Gingko biloba

<td_align="right"_width="40%">Cins:<td_align="left">Ginqko&action=edit&preload=Şablon:RedTaxLink/preload&editintro=Şablon:RedTaxLink/intro&preloadparams%5B%5D=<td%20align="right"%20width="40%">Cins:<td%20align="left">Ginqko}}, taksonun sistematikasını təsvir etməlidir [[]].
:
† 
(Ginqko]])[1]
???:
İkiayalı ginkqo

İkidilim ginqko Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

İkiayalı ginkqo
GINKGOBAUM-2.jpg
Elmi təsnifat
XƏTA: taksonomik şablon yoxdur{{
Cins:Ginqko
Cins:Ginqko
Cins:Ginqko
Cins:Ginqko
Cins:Ginqko
Beynəlxalq elmi adı

Təxminən 1730-cu ildə ikiayalı ginkqo Qərbi Avropaya, 50 ildən sonra isə Şimali Amerikaya gətirilmişdir. "Ginkqo biloba "-nun elmi adını Karl Linney vermişdir. İngiltərə bağçılarından biri bu bitkini tebiətşünas Linneyə göndərmiş, 1771-ci ildə isə Linney bu bitkini "Ginkqo biloba" adı ilə elmi ədəbiyyata daxil etmişdir. Qədimdən ginkqo ağacları müqəddəs ağac kimi Yaponiyada, ÇindəKoreyada qədim kilsələri əhatə edən bir çox parklarda becərilirdi. Hündürlüyü 40 m-ə çatan ikievli bitkidir. Ginkqonun gövdəsi cavan yaşlarında boz, yaşlandıqca boz-qəhvəyi rəngdə olub, çətiri aşağıdan oval, yuxarıdan enli seyrəkdir. Budaqları parlaq, açıq sarı, narıncıdır, gövdənin qabığı isə tünd-narıncı rəngdə olub, üzərində çatlar vardır. Ginkqonun bir çox iynəyarpaqlılardan əsas fərqi bu bitkidən qatranın əmələ gəlməsidir. Ginkqonun yarpaqları ikitipli zoğlarda tezböyüyən, uzunsov, təpə zoğlarında və yavaş böyüyən, qısa zoğlarda yerləşir. Ginkqonun yarpaqları çoxsaylı damarcıqlarla əhatə olunmuş, ikiayalı, yelpikvarı, dərivarı lövhəcikdən ibarətdir və bəzi qıjıların yarpaqlarına bənzəyir. Yarpaq ayasının uzunluğu 10sm, eni isə 10-12 sm-dir, yayda tünd-yaşıl, payızda açıq-sarı rəngdə olur. Yarpaq saplağı 8-10 sm uzunluqdadır. Erkəkcikli çiçəklər sırğaçiçək qurupunda toplanmış və erkəkcikləri bir-birindən aralıdır. İki açıq yumurtacıq şəklində olan dişi çiçəkləri nazik, uzun ayaqcıqlarda yerləşir. May-İyun aylarında çiçəkləyir. Meyvəsi yumurtavaridir, xaricdən şirəli-lətli, daxildən bərk təbəqə ilə örtülüdür, sentyabr – oktyabr aylarında yetişir. Yetişmiş toxumların uzunluğu 2 sm olub, sarı rəngdədir. Ginkqo toxumlarla və qələmlərlə asanlıqla çoxalır və yaşıllaşdırma üçün prespektivli bitki sayılır. İşıq, istisevən, havanın çirklənməsinə, göbələk və virus xəstəliklərinə davamlıdır, heşeratlarla az zədələnir. Azərbaycanda ikiayalı Ginkqo ağacı Lənkəran, Balakən, Zaqatala, Şəki və Abşeronda mədəni şəraitdə becərilir.[2]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Azərbaycan dendroflorası", Bakı-"Elm"-2011

  1. Cins:Ginqko
  2. “Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.Tofiq Məmmədov.