Naji-Yurt rayonu

Naji-Yurt rayonu (Çeçen. Нажи-Йуьртан кӀошт) — Rusiya Federasiyasının Çeçenistan Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi və bələdiyyədir (bələdiyyə rayonu). İnzibati mərkəzi Naji-Yurt kəndidir.

Naji-Yurt rayonu
Нажи-Йуьртан кӀошт
Bayraq
Bayraq

43°05′45″ şm. e. 46°22′35″ ş. u.

Ölkə
İnzibati mərkəz Naji-Yurt[1]
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 30 mart 1923
Sahəsi
  • 659,93 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 56.999 nəf. (2024)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 87148
Rəsmi sayt
Naji-Yurt rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naji-Yurt bələdiyyə rayonu, Çeçenistanın şərq hissəsində, dağətəkdən dağa keçid zonasında yerləşir. Şərqdən və cənubdan Dağıstanla, şimaldan Qudermes bölgəsi ilə, qərbdən Vedeno və Kurçaloyevski rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonun ərazisi 628.93 km² -dir. İqlimi mülayimdir, orta illik yağıntı təxminən 500 mm-dir.[3]

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naji-Yurt rayonu, Çeçen regional icra komitəsinin 30 mart 1923-cü il tarixli qərarı ilə Vedeno rayonunun keçmiş 2-ci hissəsindən yaranmışdır. 14 sentyabr 1925-ci ildə Nojai-Yurt mahalı Yassinski adlandırıldı; həmin il oktyabrın 3-də Yassinski rayonu Sayasanovski adlandırıldı. 8 Mart 1926-cı il Sayasanovski rayonu yenidən Naji-Yurt rayonu adlandırıldı.

SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 7 mart 1944-cü il tarixli qərarı ilə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası ləğv edildikdə, Naji-Yurt rayonu Andalal adlandırılaraq Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına verildi.

9 yanvar 1957-ci ildə Çeçen- İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının bərpası zamanı Andalal bölgəsi öz quruluşuna qaytarıldı. Elə həmin il aprelin 10-da Andalal rayonu yenidən Naji-Yurt adlandırıldı.[4]

Bələdiyyə ərazi quruluşu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naji-Yurt mahalına kənd yaşayış məntəqələri statusu daşıyan 22 bələdiyyə daxildir. Rayonda 53 yaşayış məntəqəsi var.[5]

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bölgədə çox sayda çeçenin nümayəndələri yaşayır, bunlardan ən çoxu Alleroy, Benoy, Biltoy, Qendarqenoy, Qordaloy, Zandakoy, Sesanoy, Tsontaroy, Şonoy, Enqanoy.

2010-cu il ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən əhalinin milli tərkibini çeçenlər 97,85 %, ruslar 0,70 %, avarlar 0,46 %, digərləri 0,75 % təşkil edir.[6]

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bölgə iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Tarlalarda dənli bitkilər, qarğıdalı, yem bitkiləri və tərəvəz bitkiləri əkilir. Bölgənin sənaye müəssisələri arasında asfalt zavodu, rayon qida emalı zavodu da var. Naji-Yurt kəndində 1994-cü ildə dağıdılmış və 2006-cı ildə yenidən bərpa edilmiş bir kərpic zavodu fəaliyyət göstərir. Bundan əlavə, ərazi şəfalı bulaqlar, qiymətli ağac növləri ilə zəngindir.[7]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  2. ↑ "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года"..
  3. ↑ "Паспорт Ножай-Юртовского района". 2019-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
  4. ↑ "Историческая справка". 2017-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
  5. ↑ Закон Чеченской Республики от 20 февраля 2009 года N 11-рз «Об образовании муниципального образования Ножай-Юртовский район и муниципальных образований, входящих в его состав, установлении их границ и наделении их соответствующим статусом муниципального района и сельского поселения»
  6. ↑ "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
  7. ↑ "НОЖАЙ-ЮРТОВСКИЙ РАЙОН". 2019-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.