Gürcüstan Respublikası Prezidenti seçkiləri (2018)

2018-ci il Gürcüstan Respublikası prezidenti seçkiləri — Gürcüstanda prezident seçkisi. Gürcüstan Respublikası Prezidenti postuna keçirilməsi nəzərdə tutulan rəsmi ümumilli seçkidir. 2018-ci ilin oktyabr ayının 28-də keçirilib.

← 2013  Gürcüstan  2024 →
Gürcüstanda Prezident seçkiləri 2018
28 oktyabr, 2018
Namizəd Salome Zurabişvili Qriqol Vaşadze David Bakradze
Partiya Bitərəf VMHP Avropalı Gürcüstan
Namizəd Zurab Caparidze David Usupaşvili Şalva Nateşaşvili
Partiya Qirçi İnkişaf Hərəkatı Gürcüstan İşçi Partiyası

Mavi — Salome Zurabişvili, Qırmızı — Qriqol Vaşadze

Seçki

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gürcüstan prezidenti ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında, beş il müddətinə gizli səsvermə yolu ilə seçilir. Seçkilərin keçirildiyi gün seçkidən ən az 60 gün əvvəl Gürcüstan Baş Naziri tərəfindən təyin edilir.

Gürcüstan vətəndaşı 35 yaşından etibarən Gürcüstanın prezidenti namizədi ola bilər. Eyni zamanda, Gürcüstanda ən azı beş il, son üç ildə isə seçkilərin keçirilməsi üçün yaşamaq lazımdır. Eyni şəxs yalnız iki dəfə Gürcüstanın prezidenti seçilə bilər. Seçkidə iştirakçıların yarısından çoxunun səs vermiş Gürcüstan prezidentliyinə namizəddir.[1]

5 yanvar 2018-ci ildə Gürcüstanın Mərkəzi Seçki Komissiyası 2018-ci il prezident seçkiləri üçün dövlət tərəfindən ayrılmış vəsaitlərin paylanmasının və istifadəsinin müəyyənləşdirilməsi haqqında qətnamə qəbul etmişdir. Ümumi seçkilər üçün 39,136,784 lari ayrılmış, seçki fəaliyyətləri üzrə birbaşa 28,272 634 lari, seçkilərdə vəzifəli şəxslərin hazırlanması və yenidənqurulması üçün 1,002,300 lari və seçki subyektlərinin seçilməsi üçün 2,242,850 lari sərf olunacaq.[2][3]

Fəaliyyət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Saat 10.00 radələrində seçicilərin sayı 6,15% (215 329 seçici) təşkil edib.[4] Saat 12.00 radələrində seçicilərin sayı 15,95%, (558 755 seçici) idi.[5]

Müşahidəçilər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Seçki subyektlərinin 82 904 nümayəndəsi, 73 yerli müşahidə təşkilatının 22 032 müşahidəçisi və 58 beynəlxalq təşkilatın 1163 beynəlxalq müşahidəçisi prezident seçkisini müşahidə edəcəklər. Seçki prosesini 125 media təşkilatının 1957 jurnalisti əhatə etmişdir. Akkreditə olunmuş KİV-lər arasında 31 beynəlxalq və 94 yerli media təşkilatı var.[6]

Namizədlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vətəndaşların Siyasi Birliyi tərəfindən təqdim olunan Prezident Namizədi və Gürcüstan prezidentinin seçkilər üçün seçicilərin təşəbbüs qrupu 28 oktyabr 2018-ci il tarixində seçicilərin imzası ilə ən azı 25 923 (seçicilərin ümumi sayının 0,75%) tərəfindən təsdiq edilməlidir.[7] Ümumi 46 namizəd 2018 seçkilərində prezidentliyə səs vermək arzusunu ifadə etdi.[8] MSK yalnız 25 namizəd qeydə almış, onlardan 19-sı siyasi partiya və 6 təşəbbüs qrupu tərəfindən təqdim olunmuşdur.

Gürcü Arzusu Partiyasının namizədi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2018-ci ilin əvvəlində "Gürcü arzusu", baş nazir Georgi Kvirikaşvili, Səhiyyə naziri Davit Sergeenko və parlamentin lideri Arçil Talakvadze tərəfindən prezidentliyə namizəd göstərildi. Davit Sergeenko bu məlumatı təkzib edərək, prezidentliyə namizəd adını nəzərə almadı. Giorgi Kvirikaşvili də 20 yanvarda eyni şeyi etdi:

" Hökumət qrupu ilə birlikdə hazırkı mövqeyimə əsaslanaraq, ölkəmizdə əhəmiyyətli bir müsbət dinamika yaradan proqram həyata keçirirəm. Bu proqramın müvəffəqiyyətlə həyata keçirilməsi üçün tam konsolidasiyaya malik olmaq və davam edən işlərdə əhəmiyyətli nəticələr əldə etmək lazımdır. Bu vəziyyətdə mənim namizədliyim prezidentliyə göndərilməz qəbul edilə bilməz, mənim üçün düşünülə bilməz və mən bu mövzunu daim qarışdırmağın komandamıza zərər verəcəyini düşünürəm.
 "

Fevralın 5-də Arçil Talakvadze jurnalistlərə bildirib ki, hələlik bu məsələ ilə bağlı məsləhətləşmələr aparmayıb. Onun sözlərinə görə, Gürcü Arzusu Partiyasının prezidentliyə namizədi yazda açıqlanacaq.[9][10]

Martın 3-də "Rustavi 2" telekanalının verdiyi məlumata görə, Gürcü Arzusu Partiyasının namizədi ədliyyə naziri Tea Tsulukiani ola bilər. Televiziya şirkətinin məlumatına görə, bu barədə Arçil Talakvadzəyə məlumat verdilər. O, qadın namizədlərin seçkilərdə iştirak etmək üçün bərabər şansa malik olduğunu söylədi:

" Qadın namizədləri bu seçkidə iştirak etmək üçün eyni ehtimal və fürsətə sahibdirlər. İlk növbədə, cəmiyyətimiz və partiyamız üzvləri yüksək etibar və reytinqi olan liderlər ilə maraqlanırlar. Bu baxımdan müzakirə başlandı. "Gürcü arzusu" tərəfindən irəli sürülmüş və dəstəklənən namizəd prezident seçkilərində iştirak edənlər arasında ən yaxşı olacaq. Hələ siyasi məclis formatında namizədlər haqqında heç bir müzakirə olmadı, mən şəxsən bu müzakirələrdə iştirak etmirəm. Namizədlərə gəldikdə, məncə, qadın namizədlərin seçkilərdə iştirak etmək üçün bərabər imkanları var
Arçil Talaqvadze[11]
 "

Martın 5-də həmin Rustavi 2 telekanalında Gürcü Arzusu Partiyasının iki əsas namizədi — Gürcüstanın ədliyyə naziri Tea Tsulukiani və qeyri-partiyadan olan millət vəkili Salome Zurabişvili haqqında məlumat verildi.[12]

Apreldə Gürcü Arzusu Partiyasında əhəmiyyətli dəyişikliklər edildi. Partiyaya qayıdan onun təsisçisi Bidzina İvanişvili partiyanın siyasi məclis yığıncağında Gürcü Arzusu Partiyasının sədri seçilib.

İyulun 13-də "İmedi" televiziyası Gürcü Arzusu Partiyasının prezident seçkilərində namizədi olmadığını və partiyanın müstəqil millət vəkili Salome Zurabişviliyə dəstək verəcəyini bildirdi.[13]

Partiyanın sədri Bidzina İvanişvili iyulun 24-də "Gürcüstanın prezident seçkilərində qalib gəlmək üçün mübarizə aparmaq üçün artıq konstitusiyada əksəriyyəti olan "Gürcü Arzusu" demokratiyasını inkişaf etdirmək üçün daha yaxşı olardı" dedi. İvanişvili bəzi partiya üzvlərinin mövqeyini paylaşmadığını da əlavə etdi.[14]

Avqustun 5-də evinin həyətində keçirilən brifinqdə Salome Zurabişvili gələcək prezident seçkilərində iştirak edəcəyini təsdiqləyib.[15] Onun müstəqil namizəd statusuna baxmayaraq, Gürcü Arzusu Partiyasının komandası onu dəstəkləyəcək.[15][16]

6 avqustda "Gürcü Arzusu" siyasi məclis yığıncağı, partiyanın prezidentliyə namizəd göstərməyəcəyini və müstəqil namizədin dəstək olacağına qərar verdi.[17] Sentyabrın 9-da partiya Gürcüstanın prezident seçkilərində müstəqil namizəd Salome Zurabişvili üçün dəstək elan edib. Gürcüstan parlamentinin spikeri İrakli Kobahidze partiya mərkəzində keçirilən brifinqdə bildirib.[18]

Birləşmiş Müxalifətin namizədi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

15 iyul 2018-ci ildə 10 müxalifət partiyasının prezident seçkiləri üçün birləşməyi qərara aldıqları təsdiq edildi. Onlar "Güc Birlikdədir" adlı koalisiya formalaşdırdılar. İttifaqa aşağıdakı partiyalara qoşuldu: Vahid Milli Hərəkat, Yeni Gürcüstan, Xalq ümün Dövlət, Milli Demokrat Partiyası, Xristian Mühafizəkar Partiya, Avropalı Demokratlar, Azadlıq Hərəkatı.[19] 19 iyulda Qriqol Vaşadze onların prezidentliyə namizədi kimi təqdim edildi.[20]

"Avropalı Gürcüstan" partiyasının namizədi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2018-ci il iyulun 21-də "Avropalı Gürcüstan" Davit Bakradzeni öz namizədi elan edib. Partiya, Kutaisi İdman Sarayında prezidentliyə namizəd göstərdi.[21]

Nəticə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Namizəd Partiya 1-ci tur 2-ci tur
Səs sayı % Səs sayı %
Salome Zurabişvili Bitərəf (Gürcü Arzusu dəstəklədi) 615,624 38.64 1,147,701 59.52
Qriqol Vaşadze Vahid Milli Hərəkat Partiyası 601,188 37.74 780,680 40.39
David Bakradze Avropalı Gürcüstan 174,753 10.97
Şalva Nateşaşvili Gürcüstan İşçi Partiyası 59,625 3.74
Zurab Caparidze Yeni Siyasi Mərkəz—Qirçi 36,023 2.26
David Usupaşvili İnkişaf Hərəkatı 36,005 2.26
Kaxa Kukava Azad Gürcüstan 21,195 1.33
Qiorqi Andriadze Bitərəf 13,162 0.83
Teymuraz Şaşiaşvili Bitərəf 9,487 0.60
Tamar Çxoraqauli Azadlıq Hərəkatı 4,009 0.25
Besarion Tediaşvili Bitərəf 3,713 0.23
Mixeil Saluaşvili Ədalətin Bərpası üçün Birlok 2,970 0.19
Levan Çxeidze Yeni Xristian Demokratlar 2,931 0.18
Akaki Asatiani Gürcüstan Ənənəpərəstlər İttifaqı 2,002 0.13
Vaxtanq Qabunia Xristian Demokratlar Hərəkatı 1,958 0.12
Qela Xuçisşvili Gürcüstan Veteranları və Patriotları Siyasi Hərəkatı 1,623 0.10
Kaxaber Cicinadze Bitərəf 1,422 0.09
Mixeil Antadze Xalq üçün Dövlət 1,074 0.07
Qiorqi Liluaşvili Gürcüstan Partiyası 892 0.06
Zviad Mexatiaşvili Gürcüstan Xristian Mühafizəkarlar Partiyası 713 0.04
Otar Meunarqia Sənaye Gürcüstanı Xilas Edəcək 664 0.04
Vladimir Nonikaşvili Bitərəf 635 0.04
İrakli Qorqadze Azad Gürcüstan üçün Hərəkat 542 0.03
Zviad Bağdavidze Vətəndaş Platforması—Yeni Gürcüstan 488 0.03
Zviad İaşvili Milli Demokrat Partiyası 444 0.03
Etibarsız səslər – –
Səslərin cəmi 1,637,956 100
Qeydə alınmış və qeydiyyatda olan seçicilərin sayı 3,558,437 46.74
Mənbə: CEC Arxivləşdirilib 2018-11-30 at the Wayback Machine

Qiymətləndirilmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Beynəlxalq Ədalətli Seçkilər və Demokratiya Cəmiyyətinə (ISFED) görə, seçkilər müxtəlif prosessual pozuntular fonunda, lakin əhəmiyyətli pozuntular olmadan keçirilib.

Beynəlxalq Ədalətli Seçkilər və Demokratiya Cəmiyyəti prezident seçkilərinin nəticələrini yekunlaşdırdı və seçkilərin əhəmiyyətli pozuntuları olmadan keçirildiyini qeyd etdi.

Təşkilata görə səsvermə günündə müxtəlif prosedur pozuntuları müşahidə olundu və nəticədə DSK-lara 61 şikayət verildi. Bu pozuntulara daxildir: kiminsə əvəzinə başqa kimsənin səs verməsi, sənədlərin olmaması, qeyd proseduru pozuntuları ilə bağlı səs prosedurları, icazəsiz şəxslərin daxil olması.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "პრეზიდენტის არჩევნები". 2018-08-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  2. ↑ "2018 წლის საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებისთვის სახელმწიფოს მიერ გამოყოფილი თანხის განაწილებისა და გამოყენების წესის განსაზღვრის თაობაზე". 2021-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  3. ↑ "2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებისათვის ცესკო 39 მილიონ ლარზე მეტს დახარჯავს".
  4. ↑ "ამომრჩეველთა აქტივობა 10:00 სთ-ის მდგომარეობით". 2021-01-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  5. ↑ "ამომრჩეველთა აქტივობა 12:00 სთ-ის მდგომარეობით". 2021-01-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  6. ↑ "დღეს საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნები იმართება". 2021-01-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  7. ↑ ცესკოს დადგენილება[ölü keçid]
  8. ↑ 2018 წლის 28 ოქტომბრის საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნები[ölü keçid]
  9. ↑ "გიორგი კვირიკაშვილი საპრეზიდენტო არჩევნებზე მისი კანდიდატურის დასახელებას გამორიცხავს". 2020-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  10. ↑ "არჩილ თალაკვაძე - „ქართული ოცნების" საპრეზიდენტო კანდიდატი გაზაფხულზე გამოიკვეთება". 2021-01-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  11. ↑ "„ქართული ოცნების" საპრეზიდენტო კანდიდატი შესაძლოა, თეა წულუკიანი გახდეს". 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  12. ↑ ""ქართული ოცნების" საპრეზიდენტო კანდიდატი - არსებული ინფორმაციით, მმართველი გუნდი წულუკიანსა და ზურაბიშვილზე მსჯელობს". 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  13. ↑ "ოცნებას, სავარაუდოდ, საკუთარი საპრეზიდენტო კანდიდატი არ ეყოლება".[ölü keçid]
  14. ↑ "ივანიშვილი: ჩემი პოზიციაა, რომ არ დავასახელოთ პრეზიდენტობის კანდიდატი". 2020-07-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  15. ↑ 1 2 "სალომე ზურაბიშვილი პრეზიდენტობის კანდიდატია". 2020-11-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  16. ↑ "სალომე ზურაბიშვილი პრეზიდენტად კენჭს იყრის".[ölü keçid]
  17. ↑ "ქართული ოცნება საპრეზიდენტო არჩევნებში კანდიდატს არ წარადგენს".[ölü keçid]
  18. ↑ "ქართული ოცნება საპრეზიდენტო არჩევნებზე სალომე ზურაბიშვილს დაუჭერს მხარს". 2021-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  19. ↑ "9 ოპოზიციური პარტია სამშაბათს, სავარაუდოდ, ერთიან საპრეზიდენტო კანდიდატს დაასახელებს".
  20. ↑ "10-მა ოპოზიციურმა პარტიამ მოძრაობა "ძალა ერთობაშია" დააფუძნა". 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.
  21. ↑ "„ევროპულმა საქართველომ" საპრეზიდენტო კანდიდატად დავით ბაქრაძე წარადგინა". 2018-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-28.