Muxtar Əbülyazov

Muxtar Əbülyazov (qaz. Мұхтар Қабылұлы Әблязов; 16 may 1963, Vannovka[d], Çimkənd vilayəti) — Qazaxıstanın enerji,ticarət və sənaye naziri (1998-1999). BTA bankının prezidenti[1].Və Qazaxıstan Seçim Partiyasının lideri[2].O, eyni zamanda Qazaxıstanda energetika, sənaye və ticarət naziri vəzifəsini tutmaqla yanaşı, dövlətə məxsus KEGOC-un (Qazaxıstan Elektrik Şəbəkə Əməliyyat Şirkəti) keçmiş rəhbəri idi[3].Ablyazov sədr vəzifəsini icra edərkən BTA Bankdan 6 milyard dolları mənimsəməkdə ittiham olunur.[4].2015-ci ildə Lyon bir Fransa məhkəməsi ekstradisiya qərarı verdi.Bununla birlikdə, 2016-cı ilin dekabrında Fransanın Ali məhkəməsi, Dövlət Şurası (Fransa)) Rusiya Siyasi hüquq pozuntusu səbəbi ilə ekstradisiya əmrini ləğv etdi.Ardınca Ablyazov Fleury-Mérogis Həbsxanasından azad edildi və hazırda Parisdə, Fransada yaşadığı güman edilir.İngiltərə Ali Məhkəməsi Ablyazov barəsində iki dəfə həbs qərarı çıxardı; ən son 25 İyul 2019, və 2012-ci ildə çıxarılan məhkəmə qərarına hörmətsizliyə görə məhkəmə qərarı ilə 22 aya qədər uzadıldı.

Muxtar Əbülyazov
qaz. Мұхтар Қабылұлы Әблязов
bayraq
Enerji, Sənaye və Ticarət naziri
aprel,1998 – oktyabr,1999
PrezidentNursultan Nazarbayev
Baş nazirNurlan Balgimbayev
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 16 may 1963(1963-05-16) (61 yaş)
Doğum yeri
Vətəndaşlığı Qazaxıstan Qazaxıstan
Fəaliyyəti biznesmen
Həyat yoldaşı Alma Şalabalayeva
Uşağı 4
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi siyasətçi, ictimai xadim
ablyazov.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ablyazov, Qazaxıstan Sovet İttifaqının tərkibində olduğu bir vaxtda, Cənubi Qazaxıstan vilayətinin Vannovka kəndində anadan olmuşdur. Atası Qabyl Ablyazov, (1935-ci il təvəllüdlü) mühəndis işləyib və texniki məktəbdə müəllim olub. Anası Rauza Tolebergnova, (1940-cı il təvəllüdlü) kitabxanaçı idi.[5] Uşaq ikən kitab oxumağı və şahmat oynamağı çox sevirdi.[6] Ablyazov, məmləkətindəki Lomonosov Regional School adlı bir rusdilli məktəbdə oxuyurdu, burada hər sinifdə üstün idi. Gecə də qismən bir kənd təsərrüfatında yükləyici kimi çalışırdı.[7] 17 yaşında Ablyazov nəzəri və professor olmaq istədi. Abay Qazax Milli Pedaqoji Universitetində oxuyub, daha sonra kursun ikinci ilində Milli Tədqiqat Nüvə Universiteti MEPhİ-yə (Moskva Mühəndislik Fizika İnstitutu) keçib. Orada Ablyazov 1986-cı ildə məzun oldu və nəzəri fizika ixtisası aldı.[8] Bitirdikdən sonra Əl-Farabi Universitetində kiçik elmi işçi kimi çalışmışdır.1987-ci ildə Ablyazov Alma Şalabayeva ilə evləndi.

1990-cı ildə Ablyazov Moskva Mühəndislik və Fizika İnstitutunda aspiranturaya qəbul edildi. Bu səbəbdən Qazaxıstan Milli Universitetində kiçik elmi işçi vəzifəsindən azad edildi.

Karyera

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ablyazov Sovet İttifaqının dağılması və Qazaxıstanın Müstəqilliyinin başlanğıcı dövründə işə başladı. İlk işi kompüter və surət maşınlarının alqı-satqısı idi. 1991-ci ildə Ablyazov ilk şirkətini qeydiyyata aldı və ilk qızının adı olan "Mədinə" adlandırdı.

1992-ci ildə Ablyazov Qazaxıstanın bütün bölgələrini duz, şəkər, çiçək, kibrit, çay, şokolad və dərman kimi məhsullarla təmin etməklə işinə başlamışdır. Bu işi həyata keçirmək üçün Ablyazov Astana Holdinq Qazaxıstan da qurulmuş və tərkibində olan: Astana-Şəkər, Astana-Qida, Aral-Duz, The Shymkent Makaron fabriki, Astana-Tibbi xidmət, Astana-Motors, Astana-Interotel, Astana-Bank, Ticarət Evi Zhanna.

1997-ci ildə Ablyazov dövlətə məxsus KEGOC rəhbəri təyin edildi. KEGOC rəhbər təyin edildiyi vaxt iflasa yaxın bir şirkət idi. Bir ildə dövlət şirkətini gəlirli hala gətirə bildi.

1998-ci ildə KEGOC rəhbəri olaraq Ablyazov Enerji, Sənaye və Ticarət naziri seçildi.[9]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Subscribe to read". Financial Times (ingilis). 2016-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-16.
  2. ↑ Diplomat, Catherine Putz, The. "Kazakhstan's Ever-Shrinking Political Arena". The Diplomat (ingilis). 2018-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-16.
  3. ↑ "Biography". Mukhtar Ablyazov (ingilis). 2014-03-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-16.
  4. ↑ "English judge says fugitive oligarch defrauded Kazakh bank BTA". Reuters. 2020-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-31.
  5. ↑ https://www.instagram.com/p/B7LhuKbINNH/
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-07-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-31.
  7. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-02-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-31.
  8. ↑ Sindelar, Daisy. "How Far Will Nazarbaev Go To Take Down Mukhtar Ablyazov?". Radio Free Europe Radio Library. 8 June 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2013.
  9. ↑ BBC Timeline: Kazakhstan Arxivləşdirilib 2023-08-01 at the Wayback Machine - BBC chronology of key events, 11 March 2010