Naji-Yurt

Naji-Yurt (çeç. Нажи-Юрт) — Çeçenistan Respublikası, Naji-Yurt rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətdən Naji-Yurt rayonunun və Naji-Yurt kənd sovetliyinin mərkəzidir. Naji-Yurt kənd inzibati vahidliyinin yeganə yaşayış məntəqəsidir.

Naji-Yurt
Нажи-Йурт
43°05′44″ şm. e. 46°22′34″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1810
Mərkəzin hündürlüyü 510 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 8.330 nəf. (2021)[2]
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 366220
Xəritəni göstər/gizlə
Naji-Yurt xəritədə
Naji-Yurt
Naji-Yurt
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çeçenistan Respublikasının şərqində, yamansu çayının sahilində, Qroznı şəhərindən 90 km cənub-şərqdə, Xasavyurtdan km cənub-qərbdə yerləşir[3].

yaınlıqda yerləşən yaşayış məntəqələri: şimalda — Balansu və Yamansu kəndləri; şimal-şərqdə — Çapayevo və Novolak kəndləri; cənub-şərqdə — Çurç-İrzu kəndi; cənubda — Biltı və Mexkeştı kəndləri; cənub-qərbdə — İşxoy-Xutor, Roqun-Kaja və Ayti-Moxk kəndləri; qərbdə — Betti-Moxk kəndi; şimal-qərbdə — Yeni Zamay-Yurt kəndi[4]. Dağların oynunda yerləşən kənd demək olar ki, hərtərəfdən meşələrlə əhatələnmişdir. Yamansu çayı kəndin mərkəzindən keçərən onu iki hissəyə bölür.

Etimologiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kəndi adı Nojay — «palıd» və yurd — «kənd» sözlərinin birləşməsindən ortaya çıxmışdır. «Palıd yolunda kən»[5] anlamındadır.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kənd 1810-ci ildə salınmışdır.

1944 -cü ildə, Çeçen və İnquşların deportasiyası zamanı, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğv edilməsindən sonra Naji-Yurt kəndi Andalalı adlandırıldı. Buraya isə Dağıstandan əhali köçürüldü.

Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası bərpa edildikdən sonra kəndin əvvəlki adı bərpa edilir və dağıstanlılar geri qaytarılır.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[6]:

Xalq Say,
nəf. 		Ümumi əhaliyə
olan nisbəti, %
çeçenlər 7 098 88,88 %
ruslar 321 4,02 %
avarlar 218 2,73 %
qumuqlar 90 1,13 %
digərləri 259 3,24 %
ümumi 7 986 100,00 %

Əhalisinin böyük əksəriyyətini müsəlmanlar təşkil edir. Əhalinin böyük qismi sünni-müsəlmanlardır. Ruslar isə provaslar mənsəbində etiqad edirlər.

Təhsil ocaqları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 8 nömrəli ümütəhsil gimnaziyası [7].
  • № 2 orta məktəb[8].
  • № 3 orta məktəb[9].
  • № 4 orta məktəb[10].
  • № 1 uşaq bağçası[11] və № 2 uşaq bağçası[12].

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naji-Yurtda kərpiç zavodu fəaliyyət göstərir. 1994-cü ildə, Birinci Çeçenistan müharibəsi zamanı zavod tamamən dağıdılır. 2006-cı ildə isə yenidən qurularaq istifadəyə verilir. Zavodda il ərzində 8 milyon kərpiç istehsal edilir[13]

Küçə və prospektləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Krasnoarmeeysk k., Orjanikidze k., Lenin k., Karl Marks k., Axriyev k., Osmayev k., 1 May k., Qələbə k., Nuradilov k., Prvıy Pereval k., Şeripova k., Vtoroy preval k., Treti pereval k., Pervovo Poryadka k., Vtorovovo Poryatka k., Treti Poryatka k. və s.

Qalereya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  2. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
  3. ↑ Ножай-Юрт Arxivləşdirilib 2021-05-11 at the Wayback Machine // Географические названия России Arxivləşdirilib 2007-10-11 at the Wayback Machine
  4. ↑ "Карта Чечни" (rar). не ранее 1995. 2012-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-02.rar. Объём 8 МБ.
  5. ↑ А. В. Твёрдый Топонимический словарь Кавказа
  6. ↑ "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населенным пунктам, сельским населенным пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-02.
  7. ↑ "Муниципальное Бюджетное Общеобразовательное Учреждение "Гимназия №8" с. Ножай-Юрт". 2019-10-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  8. ↑ "МОУЧ СОШ 2 с. Ножай-Юрт Ножай-Юртовского района". 2014-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  9. ↑ "МОУЧ СОШ 3 с. Ножай-Юрт". 2014-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  10. ↑ "МОУЧ СОШ 4 с. Ножай-Юрт Ножай-Юртовского района". 2014-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  11. ↑ "МДОУЧ Детский ясли-сад 1". 2014-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  12. ↑ "МДОУЧ Детский сад 2". 2014-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  13. ↑ В селе Ножай-Юрт восстановлен кирпичный завод Arxivləşdirilib 2020-09-22 at the Wayback Machine // ИА REGNUM Arxivləşdirilib 2007-02-17 at the Wayback Machine