Mariya Aleksandrovna (Rusiya imperatriçası)

Hesseli Vilhelmina Mariya və ya Mariya Aleksandrovna (rus. Мария Александровна; 8 avqust 1824, Darmştat – 3 iyun 1880, Sankt-Peterburq) — Böyük Hesse hersoqu II Lüdovikin qızı, Rusiya imperatriçası.

Mariya Aleksandrovna
Rusiya imperatriçası
2 mart 1855 – 3 iyun 1880
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	8 avqust 1824(1824-08-08)
Doğum yeri	Darmştat, Hessen knyazlığı
Vəfat tarixi	3 iyun 1880(1880-06-03) (56 yaşında)
Vəfat yeri	Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası
Vəfat səbəbi	vərəm
Dəfn yeri	Pyotr və Pavel kafedralı
Həyat yoldaşı	II Aleksandr (1841–bilinmir)[1][2][…]
Uşaqları	III Aleksandr[3], Mariya Aleksandrovna (Saksen-Koburq-Qota hersoqinası)[4], Sergey Romanov
Dini	Şərqi pravoslav kilsəsi
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

28 aprel 1841-ci ildə Qış sarayının Böyük saray kilsəsində baş tutan mərasimlə Rusiya taxt-tacının vəliəhdi çareviç Aleksandr Nikolayeviçlə evləndirildi. Toy mərasimindən öncə pravoslav məzhəbini qəbul etdi və adı Mariya Aleksandrovna olaraq dəyişdirildi. Cütlüyün bu nigahdan 8 övladı doğuldu. Qaynatası I Nikolayın vəfatının ardından əri 1855-ci ildə II Aleksandr adıyla taxta çıxdı və Mariya Rusiya imperatriçası oldu. 1863-cü ildə qurulan Rusiya Qırmızı Xaç cəmiyyətinin qurucularından biri oldu. Onun təşəbbüsüylə Rusiyada ilk dəfə qız məktəbləri açıldı. Kiyevdəki Mariinski sarayı və Sankt-Peterburqdakı Mariinski teatrı məhz onun şərəfinə hazırlanmışdır.

1860-cı ildən etibarən hər il doğma yurdu olan Hesseyə səyahət edən Mariya həm öz ailəsiylə, həm də ərinin qohumu olan digər Avropa monarx ailələriylə münasibətlərini qorudu. 1863-cü ildə səhhəti pisləşdi və vərəm diaqnozu qoyuldu. Səhhətinin düzəlməsi məqsədilə uzun müddət cənubi Avropada qalan Mariyanın səhhəti, ən böyük oğlu çareviç Nikolay Aleksandroviçin toy ərəfəsində anidən vəfat etməsinin ardından daha da pisləşdi.

• Aleksandra (30 avqust 1842 – 10 iyul 1849)
• Nikolay (20 sentyabr 1843 – 24 aprel 1865)
• III Aleksandr (10 mart 1845 – 1 noyabr 1894)
• Vladimir (22 aprel 1847 – 7 fevral 1909)
• Aleksey (14 yanvar 1850 – 14 noyabr 1908)
• Mariya (17 oktyabr 1853 – 20 oktyabr 1920)
• Sergey (11 may 1857 – 17 fevral 1905)
• Pavel (3 oktyabr 1860 – 24 yanvar 1919)

• 
  Əri çareviç Aleksandr Nikolayeviç ilə birlikdə, 1840-cı il
• 
  Əri II Aleksandrla birlikdə, 1866-cı il
• 
  Övladları Mariya və Sergeylə birlikdə, 1861-ci il
• 
  Ailəsiylə birlikdə, 1870-ci il (öndə oturanlar soldan sağa: əri II Aleksandr, gəlini Mariya Fyodorovna qucağında nəvəsi Nikolayla və özü; arxada ayaqda duranlar soldan sağa: oğlu Pavel, oğlu Sergey, qızı Mariya, oğlu Aleksey, oğlu Aleksandr və oğlu Vladimir)

• Banks, ECS. Road to Ekaterinburg: Nicholas and Alexandra's Daughters 1913–1918. SilverWood Books 2012. ISBN 978-1-78132-035-8
• Cowles, Virginia. The Romanovs. Harper & Ross, 1971. ISBN 978-0-06-010908-0
• Gilbert, Paul. My Russia: The Children's Island, Alexander Park, Tsarkoye Selo. Published in Royal Russia: a Celebration of the Romanov Dynasty & Imperial Russia in Words & Photographs. No 4. Gilbert's Books, 2013. ISBN 978-1-927604-04-5
• Gilbert, Paul. Alexander II and Tsarkoe Selo. Published in Royal Russia Annual: a Celebration of the Romanov Dynasty & Imperial Russia in Words & Photographs. No 2. Gilbert's Books, 2012. ISBN 978-0986531095
• King, Greg. Livadia in the Reign of Alexander II. Published in Imperial Crimea: Estates Enchanment & The Last of the Romanovs. CreateSpace Independent Publishing Platform, 2017.ISBN 978-1981436828
• Korneva, Galina & Cheboksarova, Tatiana. Russia & Europe: Dynastic Ties . Eurohistory, 2013. ISBN 978-0-9854603-2-7
• Markelov I.I. Memories of 1839. The first meeting of Emperor Alexander II and the Empress Maria Alexandrovna. Russian Antiquity., 94, No.4 .. – 1898. – 19–22 p.
• Montgomery-Massingberd, Hugh. Burke's Royal Families of the World: Volume I Europe & Latin America, 1977, pp. 212–215, 474–476. ISBN 0-85011-023-8
• Nelipa, Margarita. Alexander III His Life and Reign. Gilbert's Books, 2014. ISBN 978-1-927604-03-8
• Radzinsky, Edvard. Alexander II: The Last Great Tsar. Free Press, 2006. ISBN 978-0743284264
• Tiutcheva, Anna Feodorovna. At the court of two Emperors. Moscow, Novosti. 1990.
• Van der Kiste, John. The Romanovs 1818–1959. Sutton Publishing, 1999. ISBN 0-7509-2275-3.
• Zeepvat, Charlotte. Heiligenberg: Our Ardently Loved Hill. Published in Royalty Digest. No 49. July 1995.
• Zeepvat, Charlotte. The Camera and the Tsars, Sutton Publishing, 2004. ISBN 0-7509-3049-7.
• Zeepvat, Charlotte. Romanov Autumn:Stories from the last century of Imperial Russia. Sutton Publishing, 2000. ISBN 9780750923378

1. ↑ ^{1 2} Мария Александровна (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1896. Т. XVIIIа. С. 636–637.
2. ↑ ^{1 2} Александр II (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. I. С. 402–411.
3. ↑ Александр III (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. I. С. 411–413.
4. ↑ Kindred Britain.