Ocimum
Reyhan (lat. Ocimum) — dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Reyhan | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Reyhan |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Birillik ədviyyat bitkisinin vətəni Seylon (Sərəndib) adası ilə Hindistandır.
Hazırda dünyanın əksər ölkələrində toxumları vasitəsilə reyhan bitkisi əkilib becərilir. Bitkinin hündürlüyü 30–50 sm olaraq yarpaqları yaşıl- mürəkkəb rəngli, xoş ətirli olur. Bitkidən müxtəlif ət xörəklərində ədviyyə kimi istifadə olunaraq süfrəyə salat kimi də gətirilir.
Bitkinin yarpaq və zoğunda 0,02–0,08% efir yağı, vitaminlər və aşılayıcı qatranlı maddələr də vardır.
Naxçıvan MR-da Babək rayonundakı təsərrüfatlarda reyhan, digər ədviyyat bitkiləri ilə bərabər becərilir. Bitki toxumları ilə əkilib çoxaldılır.
Növləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Adi reyhan, dirrik reyhanı, nəcib reyhan (Ocimum basilicum L.)
- Gözəl reyhan (Ocimum gratissimum L.)
- Nanəyarpaq reyhan (Ocimum menthafolium Hochst.)
- Ocimum × africanum Lour.
- Ocimum albostellatum (Verdc.) A.J.Paton
- Ocimum americanum L.
- Ocimum amicorum A.J.Paton
- Ocimum angustifolium Benth.
- Ocimum basilicum L.
- Ocimum burchellianum Benth.
- Ocimum campechianum Mill.
- Ocimum canescens A.J.Paton
- Ocimum carnosum (Spreng.) Link & Otto ex Benth.
- Ocimum centraliafricanum R.E.Fr.
- Ocimum circinatum A.J.Paton
- Ocimum coddii (S.D.Williams & K.Balkwill) A.J.Paton
- Ocimum cufodontii (Lanza) A.J.Paton
- Ocimum dambicola A.J.Paton
- Ocimum decumbens Gürke
- Ocimum dhofarense (Sebald) A.J.Paton
- Ocimum dolomiticola A.J.Paton
- Ocimum ellenbeckii Gürke
- Ocimum empetroides (P.A.Duvign.) ined.
- Ocimum ericoides (P.A.Duvign. & Plancke) A.J.Paton
- Ocimum filamentosum Forssk.
- Ocimum fimbriatum Briq.
- Ocimum fimbriatum var. angustilanceolatum (De Wild.) A.J.Paton
- Ocimum fimbriatum var. bequaertii (De Wild.) A.J.Paton
- Ocimum fimbriatum var. ctenodon (Gilli) A.J.Paton
- Ocimum fimbriatum var. fimbriatum
- Ocimum fimbriatum var. microphyllum (Sebald) A.J.Paton
- Ocimum fischeri Gürke
- Ocimum formosum Gürke
- Ocimum forsskaolii Benth.
- Ocimum fruticosum (Ryding) A.J.Paton
- Ocimum grandiflorum Lam.
- Ocimum grandiflorum subsp. densiflorum (A.J.Paton) A.J.Paton
- Ocimum grandiflorum subsp. grandiflorum
- Ocimum grandiflorum subsp. turkanaense (Sebald) A.J.Paton
- Ocimum gratissimum L.
- Ocimum heckmannianum Gürke
- Ocimum hirsutissimum (P.A.Duvign.) A.J.Paton
- Ocimum irvinei J.K.Morton
- Ocimum jamesii Sebald
- Ocimum kenyense Ayob. ex A.J.Paton
- Ocimum kilimandscharicum Gürke
- Ocimum labiatum (N.E.Br.) A.J.Paton
- Ocimum lamiifolium Hochst. ex Benth.
- Ocimum masaiense Ayob. ex A.J.Paton
- Ocimum mearnsii (Ayob. ex Sebald) A.J.Paton
- Ocimum menthifolium Hochst. ex Benth.
- Ocimum metallorum (P.A.Duvign.) A.J.Paton
- Ocimum minimum L.
- Ocimum minutiflorum (Sebald) A.J.Paton
- Ocimum mitwabense (Ayob.) A.J.Paton
- Ocimum monocotyloides (Plancke ex Ayob.) A.J.Paton
- Ocimum motjaneanum McCallum & K.Balkwill
- Ocimum natalense Ayob. ex A.J.Paton
- Ocimum nudicaule Benth.
- Ocimum nummularia (S.Moore) A.J.Paton
- Ocimum obovatum E.Mey. ex Benth.
- Ocimum obovatum subsp. cordatum (A.J.Paton) A.J.Paton
- Ocimum obovatum subsp. crystallinum (A.J.Paton) A.J.Paton
- Ocimum obovatum var. galpinii (Gürke) A.J.Paton
- Ocimum obovatum subsp. obovatum
- Ocimum ovatum Benth.
- Ocimum pseudoserratum (M.R.Ashby) A.J.Paton
- Ocimum pyramidatum (A.J.Paton) A.J.Paton
- Ocimum reclinatum (S.D.Williams & M.Balkwill) A.J.Paton
- Ocimum serpyllifolium Forssk.
- Ocimum serratum (Schltr.) A.J.Paton
- Ocimum somaliense Briq.
- Ocimum spectabile (Gürke) A.J.Paton
- Ocimum spicatum Deflers
- Ocimum tenuiflorum L.
- Ocimum transamazonicum C.Pereira
- Ocimum tubiforme (R.D.Good) A.J.Paton
- Ocimum urundense Robyns & Lebrun
- Ocimum vandenbrandei (P.A.Duvign. & Plancke ex Ayob.) A.J.Paton
- Ocimum vanderystii (De Wild.) A.W.Hill
- Ocimum verticillifolium Baker
- Ocimum vihpyense A.J.Paton
- Ocimum waterbergense (S.D.Williams & K.Balkwill) A.J.Paton
Dində
[redaktə | mənbəni redaktə et]"Quran"da reyhan haqqında belə bir ifadə var:
"Yarpaqlı dənələr və xoş qoxulu reyhan vardır."[3]
— Rəhman surəsi, 12
Əvvəlki məlumat yanlışdır, Rahman surəsi, 12-ci ayətdə reyhan bitkisinin adı keçmir.
Saçaqlı dənli və xoş ətirli bitkilər var. (ər-Rahman, 12)
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 259. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 597.
- ↑ Quranda adı çəkilən bitkilər Arxivləşdirilib 2013-07-29 at the Wayback Machine (az.)
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Reyhan:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
|
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 Ədviyyat və qətranlar | ||
|---|---|---|
| Əsas ədviyyatlar |  | |
| Ətirli otlar | ||
| Zoğlar və qabıqlar | • | |
| Qətranlar | ||
Lüğətlər və ensiklopediyalar | |
|---|---|
| Taksonomiya | |
| Normativ yoxlama |
