin onun əsl kino olmasının başlıca səbəbi — Viola Devis kimi peşəkar aktyorların burada çəkilməsi idi[35]. Əsas tənqidçilərin rəyi əsasında maksimum 100 ball verən Metacritic aqreqatoru isə filmi ümumilikdə orta qiymətləndirərək, 41 tənqidçinin rəyi əsasında ona 62 bal vermişdi[36]. CinemaScore-da aparılan səsvermədə nəticəsində məlum oldu ki, izləyicilər F şkalası üzrə filmə orta hesabla A+ ballını verirlər[37].
Spiegel-Online internet xəbər portalının başçısı Tobias Naql film barəsində bunları yazmışdır: Yaxşı əhval-ruhiyyəni bəxş edən konfetti kimi, film öz aktrisalarının köməyi və parlaq detalları ilə yaşayır: 60-cı illərin saç düzümləri, özünün uzadılmış saitləri ilə insanları valeh edən hərtərəfli cənub şivəsi, ipək paltarlar və gündəlik ev müşahidələri. Ev qulluqçusu özündə "Qızardılmış yaşıl pomidorlar", Mad Men, Bülbülü öldürmək və Qadınlar filmlərindən ümumi nostalji epizodları toplamış və o dövrlərə xas ab-hava yaratmışdır. İki saat yarım aparılan çəkiliş və ən əsası rejissor Teylorun melodramatik janr konvensiyasından məharətlə istifadəsi nəticəsində, film seyirciləri yormayaraq gözəl bir hekayəyə çevrilir: xeyir ilə şər arasındakı ayırıcı xətt aydın seçilir, hətta ən ucuz detallar belə yaxşı qeydə alınıb. […] Filmdəki rasizm və əbəs yerə şişirdilmiş ağdərilərin privilegiyaları zamanla öz potensialını itirirlər[38].
kinofenster.de saytının rəhbəri Filipp Büler film haqqında yazır: Texniki cəhətdən mürəkkəb olan Ev qulluqçusu filmi başlanğıcda tamamilə adi hekayə təəssüratı yaratsa da, aktyorların görkəmli çıxışları, kinematik və duyğusal saundtrek və ilk növbədə dizayn işləmələri bunun tam əksini bizə nümayiş etdirir. Ağdərili işəgötürənlərin möhtəşəm villaları, afroamerikalı əhalinin yeknəsəq və boz evləri ilə böyük ziddiyyət yaradır. Uzun məsafələr, cənub şəfəqinin fonunda baş qəhrəmanların tez-tez xatirələrə dalması — bütün bunlar melodram janrına xas olan cəhətlərdir və insanlarda romantik hisslər oyadır. […] Təxminən iki saat yarım davam edən film, bütöv bir dövrün mənzərəsini bizlərə nümayiş edir. Bu iki müxtəlif cəmiyyətin münaqişələri indiyədək davam edir[39].
kino-zeit.de saytının rəhbəri Katrin Knaut isə bunları demişdir: Bu filmin rejissor Alan Parkerin 1988-ci ildə ekranlaşdırdığı "Missisipi oddadır" şedevri ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Düzdür Parkerin filmində də eyni mövzu toxunulmuşdur: Missisipi ştatının kiçik şəhərciklərin birində qaradərili amerikalıların hüquqları uğrunda nümayiş keçirən üç fəalın qətl baş verir. Ev qulluqçusu filmində dəhşətli hadisələrdən daha çox qalmaqal, maariflənmə və aydınlaşmanın əvəzinə daha çox melanxoliya, kədər və bir qədər də parlaqlıq vardır. ABŞ-nin iqtisadi bərpası və tərəqqisi fonunda, üçüncü dünyaya aid bu xarabalıqlar və daxmalar haradadır? Məhz həmin bu acı həqiqət parçasının əks olunmamasına görə, insanlar bu filmi qınamalıdır. Ev qulluqçusu klassik Hollivud məhsuludur, belə ki, burada xeyir şərə sonda qalib gəlir və məzmun elə başlanğıcdan seyirciləri bir çox məsələlərdən agah edir. Bununla belə, Teyt Teylor öz qəhrəmanlarına qarşı böyük mərhəmət hissi ilə yanaşır və bu tamaşaçıya çox aydın şəkildə verilir. Tamaşaçılardan birisi ən yaxşı sonluğa ümid edərək, elə ilk dəqiqədən onlarla birlikdə əziyyət çəkir. Bəzilərini bu seyircilər cəhənnəmə göndərmək, bəzilərini isə göylərə ucaltmağı arzulayırlar. Filmi kinoteatrlarda izləyənlərin əksəriyyəti, sonda buranı tərk etməkdən vaz keçirlər[40].
Cinema jurnalı film barəsində bunları yazmışdır: Həqiqət də Emma Stoun, öz nəslinin ən istedadlı aktrisalarından biri kimi, filmdə canlandırdığı rola görə bir çox mükafat və nominasiya əldə etmişdir. Bununla belə ədalət naminə qeyd etmək lazımdır ki, ABŞ-də ekranlaşdırılan bir çox müəllif kinoları bizlərə, yəni avropalılara bəzən həddindən artıq sadəlövhcəsinə təsir göstərir. Elə bu hekayədə də müxtəlif məqamlarda insanların psixologiyasına təsir etmək üçün fərqli metafor və klişelərdən istifadə olunur. Bundan əlavə filmdə boz çalarlar ümumiyyətlə yoxdur, çünki personajların bir hissəsi həddindən artıq xoşniyyətli, qalan hissəsi isə həddindən artıq xəbisdir və onların xarakteristikaları sanki çəkiclə biçilmiş şəkildə insanlara təqdim olunur. Sirli subtillik (zəriflik) əlbəttə ki, filmin möhkəmliyi deyil. Təəssüflər olsun ki, bu cür təsir qabiliyyəti o qədər də güclü olmayan filmlər uzun müddət auditoriyanın hisslərinə toxuna bilmir. […] Buna parallel olaraq, fil ən yaxşı niyyətlə Amerika cəmiyyətinin qaranlıq tarixi məqamları haqqında bəhs edir[41][42]. "The New York Times"-da qeyd edilir ki, "Ms. Devis istisna olmaqla, performanslar o qədər canlı və təbiidir ki, bəzən insanları dərin kədərləndirir, bəzən isə ürəkdən güldürür, baxışlardan və hərəkətlərdən hiss olunan emosiyalar mükəmməldir."[43]
Gündəlik The Village Voice qəzetinin əməkdaşı Karina Lonqvort filmə daha pozitiv yanaşmışdır: Bu gün biz olduqca tipik Hollivud istehsallı filmi seyr edirik, buradakı qüdrətli yaramazlar, vətəndaş hüquqlarından məhrum qəhrəmanlar ilə mübarizə aparırlar[44]. Kanadanın The Globe and Mail qəzetinin əməkdaşı Rik Qroen film haqqında daha təmkinli tonda danışmışdır: Burada bəzən hərdəmxəyal məqamların nümayiş olmasına baxmayaraq, bir qayda olaraq, bu cür filmlər ciddi gözyaşardıcı effektə malikdirlər. Bunun əvəzində biz nəyi görürük — kiçik dram səhnələrini asanlaşdırmaq və təsəlli üçün təsadüfi pauzalarla xırıltılı gülüş səhnələri[45].
Bəzi tənqidçilər kitabın keyfiyyətini çatdıra bilmədiyinə görə filmi tənqid etmişlər. “St. Paul Pioneer Press”dən Kris Hevit yazır: “Bəzi adaptasiyalarda kitabın ruhunu kinematoqrafiya vasitəsilə çatdırmaq üçün yol tapılsa da, “Ev qulluqçusu” filmi belə adaptasiyalardan deyil.”[46]
Əksər tədqiqatçılar Devis və Spenserin ifasını qiymətləndirmişlər. “Blackfilm.com”-dan Vilson Morales filmi dörd ulduzdan üç ulduz yarımla qiymətləndirir və qeyd edir ki, “Viola Devis və Oktavia Spenserin güclü ifaları ilə film emosional bir ekran əsərinə çevrilmişdir.”[47] “New York” jurnalından Devid Edelşteyn qeyd edir ki, “Ev qulluqçusu Viola Devisə məxsusdur.” [48] Tarixçi Qara Qadınlar Assosasiyasının milli direktoru Ayda E. Jons filmi rasizmdə günahlandırmışdır.[49] “The Rumpus” ədəbi saytından Roksana Gey qeyd edir ki, filmdə “Sehrli zənci”obrazları və “Küləklə sovrulanlar” filmlərində olduğu kimi Hollivudun Afro-Amerikan stereotiplərindən istifadə edilmişdir.[50]
Mükafat və nominasiyaların siyahısı[51] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Düzənlənən çoxsaylı kinofestivallarda film 102-dən çox mükafata namizəd irəli sürülmüş və bu mükafatlardan 41-i qazanmışdır.
|
ABŞ-nin 2.532 kinoteatrında nümayiş olunan Ev qulluqçusu filmi, "Meymunların qiyamından" sonra özünün 26,044,590 dollar büdcəsi ilə ikinci pozisiyada qərarlaşmışdır[78]. Hər seansdan təxminən 10,000 dollar qəlir qazanan film, kassa yığımına görə "Təyinat məntəqəsi 5" və "30 dəqiqəyə çatmaq" kimi məşhur filmləri ötüb keçmişdir[79]. İkinci nümayiş həftəsində isə, o ABŞ-nin ən çox izlənilən film siyahısına daxil edilmişdir. Təkcə ABŞ-də film 169 milyon dollar gəlir əldə etmişdir. Digər ölkərdə nümayiş edildikdən sonra isə, filmin gəliri 210 milyon dollaqa qədər artmışdır. İstehsal və icraat üçün nəzərdə tutlmuş büdcə isə təxminən 25 milyon dollar təşkil edir.
Ölkə | Əldə olunan gəlir (dollar ilə)[80] |
---|---|
ABŞ | 169.708.112 |
Avstraliya | 7.898.696 |
Böyük Britaniya | 6.845.373 |
İspaniya | 4.990.462 |
Fransa | 4.450.322 |
Niderland | 1.828.990 |
Danimarka | 1.694.204 |
İtaliya | 1.432.237 |
Yeni Zelandiya | 1.385.045 |
Cənubi Koreya | 976.256 |
Roman | Film |
---|---|
Skiterin saçları sarı rəngdədir və uzunluğu çiyninə kimidir | Skiterin saçları qırmızıdır və daha uzundur |
Minni Cekson işsiz qalacaq, çünki o, Hilli üçün işləmək istəmir | Minni Cekson sahib evindəki ayaqyolundan istifadə etdiyi üçün işdən qovulur |
Konstantinin qızının adı Lula Belldir və o ağdərilidir | Konstanitinin qızının adı Reyçeldir və o qaradərilidir |
Conni Fut Minni ilə təsadüfən görüşür; o, evdə qulluqçunun işlədiyini başlanğıcda bilmirdi | Seliya ev işlərində özünə qulluqçu tutduğunu ərinə etiraf edir |
Romanın sonunda Eybilinin nəşriyyat evlərinin birində yazıçı qismində çalışdığı qeyd olunub | Filmdə Eybilin naməlum bir istiqamətə yola düşür və onun işlə təmin olunub olunmayacağı seyircilər üçün qaranlıq qalır |
Skiterin dostu Stüart Vitvort sonda onunla bütün əlaqələrinə son qoyur, çünki öz eks-sevgilisi ilə münasibətlərini müəyyənləşdirə bilmir | Stüart dostu Skiterin qaradərili qulluqçuların acınacaqlı vəziyyəti barədə roman yazdığını bildikdən sonra, atasının siyasi karyerasına dəyəbiləcək təhlükəni nəzərdən keçirdikdən sonra, ondan uzaqlaşmağa başlayır |