Məsiağa Məhəmmədi

Məsiağa Məhəmmədi
Məsiağa Məhəmmədi
Doğum tarixi	1 may 1963 (61 yaş)
Doğum yeri	Əli-Bayramlı, Azərbaycan SSR, SSRİ;
Elm sahələri	filologiya, şərqşünaslıq
Elmi dərəcəsi	Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (1991)
Elmi rəhbəri	Rüstəm Əliyev
Mükafatları
	mesiha.blogspot.com

Məsiağa Əhməd oğlu Məhəmmədi (1 may 1963, Əli-Bayramlı) — şərqşünas-alim və tərcüməçi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (1991), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü.

Həyatı

1963-cü il mayın 1-də Əli-Bayramlı şəhərində anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.

1985–1987-ci illərdə Əfqanıstanda tərcüməçi kimi hərbi xidmətdə olmuşdur. 1987-ci ildən etibarən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunda laborant, kiçik elmi işçi, böyük elmi işçi, bölmə müdiri, direktor müavini vəzifələrində çalışmışdır. 2004-cü ildən həmin institutun İran filologiyası şöbəsinin müdiridir.

1993-cü ildə Qarabağ müharibəsində iştirak etmiş, 1993–1994-cü illərdə Bakı Ali Birləşmiş Komandanlıq Məktəbinin (indiki Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi) xarici dillər kafedrasının dosenti olmuşdur. 2003–2004-cü illərdə Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində elmi işlər üzrə direktor müavini işləmişdir.

2011–2019-cu illərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin İran üzrə eksperti olmuşdur.

Fəaliyyəti

1991-ci ildə şərqşünas, professor Rüstəm Əliyevin rəhbərliyi altında "Saib Təbrizinin lirikası və farsdilli poeziyada "hind üslubu" problemi" mövzusunda dissertasiya müdafiə etmiş, həmin tədqiqat təkcə Azərbaycanda deyil, Rusiya, Özbəkistan, Gürcüstan, İran və Almaniyada yaşayan mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. Dissertasiyada ilk dəfə olaraq, "hind üslubu"nun təkamül mərhələləri, ideoloji və estetik əsası müəyyən edilmişdir.

Bundan əlavə, Nizami, Sədi, Xacu, Hafiz, Füzuli, Tərzi Əfşar, Kəlim Kaşani, Şəhriyar və s. kimi şairlərin yaradıcılığı haqqında elmi yeniliyi ilə seçilən araşdırmaların müəllifidir.

Məqalələri Bakıdan əlavə, Moskvada, Sankt-Peterburqda, Daşkənddə, Təbrizdə, Tehranda, İstanbulda çap olunmuşdur.

Elmi fəaliyyətinin mühüm bir istiqaməti də mənbəşünaslıqdır. "Qızılbaşlar tarixi" adlı anonim mənbəni, Yusif Qarabağinin "Yeddi bağ" risaləsini geniş şərhlərlə fars dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə və çap etmişdir. Həmçinin İmam Qəzzalinin "Kimiyayi-səadət" əsərindən müəyyən parçaları, Əbu Səid Əbül-Xeyr, Baba Kuhi Bakuvi, Şəms Təbrizi, Cəlaləddin Rumi, Şeyx Məhəmməd Xiyabani yaradıcılığından müəyyən nümunələri dilimizə çevirmişdir.

Müasir İran və Əfqanıstan ədəbiyyatından tərcümələr də etmişdir, xüsusən fars şairi Söhrab Sepehridən etdiyi tərcümələr elmi-ədəbi ictimaiyyət tərəfindən maraqla qarşılanmışdır.

Bir sıra beynəlxalq və respublika konfranslarında iştirak və çıxış etmiş, çoxsaylı elmi monoqrafiya və topluların redaktoru olmuşdur. Rəsmi opponent və üzv qismində Dissertasiya Şuralarının işində iştirak etmişdir.

Pedaqoji fəliyyətlə də məşğul olmuş, Azərbaycan Universitetində və Bakı Dövlət Universitetində Şərq ədəbiyyatı tarixindən mühazirələr oxumuşdur.

Mətbuat sahəsində də fəaliyyət göstərmiş, bir sıra qəzet və jurnalların redaktoru və redaksiya heyətinin üzvü olmuşdur.

1992-ci ildə yaranmış Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının qurucularından biri və partiyanın siyasi məsələlər üzrə ilk katibi olmuşdur. Hazırda bitərəfdir.

Kitabları

Elmi araşdırmaları

Saib Təbrizi və farsdilli poeziyada "hind üslubu". Bakı, "Elm", 1994
Sədi və Hafiz. Bakı, "Nurlan", 2004
Tədqiqlər və Tərcümələr. Bakı, "Nafta-press", 2004
Şəms və Mövlana. Bakı, "Nurlan", 2010
Güney Azərbaycan məsələləri. Bakı, "Bakı Çap Evi" nəşriyyatı, 2012
Şəhriyar və zəmanəmiz. Bakı, ADMİU nəşriyyatı, 2015
Əfqanıstan: Sovet işğalından Amerika müdaxiləsinə. Bakı, "Poliart", 2017
İran İslam Respublikasında siyasi partiyalar. Bakı, "Costco Company" MMC, 2018

Tərcümələri

Qızılbaşlar tarixi. Fars dilindən tərcümə və şərhlər. Bakı, "Azərbaycan", 1993
Yusif Qarabaği. Yeddi bağ. Fars dilindən tərcümə, ön söz və şərhlər. Bakı, "İrşad", 1997
Müdərris Rəzəvi. Nəsirəddin Tusinin həyatı və əsərləri. Fars dilindən tərcümə (Vidadi Mustafayevlə birlikdə). Bakı, "Nurlan 2002
Söhrab Sipehri. Suyun ayaq səsi (şeirlər və poema). Fars dilindən tərcümə və ön söz. Bakı, "Mütərcim", 2010
Tərcümə çələngi. Bakı, "Nurlan", 2012

Tərtib etdiyi kitablar

Şərqin aktual problemləri: tarix və müasirlik (akad. Z. M. Bünyadovun 80 illiyinə həsr olunmuş toplu). Bakı, "Nurlan", 2003
"Şərq" tərcümə toplusu. Bakı, "Araz", 2004
Rüstəm Əliyev fenomeni. Bakı, "Nurlan", 2004
Rza Bərahəni: Şeirlər, Müsahibələr, Araşdırma. Bakı, "Qanun", 2009
Söz mülkünün Şəhriyarı. Bakı, "Bakı Çap Evi", 2011
Восточные общества: традиции и современность (Материалы II съезда молодых востоковедов стран СНГ). Москва-Баку, 2014

Redaktoru olduğu nəşrlər

"Cahan" — elmi, ədəbi, ictimai jurnal – 1997–1998.
"Elita" – ictimai-siyasi qəzet – 1998–1999
"Hikmət" – elmi araşdırmalar toplusu – 2003–2004
"Bakı-Təbriz" – dünya azərbaycanlılarının dərgisi – 2006–2010

Mükafatları

SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 23.07.1987-ci il tarixli fərmanı ilə "Döyüş xidmətlərinə görə" medalı ilə təltif olunmuşdur.
Əfqanıstan Demokratik Respublikası İnqilab Şurasının sədri Bəbrək Karməlin 05.05.1987-ci il tarixli fərmanı ilə "Əla hərbi xidmətə görə" medalı ilə təltif olunmuşdur.
SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 28.01.1988-ci il tarixli fərmanı ilə "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 70 illiyi" yubiley medalı ilə təltif olunmuşdur.
Əfqanıstan Respublikasının prezidenti Nəcibullanın 15.05.1988-ci il tarixli fərmanı ilə "Beynəlmiləlçi döyüşçüyə minnətdar əfqan xalqından" medalı ilə təltif olunmuşdur.
2013-cü ildə "Dünya ədəbiyyatı" jurnalının "Ustad" mükafatı ilə təltif olunmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 10.11.2017-ci il tarixli sərəncamı ilə "Tərəqqi" medalı ilə təltif olunmuşdur.
Tərcüməçilik fəaliyyətinə görə 02.05.2019-cu il tarixdə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Əhməd bəy Ağaoğlu adına mükafatına layiq görülmüşdür.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 25.07.2019-cu il tarixli sərəncamı ilə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı ilə təltif olunmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 30.12.2021-ci il tarixdə "Nizami Gəncəvinin 880 illiyi (1141-2021)" xatirə nişanı ilə təltif olunmuşdur.

Haqqında

Məsiağa Məhəmmədi – 50. Bakı, "Bakı Çap Evi", 2013