Krasnoyarsk

Krasnoyarsk ya da Qızıl Yar (original adı Xaqazca: Xızıl Çar, Хызыл Чар[3], tatar. Qızıl Yar, Кызыл Яр, başq. Qıðıl Yar, Ҡыҙыл яр)— şəhər, Sibirin iri mədəni, iqtisadi və elm mərkəzi, Krasnoyarsk diyarının inzibati mərkəzi[4].

Şəhər
Krasnoyarsk
Красноярск
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb
56°00′32″ şm. e. 92°52′19″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 19 avqust 1628
Sahəsi
  • 348 ± 1 km²
Mərkəzin hündürlüyü 162 m[2]
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.092.851 nəf. (2021)
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +7 391
Poçt indeksi 660000–660136
Digər
admkrsk.ru
Xəritəni göstər/gizlə
Krasnoyarsk xəritədə
Krasnoyarsk
Krasnoyarsk
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xarakteristikası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nəhəng nəqliyyat qovşağı. Əsas iqtisadiyyat sahələri — kosmik sənaye[5], rəngli metallurgiya, elm və təhsil, hidrienergetika. Yenisey çayının hər iki sahilində, Qərbi Sibir düzənliyinin, Orta Sibir dağətəyi və Sayan dağının kəsişdiyi yerdə yerləşir. Ölkənin ən böyük elm-təhsil mərkəzi — təkcə Sibir Federal Universitetində 40 min tələbə təhsil alır[6]; cəmi şəhərdə 150 min tələbə təhsil alır. Rusiya Elmlər Akademiyasının Sibir bölməsinin Krasnoyarsk elmi mərkəzi, Krasnoyarsk regional innovasiya-texnoloji biznes-inkubatoru. Şəhər Rusiyanı Avropa Şurası yerli və regional konqresində təmsil edir. Sankt-Petrburq və Kazanla yanaşı ölkəni Ümumdünya birləşmiş şəhər və yerli hakimiyyətlər təşiklatının şurasının üzvüdür. Dəfələrlə "Rusiyanın ən abad (təmiz) şəhər" müsabiqəsinin qalibi olub.[7][8] 1628-ci ildə yaranaraq Sibirin ən qədim şəhərləri arasında ən iri şəhərdir.

Statistika idarəsinin məlumatına görə 10 aprel 2012-ci il tarixinə Krasnoyarsk şəhərinin əhalisi 1 milyon nəfərə çatıb. 1 iyun 2012-ci il tarixinə artıq əhali 1003,9 min nəfər idi[9].

Krasnoyarsk aqlomerasiyasında 1,186 milyon nəfər əhali yaşayır.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İl Sayı
1772 2.000 ± 500
1897 26.600 [10]
1926 72.000 [10]
1931 82.800 ± 100
1939 186.100 ± 100
1939 190.000 [11]
İl Sayı
1959 412.000 [11][10]
1972 688.000 [11]
1979 795.100 [10]
1987 899.000 [12]
1992 925.000 [10]
1997 874.000 [13]
İl Sayı
1998 875.000 [14]
2008 936.400 [15]
2012 997.316
2013 1.016.385
2016 1.083.865 [16]
2016 1.066.934
İl Sayı
2017 1.083.865 [17]
2018 1.090.811 [18]
2020 1.093.771
2021 1.092.851

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 OKTMO 179/2016. 2016.
  2. ↑ https://it-ch.topographic-map.com/map-gnkdnx/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%8F%D1%80%D1%81%D0%BA/?zoom=19&center=56.00912%2C92.87341&popup=56.00926%2C92.87329.
  3. ↑ Бутанаев В. Я. Топонимический словарь Хакасско-Минусинского края. Абакан, 1995.
  4. ↑ Респонденты ВЦИОМ видят Красноярск столицей Сибири и Дальнего Востока Arxivləşdirilib 2013-06-01 at the Wayback Machine // Dela.ru, 22.06.2012
  5. ↑ "КрасМаш". 2012-09-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-19.
  6. ↑ "Общая информация | Сибирский федеральный университет". 2012-10-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-19.
  7. ↑ Красноярск вошел в число победителей конкурса «Чистый город»[ölü keçid] // Красноярск-Times, 23.11.2010 г.
  8. ↑ "«Лучший город СНГ» 2008". 2023-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-19.
  9. ↑ "Население Красноярска выросло за полгода почти на шесть тысяч человек / Новости / СибИнфо". 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-19.
  10. ↑ 1 2 3 4 5 Красноя́рск // (unspecified title) (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 1998. С. 221. 559 с. ISBN 5-300-01747-7
  11. ↑ 1 2 3 Красноя́рск // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969. Т. 13. С. 341.
  12. ↑ Красноя́рск // (unspecified title) (rus.). / под ред. В. М. Котляков 3-е изд. Москва: Большая российская энциклопедия, 1989. С. 257. 903 с. ISBN 5-85270-216-1
  13. ↑ Красная́рск // (unspecified title). S. 461.
  14. ↑ Красноя́рск // Great dictionary of geographical names (rus.). / под ред. В. М. Котляков Екатеринбург: Русское географическое общество, 2003. С. 336. 832 с. ISBN 5-94799-148-9
  15. ↑ КРАСНОЯРСК // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
  16. ↑ http://www.ias-statistika.ru/module/Free/OneNews.aspx?773.
  17. ↑ https://web.archive.org/web/20170203162719/http://web.krasstat.gks.ru/offstat/02/3/1.8.xls.
  18. ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]