Giza ehramları kompleksi (ərəb. جيزة يسروبوليس) — Misirdə, Qahirənin şəhəri ətrafında, Cizə platosunda yerləşir. Xeops (Xufu) ehramı qədim dünyanın yeddi möcüzəsindən tək qalmış abidədir.
Giza piramidaları | |
---|---|
ərəb. جيزة يسروبوليس | |
29°58′34″ şm. e. 31°07′58″ ş. u. | |
Ölkə | Misir |
Şəhər | Qahirə |
Yerləşir | əl-Cizə mühafəzəsi[d] |
Aidiyyatı | Qədim Misir |
Üslubu | Qədim Misir memarlığı |
Sahəsi |
|
Vəziyyəti | stabil |
Rəsmi adı: Memphis and its Necropolis – the Pyramid Fields from Giza to Dahshur | |
Tipi | Mədəni |
Kriteriya | i,iii,vi |
Təyin edilib | 1979 |
İstinad nöm. | 86 |
Dövlət | Misir |
Region | Afrika |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bu qədim misir nekropolu Xufu ehramından (Böyük ehram və Xeops ehramı kimi məlumdur), Xefren ehramlarından və Menkaur ehramlarından ibarətdir, həmçinin çariçaların ehramları kimi məlum binalar, səkilər, vadinin ehramları. Böyük Sfinks kompleksin şərq tərəfində şərqə üzlə yerləşir. Çox alimlər hesab etməyə davam edirlər ki, Sfinks Xefren portret oxşarlığına malikdir.
Lövhələr çəkiylə ən azı 2,5 tondurlar, hansılardan ki, ehramlar tikilmişdilər, yaxındakı karxanada daşdan kəsilirdilər və pandusların, blokların və linglərin köməyi ilə tikintinin yerinə çatdırılırdılar. Fikir mövcuddur, haşiyələrdə yazılan elmi cəmiyyət tanınmış ki, ehramın tikintisi vaxtı beton istifadə olunurdu, yəni lövhələr bilavasitə tikintinin yerində edilirdi[1]. Ki, ehramların divarının sıxma-genişlənməsinin prosesi nəticəsində çatlamasınlar, ayrı bloklar inşaat məhlulunun incə qatlarıyla bölünürdü. Xarici divarların meyli düz 45° təşkil edir. Divarların üzün parıldadılmış ağ əhəngdaşının blokları örtürdü.
Cizə platosunda dörd əsas qəbiristanlıq aşkar edilmişdir: qərbdə, şərqdə, cənubda və mərkəzi hissədə qəbiristanlıqlar.
1. Xeops ehramı 2. Xefren ehramı |
18. Çuxurlar, hansılarda ki, günəş qayıqları tapılmışdır |
Şərq məqbərələri Xufu ehramından şərqə yerləşdirlər və qəbiristanlığı daxil edirlər. Burada Xufu ailəsinin bir qədər üzvləri basdırılmışdır, həmçinin 5-6 sülalərdən kahinlər[2].
Qərb məqbərələri Xufu ehramından qərbə yerləşirlər. Onlardan bəziləri mastaba nömrələri üzrə adlandırılmışdılar, bəziləri — onların tədqiq etmiş arxeoloqlarının adları üzrə[2].
Ad (ing.) | Dövr | Qazıntılar |
---|---|---|
Abu Bakr Excavations | 5 və 6 sülalər | (1949-1953) |
Cemetery G 1000 | 5 və 6 sülalər | Reisner (1903-1905) |
Cemetery G 1100 | 5 və 6 sülalər | Reisner (1903-1905) |
Cemetery G 1200 | Əsasən 4 sülalə | Reisner (1903-1905) |
Cemetery G 1300 | 5 və 6 sülalər | Reisner (1903-1905) |
Cemetery G 1400 | 5 və 6 sülalər | Reisner (1903-1905) |
Cemetery G 1500 | Reisner (1931) | |
Cemetery G 1600 | 5 sülalə və sonra | Reisner (1931) |
Cemetery G 1900 | Reisner (1931) | |
Cemetery G 2000 | 5 və 6 sülalər | Reisner (1905-1906) |
Cemetery G 2100 | 4, 5 sülalər və sonra | Reisner (1931) |
Cemetery G 2200 | Gec 4 və ya erkən 5 sülalə | Reisner |
Cemetery G 2300 | 5 və 6 sülalər | Reisner (1911-1913) |
Cemetery G 2400 | 5 və 6 sülalər | Reisner (1911-1913) |
Cemetery G 2500 | Reisner | |
Cemetery G 3000 | 6 sülalə | Fisher and Eckley Case Jr (1915) |
Cemetery G 4000 | 4 sülalə və sonra | Junker and Reisner (1931) |
Cemetery G 6000 | 5 sülalə | Reisner (1925-1926) |
Junker Cemetery (West) | Gec Qədim çarlıq | Junker (1926-1927) |
Steindorff Cemetery | 5 və 6 sülalər | Steindorff (1903-1907) |
Junker Cemetery (East) | Gec Qədim çarlıq | Junker |
Cənub məqbərələrinin basdırılmaları 2-3 sülalə və 5-6 sülalə tarixə aid olur[2].
Çar ailəsinin bəzi üzvlərinin basdırılmaları daxil edir. 4-5 sülalə və sonraki tarixə aid olurlar[2].
Nömrə | Basdırılmışdır |
---|---|
G 8172 (LG 86) | Nebemakhet |
G 8158 (LG 87) | Nikaure |
G 8156 (LG 88) | Persenet |
G 8154 (LG 89) | Sekhemkare |
G 8140 | Niuserre |
G 8130 | Niankhre |
G 8080 (LG 92) | Iunmin |
G 8260 | Babaef |
G 8466 | Iunre |
G 8464 | Hemetre |
G 8460 | Ankhmare |
G 8530 | Rekhetre |
G 8408 | Bunefer |
G 8978 | Khamerernebty I |
Şərq basdırmalarının planı
Qərb basdırmalarının planı
Cənub basdırmalarının planı
Şərq mastabaları
Xufuxaf mastabası
I Xufuxaf mastabası
Anxaf büstü
Dəyirmi topluyla kilsə
Kar mastabası
Kar mastabasından qravyuralar
İdu mastabası
İdu mastabasından heykəl
Sfinks
Ehramlar gecədə