Moonzund əməliyyatı (1944)

Moonzund əməliyyatı (rus. Моонзундская десантная операция, est. Lääne-Eesti saarte kaitsmine) — İkinci Dünya müharibəsi dövründə Qızıl Ordunun Moonzund arxipelaqı adalarının Vermaxtdan alınması uğrunda 1944-cü ildə, 22 sentyabrdan 24 noyabrda qədər davam edən əməliyyatı.

Moonzund əməliyyatı
İkinci Dünya müharibəsi
Tarix 29 sentyabr 1944
Yeri
Nəticəsi SSRİ-nin qələbəsi
Münaqişə tərəfləri

 SSRİ
 Finlandiya

Almaniya Almaniya

Komandan(lar)

SSRİ Leonid Qovorov
SSRİ Vladimir Tributs
SSRİ Filipp Starikov
SSRİ İvan Svyatov

Almaniya Kurt Ferzok
Almaniya Hans Şirmer

Tərəflərin qüvvəsi

2 tüfəng korpusu
1 dəniz briqadası
Baltik donanmasının gəmiləri
(92 qayıq, 40 tender)
Finlandiya Hərbi Dəniz Qüvvələrindən "Arho" dəstəsi
(50 qayıq, 50 qalleaz)[1]

23-cü Piyada diviziyası və ona bağlı bölmələr (11,5 min nəfər)
yüngül donanma qüvvələri
(2 minonos, 22 desant və artilleriya-desant barjası, 14 minaaxtaran, 2 torpedo qayığı)[2][3]

İtkilər

naməlum

7 min hərbçi həlak oldu
700-ə yaxın hərbçi əsir götürüldü[2]

Dəniz piyadası desantı 27 sentyabrda Vormsi adasını tutmuşdur. 29–30 sentyabr tarixində dəniz desantları Muhu adasını və 2–3 oktyabrda Hiyumaa adasını ələ keçirmişdir. Donanma və aviasiyanın köməyi ilə 5 oktyabrda Saaremaa adasının şimal-şərq sahilində dəniz desantları çıxarılmışdır. 24 noyabradək Moonzund arxipelaqının ələ keçirilməsi başa çatmışdır.[4]

  1. "Õun, Mati; Ojalo, Hanno (2010). Võitlused Läänemerel 1943–1945. Tallinn: Grenader. ISBN 978-9949-448-42-5". 2021-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-10.
  2. 1 2 Великая Отечественная война, 1941—1945 : энциклопедия. — 1985. — С. 459.
  3. Moonzund əməliyyatı // Большая советская энциклопедия[в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978. ст. 1.
  4. Моонзунд әмәлијјаты // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: МисирПрадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 57.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Моодзундская десантная операция 1944 // Линия адаптивной радиосвязи — Объектовая противовоздушная оборона / [под общ. ред. Н. В. Огаркова]. — М. : Военное изд-во М-ва обороны СССР, 1978. — (Советская военная энциклопедия : [в 8 т.] ; 1976—1980, т. 5).
  • Моодзундская десантная операция 1944 // Великая Отечественная война, 1941—1945 : энциклопедия / под ред. М. М. Козлова. — М. : Советская энциклопедия, 1985. — С. 459. — 500 000 экз.
  • Бои за Моонзундский архипелаг
  • Курчавов И. Освобождение Советской Эстонии. — Таллин, 1945.
  • Абрамов Е. П. «Черная смерть». Советская морская пехота в бою / И. Стешина. — «Эксмо», 2009. — (Война и мы). — ISBN 978-5-699-36724-5.
  • Ачкасов В. Моонзундская десантная операция. // Военно-исторический журнал. — 1973. — № 4. — С.29-36.
  • Бодаревский Ю. С. Высадка морских десантов в наступательных операциях Великой Отечественной войны. // Военно-исторический журнал. — 1984. — № 4. — С.39-47.
  • Кодола Д. Внезапность в морских десантных операциях. // Военно-исторический журнал. — 1970. — № 3. — С.15-24.
  • Паульман Ф. И. От Нарвы до Сырве. — Таллин, 1980.
  • Жуматий В. И. Морские десантные операции Вооружённых Сил СССР. — М.:"Центрполиграф", 2011. — 399 с. — ISBN 978-5-2270-2784-9.
  • Õun, Mati; Ojalo, Hanno. Võitlused Läänemerel 1943—1945. — Tallinn: Grenader, 2010.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]