Paliqorskit gilləri

Palıqorskit (Mg,Al)2 [(OH)|Si4O10] · 4 H2O — rombik və ya monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən.

Palıqorskit
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya Mineral
Formul
(təkrarlanan vahid)
(Mg,Al)₅(Si,Al)₈O₂₀(OH)₂·8H₂O
Strunz təsnifatı VIII/E.13a[1]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Növ müxtəliflikləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ca - palıqorskit ( ~8,3% CaO), ferripalıqorskit ( ~6% Fe2O3), ferropalıqorskit (~4% FeO), pilolit – palıqorskitin Al2O3-lə kasıb növ müxtəlifliyi.

Rəng – müxtəlif çalarlı ağ, ferripalıqorskitin – yaşıl; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – tutqun, ipəyi, mum; Şəffaflıq – yarımşəffaf, qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 2,1-2,5; Sərtlik – 2,5; Kövrəkdir; Lifləri  əyilgəndir, lakin elastik deyil; Ayrılma – yoxdur; Sınıqlar – düz, qeyri-hamarlifli, qabıqvarı; Başqa xassələr – olduqca məsaməlidir, suda asan üzür; yüksək adsorbsiya qabiliyyəti və ağardıcı xassəsi ilə səciyyələnir; Morfologiya – Mineral aqreqatları: dolaşıqlifli, gil - və keçəyəbənzər, gizlikristallik «dağ dərisi və probkası», «dağ ağacı və əti» və başqa müxtəlif adlar almış dəriyəoxşar, təbəqə - və vərəqvari və s. kütlələr.

Mənşəyi və yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Palıqorskitin əsas yığınları ekzogen mənşəlidir. Maqnezial süxurların aşınması zamanı əmələ gəlir və autigen mineral kimi müxtəlif çökmə süxurlarda müşahidə edilir. Serpentinitlərin aşınma qabığında rast gəlir, habelə gillərdə, mergellərdə, əhəngdaşlarında və səhra torpaqlarında və b. qeyd edilir. Bəzən hidrotermal yolla meydana çıxır, puskürmə süxurlarda və bəzi filiz yataqlarında damarlar əmələ gətirir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: kalsit, ankerit, maqnezit, opal, xalsedon, barit, xlorit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Attapulges və Kuinsi (ABŞ); Ankan rayonu – Şərqi Xokkaydo (Yaponiya); Tetyüşin rayonu – Tatarıstan, Povoljye, İrkutsk vilayəti (Rusiya); Korosten və Berdirev rayonları (Ukrayna), Atlantik okeanının bəzi dərin hissələri və b. Azərbaycanda palıqorskit-pilolit gilləri Naxçıvan çökəkliyinin miosen-dördüncü dövr çöküntülərində yayılmışdır.

İstiliyi - və səsi izolyasiya edən, həmçinin aktiv katalitik material kimi tikinti, kimya və b.sənaye sahələrində istifadə edilir.

  • Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]