Fransada din

Fransa — dünyəvi dövlət. Fransada ən populyar din — katolisizm.

Sekulyarizm bir əsr boyu Fransa Respublikasında yayılmışdır. 9 dekabr 1905-ci il tarixli Qanunun 2-ci hissəsinə əsasən,

Respublika heç bir dini tanımır, ödəmir və ya subsidiya vermir. Müvafiq olaraq, yanvarın 1-dən bu Qanunun qüvvəyə minməsindən sonra dinə aid bütün xərclər dövlətin, idarələrin və icmaların büdcəsindən silinməlidir. Bununla birlikdə, məktəblər, kolleclər, xəstəxanalar, sığınacaqlar və həbsxanalar kimi ictimai qurumlarda keşiş xidmətləri və sərbəst dini etiqad büdcə xərclərinə daxil edilə bilər. Hökumətin dini qurumları 3-cü maddənin müddəalarına əməl edilməklə ləğv edildi

.

1905-ci ildən bu yana ayrılıq zamanı ona aid olmayan Elzas və Mozel istisna olmaqla, kilsə və dövlət rəsmi olaraq bütün Fransa daxilində bölündü.

2004-cü ildə dövlət məktəblərində dini rəmzlərin geyilməsini qadağan edən bir qanun qəbul edildi (15 mart 2004-cü il tarixli 2004-228 nömrəli qanun).

2011-ci il sentyabrın 15-dən 16-na keçən gecə Fransada küçə namazlarının qılınması qadağan edildi. Fransanın daxili işlər naziri Klon Qean dedi: "Vəzifəyə başlayandan sonra küçələrdə duaların dayandırılması lazım olduğunu söylədim, çünki bu təcrübə, ictimai məkanların dini ayinlərə verildiyindən gileylənən bir çox həmvətənimin hisslərini incidir." Sentyabrın 14-də Parisin Goutte d'Or (18-ci məhəllə) məhəlləsinin müsəlman birlikləri ilə Mira və Polonso küçələrində namaz qılan möminlərin indi yaxınlıqdakı binalarda namaz qılmaq üçün toplaşması barədə bir razılaşma imzalanmışdır. Dövlət, Müsəlman Birliyinə 2000 m² sahəsi olan bir evi üç il müddətinə illik 30.000 avro sabit qiymətə icarə əsasında ayırmışdır^[1].

Prinsipcə, Fransa qanunları dini mənsubiyyətə dair bir araşdırma qadağan edir. Dini etiqad azadlığını dünyəvi bir respublika dövləti kontekstində qorumaq prioritet olaraq qalır. Bununla belə, belə bir qiymətləndirmə CSA tərəfindən, eləcə də dini birliklərin məlumatları əsasında həyata keçirilə bilər.

2003-cü ildə CSA sorğusu^[2]

• Katoliklər — 62 %
• İndifferentlər — 26 % İndifferentlər
• Müsəlmanlar — 6 %
• Protestantlar — 2 %
• İudeylər — 1 %

Harris Interactive tərəfindən aparılan və 2006-cı ilin dekabr ayında The Financial Times-da dərc edilmiş bir sorğu bunu göstərdi

• Fransa əhalisinin 32%-i özlərini ateist hesab edir;
• 32 % — aqnostlar,
• 27% Allaha və ya ali varlığa inanır^[3].

Fransa İctimai Rəy İnstitutunun ( IFOP ) qəzet üçün 2007-ci ildə apardığı sorğu (La Vie)^[4]

• Katoliklər — 64 %
• İndifferentlər — 27 %
• Müsəlmanlar — 3 %
• Protestantlar — 2,1 %
• İudeylər — 0,6 %

Fransa Statistika İnstitutu tərəfindən aparılan araşdırma (INSEE) 2008 (Le Monde 2015 nəşr)^[5]):

• Heç bir dinə aid etməyənlər — 45%
• Katoliklər — 43%
• Pravoslav — 1%
• Protestantlar — 2%
• Müsəlmanlar — 8%
• İudeylər — 1%
• Buddistlər — 1%
• Digər — 1%

2012-ci il qlobal WIN-Gallup International araşdırmasına görə^[6], Fransa dünyanın ən az dini ölkələrindən biri adlandırılıb. Tədqiqata görə, 1671 respondentdən:

• 29% özlərini inanclı ateist adlandırdılar (Dünyada orta hesabla 4-cü yer — 13%)
• 34% — dinsiz insanlar (vs. 23%)
• 37% — dindar (hər hansı bir dinin tərəfdarları, vs. 59%)
• 1% — cavab verməkdə çətinlik çəkir və ya cavab verməkdən imtina edir (vs. 5%)