Kalaşa-mun dili

Kalaşa (klskls, locally: Kal'as'amondr) Hind-ari dilləri qrupuna aid Kalaşlar tərəfindən danışılan dildir. Onlar daha çox Pakistanın Çitral rayonu of Hayber-Paxtunxva bölgəsində məskunlaşıblar. Kalaşa dilində danışan sayı təxminən 4100 nəfərdir.[4] Bu dil nəsli kəsilməkdə olan bir dildir və Xovar dilinə doğru davam edən dil dəyişikliyi(asimiliyasiya) prosesi mövcuddur.

Kalaşa-mun dili
Orijinal adı Kal'as'amondr[1]
کالؕاشؕا موندر
Ölkə
Danışanların ümumi sayı
  • 5.000 nəf. (2000)[3]
Təsnifatı
Hind-Avropa dilləri
Hind-İran dilləri
Hind-ari dilləri
Middle-Modern Indo-Aryan[vd]
New Indo-Aryan[vd]
Dard dilləri
Chitrali[vd]
Kalaşa-mun dili
Dil kodları
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3 kls
Dilin strukturlarının dünya atlası klh
Atlas of the World’s Languages in Danger 1602
Ethnologue kls
Linguasphere 59-AAB-ab
ELCat 4409
IETF kls
Glottolog kala1372, nort2663

Kalaşa(Kalaşa-mun) dilini yaxınlıqdakı Nuristan dillərinə aid Vaigali (Kalaşa-ala) dili ilə qarışdırmaq olmaz. Kalaş tədqiqatçı Badşah Munir Buxarinin dediyinə görə "Kalaşa" Əfqanıstanın Nuristan vilayəti Vayqal və orta Peç vadilərində Kalaşa vadilərinin cənub-qərbindəki bir bölgənin Nuristanlı sakinlərinin etnik adıdır. "Kalaşa" adı bir neçə əsr bundan əvvəl Çitralın cənubuna qədər genişlənən Vayqal Nuristanililərindən olan Çitralın Kalaşa danışanları tərəfindən vahid Kalaş xalqı qəbul edilmişdir.[5] Buna baxmayaraq, hind-ari dili qrupuna məxsus Kalaşa-mun (Kalaşa) ilə Hind-İran dillərinin müxtəlif qoluna yəni İran dilləri qrupuna aid olan Nuristan dillərindən olan Kalaşa-ala (Vayqali) arasında sıx əlaqələr və ya xüsusi bir bağ yoxdur.

  1. Kalashamondr una dasturi mushkuli abi asta ko'n' kara. Rua abi phaza asta (ing.).
  2. 1 2 ScriptSource - Pakistan.
  3. Ethnologue (ing.). 25, 19 Dallas, Texas: SIL International, 1951. ISSN 1946-9675
  4. 1998 Census Report of Pakistan. (2001). Population Census Organization, Statistics Division, Government of Pakistan.
  5. "Richard Strand's Nuristân Site: The Kalasha of Kalashüm". 1 November 2001 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 November 2001., http://nuristan.info/Nuristani/Kalasha/kalasha.html Arxivləşdirilib 2023-08-28 at the Wayback Machine