Nquyen Van Thiyeu

Nquyen Van Thieu və ya Thiyeu (vyet. Nguyễn Văn Thiệu, vyetnam: [ŋʷǐənˀ vān tʰîəwˀ]  ( dinlə); 5 aprel 1923^[1][2][…] – 29 sentyabr 2001^[3][1][…], Nyuton^[d], Massaçusets) — Vyetnam Respublikasının (Cənubi Vyetnam) hərbi xadimi və prezidenti.

Nquyen Van Thieu
vyet. Nguyễn Văn Thiệu
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	5 aprel 1923(1923-04-05)[1][2][…]
Vəfat tarixi	29 sentyabr 2001(2001-09-29)[3][1][…] (78 yaşında)
Vəfat yeri	Nyuton[d], Midlseks[d], Massaçusets, ABŞ
Vəfat səbəbi	insult[4]
Fəaliyyəti	siyasətçi, hərbi qulluqçu
Dini	katolisizm
Hərbi xidmət
Döyüşlər	Vyetnam müharibəsi, Birinci Hind-Çin müharibəsi
Rütbəsi	general-leytenant
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əksər qeyri-Vyetnam mənbələrində sadəcə Thieu kimi xatırlanmasına baxmayaraq, bu onu soyadı deyil, adının bir hissəsidir.^[a]

Dininə görə katolik idi. Kiçik bir torpaq sahibinin oğlu olmuşdur. Gəncliyində Ho Şi Minin başçılıq etdiyi antikolonialist Vyetmin hərəkatına qoşulmuş, lakin hərəkət diqqətini SSRİ-yə yaxınlaşma və kommunist idarəetmə formasına yönəltməyə başladığı üçün hərəkatdan ayrılmışdır.

1949-cu ildə əslində Fransa müstəmləkəçiləri tərəfindən elan edilmiş, lakin rəsmi hökmdarı imperator Bao-dau olan qondarma Vyetnam Dövlətinin paytaxtı Hyue şəhərində yerləşən hərbi akademiyanı bitirmiş və 2-ci leytenant rütbəsi almışdır. 1955-ci ildə Fransa qoşunlarının çıxarılması zamanı daha çox "Cənubi Vyetnam" kimi tanınan Vyetnam Respublikası yarananda polkovnik-leytenant rütbəsinə sahib idi.

O, 1965–1967-ci illərdə Baş nazir Nquyen Kao Kinin dövründə rəsmi dövlət başçısı olmuşdur. 3 sentyabr 1967-ci ildə keçirilən prezident seçkilərində 38% səs toplamış və prezident seçilmişdir. O, 1975-ci ilə qədər bu vəzifədə çalışmışdır.

Şimali Vyetnam qoşunları irəlilədikcə yüksək rütbəli hərbi rəhbərlər ölkədən qaçmağa başlamışdılar. 21 aprel 1975-ci ildə Thieu səlahiyyətlərini vitse-prezident Çan Van Hıonqa tapşırmış və ölkədən Tayvana getmişdir. 30 aprel 1975-ci ildə Vyetnam Respublikası qeyd-şərtsiz təslim olmuşdur.

Thieu Tayvandan Birləşmiş Krallığa köçmüş, burada Surrey və Londonda yaşamışdır. O, daha sonra ABŞ-yə köçmüş və burada 2001-ci ildə vəfat etmişdir.^[5]

• Cao Van Vien. The Final Collapse. Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. 1983.
• Dong Van Khuyen. The RVNAF. Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. 1979.
• Dougan, Clark; Fulghum, David; və b. The Fall of the South. Boston: Boston Publishing Company. 1985. ISBN 0939526166.
• Dougan, Clark; Weiss, Stephen; və b. Nineteen Sixty-Eight. Boston, Massachusetts: Boston Publishing Company. 1983. ISBN 0939526069.
• Hammer, Ellen J. A Death in November: America in Vietnam, 1963. New York: E. P. Dutton. 1987. ISBN 0-525-24210-4.
• Hoang Ngoc Lung. The General Offensives of 1968–69. McLean, Virginia: General Research Corporation. 1978.
• Hosmer, Stephen T.; Konrad Kellen; Jenkins, Brian M. The fall of South Vietnam : statements by Vietnamese military and civilian leaders. New York: Crane, Russak. 1980. ISBN 0844813451.
• Isaacs, Arnold R. Without Honor: Defeat in Vietnam and Cambodia. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. 1983. ISBN 0801830605.
• Jacobs, Seth. Cold War Mandarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America's War in Vietnam, 1950–1963. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. 2006. ISBN 0-7425-4447-8.
• Joes, Anthony J. The War for South Vietnam, 1954–1975. New York: Praeger. 1990. ISBN 0275938921.
• Jones, Howard. Death of a Generation: how the assassinations of Diem and JFK prolonged the Vietnam War. New York: Oxford University Press. 2003. ISBN 0-19-505286-2.
• Kahin, George McT. Intervention : how America became involved in Vietnam. New York: Knopf. 1986. ISBN 039454367X.
• Karnow, Stanley. Vietnam: A history. New York: Penguin Books. 1997. ISBN 0-670-84218-4.
• Langguth, A. J. Our Vietnam: the war, 1954–1975. New York: Simon & Schuster. 2000. ISBN 0-684-81202-9.
• Le Gro; William E. From Cease-Fire to Capitulation. Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. 1981.
• Lipsman, Samuel; Weiss, Stephen. The False Peace: 1972–74. Boston, Massachusetts: Boston Publishing Company. 1985. ISBN 0-939526-15-8.
• McAllister, James. ""A Fiasco of Noble Proportions": The Johnson Administration and the South Vietnamese Elections of 1967". The Pacific Historical Review. Berkeley, California: University of California Press. 73 (4). November 2004: 619–651. doi:10.1525/phr.2004.73.4.619.
• McAllister, James. "'Only Religions Count in Vietnam': Thich Tri Quang and the Vietnam War". Modern Asian Studies. New York: Cambridge University Press. 42 (4). 2008: 751–782. doi:10.1017/s0026749x07002855.
• Military History Institute of Vietnam. Victory in Vietnam: A History of the People's Army of Vietnam, 1954–1975. trans. Pribbenow, Merle. Lawrence, Kansas: University of Kansas Press. 2002. ISBN 0700611754.
• Moyar, Mark. "Political Monks: The Militant Buddhist Movement during the Vietnam War". Modern Asian Studies. New York: Cambridge University Press. 38 (4). 2004: 749–784. doi:10.1017/S0026749X04001295.
• Moyar, Mark. Triumph Forsaken: The Vietnam War, 1954–1965. New York: Cambridge University Press. 2006. ISBN 0521869110.
• Nguyen Tien Hung; Schecter, Jerrold L. The Palace File. New York: Harper & Row. 1986. ISBN 0060156406.
• Penniman, Howard R. Elections in South Vietnam. Washington, D.C.: American Enterprise Institute for Public Policy Research. 1972.
• Smedberg, Marco. Vietnamkrigen: 1880–1980. Lund, Scania: Historiska Media. 2008. ISBN 978-9185507887.
• Snepp, Frank. Decent Interval: An Insider's Account of Saigon's Indecent End Told by the CIA's Chief Strategy Analyst in Vietnam. New York: Random House. 1977. ISBN 0394407431.
• Truong Nhu Tang. Journal of a Vietcong. Cape. 1986. ISBN 0224028197.
• Willbanks, James H. Abandoning Vietnam: How America Left and South Vietnam Lost Its War. Lawrence, Kansas: University of Kansas Press. 2004. ISBN 0-7006-1331-5.
• Zaffiri, Samuel. Westmoreland. New York: William Morrow. 1994. ISBN 0688111793.

• "Nguyen Van Thieu, 78; S. Vietnam's President", Los Angeles Times, 1 October 2001
• "Nguyen Van Thieu Is Dead at 76; Last President of South Vietnam", New York Times, 1 October 2001
• "Nguyen Van Thieu", The Independent (UK), 2 October 2001
• "1975: Vietnam's President Thieu resigns" BBC