Fəryab

Fəryab vilayəti (özbək/fars/puştu dilində: فارياب) — Əfqanıstan İslam Respublikasının 34 vilayətindən biri.

Fəryab vilayəti
fars. ولایت فاریاب‎
puşt. فارياب ولايت

36° şm. e. 65° ş. u.HGYO

Ölkə
İnzibati mərkəz Məymanə
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi 20 797.6[1] km²
Hündürlük
 584 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 998 147[2] nəfər (2015)
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu AF-FYB
Fəryab vilayəti xəritədə
Fəryab vilayəti xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fəryab vilayəti Əfqanıstanın şimal-qərbində yerləşir və Türkmənistanla həmsərhəddir, daxildən isə şərqdə Səri-Pul, Cövzcan, cənubdan Qövr, cənub-qərbi tərəflərdən isə Badğis vilayətləriylə sərhəd bölüşür. Vilayətin sahəsi 20.293 km², 2009-cu ilin əvvəlinə olan məlumata əsasən əhalisi 900 min nəfər[3], inzibati mərkəzi Məymanə şəhəridir.[4]

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhalisi əsasən özbəklərdən [5][6], türkmənlərdən[7], həmçinin az sayda həzaralardan, taciklərdən və puştunlardan ibarətdir. Vilayət əhalisinin 53.5%-i özbəkcə, 27%-i dəricə, 13%-i puştu dilində danışır.[8]

Rayonları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Almar (2002-ci ildə əhalisi 116 min nəfər): 60%-i türkmənlər, 10%-i taciklər, 30%-i digərləri.[9]
  • Andxoy (2002-ci ildə əhalisi 200 min nəfər): 40%-i türkmənlər, 2%-i həzaralar, 58%-i digərləri.[10]
  • Bilçırağ (2002-ci ildə əhalisi 80 min nəfər): 55%-i özbəklər, 5%-i türkmənlər, 40%-i taciklər.[11]
  • Dövlət Abad (2002-ci ildə əhalisi 112 min nəfər): 40%-i həzaralar, 30%-i türkmənlər,10%-i özbəklər, 20%-i digərləri.[12]
  • Gurzevan (2002-ci ildə əhalisi 120 min nəfər): 40%-i özbəklər, 20%-i türkmənlər, 30%-i taciklər, 5%-i puştunlar, 5%-i digərləri.[13]
  • Xani Çahar Bağ (2002-ci ildə əhalisi 55 min nəfər): 60%-i türkmənlər, 40%-i digərləri.[14]
  • Xoca Səbz Puş (2002-сi ildə əhalisi 84 min nəfər): 80%-i özbəklər, 19%-i taciklər, 1%-i həzaralar.[15]
  • Kuhistan (2002-ci ildə əhalisi 66 min nəfər): 85%-i türkmənlər, 10%-i özbəklər, 5%-i taciklər.[16]
  • Qoca Musa (2002-ci ildə əhalisi 68427 nəfər): 65%-i türkmənlər, 16%-i özbəklər, 19%-i həzaralar.[17]
  • Meymanə (2002-ci ildə əhalisi 143 min nəfər): 75%-i özbəklər, 20%-i taciklər, 3%-i həzaralar, 2%-i puştunlar.[18]
  • Puştun Kot (2002-ci ildə əhalisi 277 min nəfər): 65%-i türkmənlər, 30%-i özbəklər, 5%-i həzaralar.[19]
  • Qaramqol (1990-cı ildə əhalisi 14493 nəfər): 35%-i türkmənlər, 5%-i həzaralar, 60%-i digərləri.[20]
  • Qeysər (2002-ci ildə əhalisi 193 min nəfər): 70%-i özbəklər, 4%-i türkmənlər, 16%-i taciklər, 10%-i puştunlar.[21]
  • Quarğam (2002-ci ildə əhalisi 27.5 min nəfər): 40%-i türkmənlər, 60%-i digərləri.[22]
  • Şah: 30%-i özbəklər, 20%-i türkmənlər, 40%-i taciklər, 10%-i puştunlar.[23]
  • Şirin Tagab (2002-ci ildə əhalisi 120 min nəfər): 80%-i özbəklər, 10%-i taciklər, 10%-i puştunlar.[24]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Area and Administrative and Population" (PDF). Statistical Yearbook 2012-2013 (ingilis). Central Statistics Organization of Afghanistan. Archived from the original on 2015-10-27. İstifadə tarixi: 2015-10-28..
  2. ↑ "Estimated Settled Population by Civil Division, Urban, Rural and Sex – 2015" (ingilis). Central Statistics Organization of Afghanistan. Archived from the original on 2015-07-01. İstifadə tarixi: 13 aprel 2015..
  3. ↑ "Islamic Republic of Afghanistan Central Statistics Organization". 2010-01-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  4. ↑ "Administrative Divisions of Countries ("Statoids"): Afghanistan". 2018-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-31.
  5. ↑ "Joshua Project – Unreached Peoples of the World: Uzbek, Southern of Afghanistan". 2009-08-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-23.
  6. ↑ "Ethnologue: Languages of the World: Uzbek, Southern (1,403,000 in Afghanistan (1991 WA). Region: Many places in north Afghanistan, especially Fariab Province. Maimana town is largely Uzbek.)". 2009-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-23.
  7. ↑ "Ethnologue: Languages of the World: Turkmen (500,000 in Afghanistan (1995). Region: Along the border of Turkmenistan, especially the border regions of Fariab and Badghis provinces. Some in Andkhoi town and Herat city.)". 2013-01-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-23.
  8. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
  9. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  10. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  11. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  12. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  13. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  14. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  15. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  16. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  17. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  18. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  19. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  20. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2016-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  21. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2016-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  22. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2005-10-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  23. ↑ [1][ölü keçid]
  24. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2016-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]
 Əfqanıstan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.