Krım böhranı (2014)

Krımın Rusiya tərəfindən işğal edilməsi (rus. Крымский кризис; ukr. Події у Криму з лютого) - Ukraynanın Krım Muxtar Respublikasında Avromeydan inqilabından sonra etnik ukraynalılar və ruslar arasında baş vermiş münaqişələrə verilən ümumi ad. Proses prezident Viktor Yanukoviçin ölkəni tərk etməsindən sonra daha da gərginləşmişdir. Ərazinin yerli əhalisi olan Krım tatarları isə ukraynalıların mövqeyini dəstəkləməkdədir.[10] Rusiya tərəfindən dəstəklənən Ali Şura Krımın müxtariyyət səlahiyyətlərinin artılmasını və ya tam müstəqil dövlətə çevirilməsini tələb edir.[11]

Krım böhranı
Krım tünd yaşıl Ukrayna isə açıq yaşıl rəngdə
Tarix 23 fevral 2014 – davam edir
Yeri Krım, Ukrayna
Nəticəsi Krımın işğalı və Rusiyaya birləşdirilməsi
Münaqişə tərəfləri

Ukrayna Ukrayna
Krım Məclisi

Rusiya Rusiya
Ali Şura

Komandan(lar)

Aleksandr Turçinov
Arseni Yatsenyuk
Arsen Avakov
Mustafa Qırımoğlu

Vladimir Putin
Sergey Şoyqu
Aleksandr Vıtko
Sergey Aksyonov

Tərəflərin qüvvəsi

etirazçılar

könüllü birliklər[4]

rus əsgərləri

  • 6.000–28.000

silahlı etirazçılar

  • 300

etirazçılar

Ukrayna Silahlı Qüvvələri

  • 50.000
İtkilər

2-3 nəfər dinc əhali həlak olub[7] [8][9]

bilinmir

27 fevral tarixində silahlı və maskalı bir qrup şəxslər ərazidə parlament binası və 2 hava limanı başda olmaqla bir sıra strateji əhəmiyyətləri obyektləri ələ keçirdi.[12][13] Həmin qrup tərəfindən Krımla Ukraynanı bir-biri ilə əlaqələndirən bütün telekommunikasiya və internet xəttlərin sıradan çıxarıldı.[14]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Russian Citizen Elected Sevastopol Mayor Amid Pro-Moscow Protests in Crimea". 2014-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  2. ↑ "Ukraine leader Turchynov warns of danger of separatism". 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  3. ↑ "Russia puts military on high alert as Crimea protests leave one man dead". 2014-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  4. ↑ Pro-Russian rally in Crimea decries Kiev ‘bandits’
  5. ↑ "Crimean Tatars, pro-Russia supporters approach Crimean parliament building". 2017-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  6. ↑ "Ukraine acting president draws up new cabinet as Putin orders armed forces drills near border". 2014-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  7. ↑ "Two die in rallies outside Crimean parliament, says ex-head of Mejlis". 2014-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  8. ↑ "В давке на митинге в Симферополе погибли три человека". 2014-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  9. ↑ "94 ЛЮДИНИ ЗАГИНУЛО ЗА ЧАС ПРОТЕСТІВ В УКРАЇНІ - МОЗ". 2015-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  10. ↑ "Ukraine Crimea: Rival rallies confront one another". 2015-11-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  11. ↑ "Ukraine's Crimea: a hotbed of Russia-bound separatism". 2014-02-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  12. ↑ "Gunmen Seize Government Buildings in Crimea". 2023-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  13. ↑ "Armed men seize two airports in Ukraine's Crimea, Yanukovich reappears". 2014-02-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
  14. ↑ "Telecom services sabotaged in Ukraine's Crimea region". 2014-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.