Qafqaz dilləri

Qafqaz dilləri, İber-qafqaz dilləri^[1] – Təqribən 40-a qədər Qafqazda yayılmış dilləri özündə birləşdirən şərti ad. Şimali Qafqazda, Quzey Qafqazda və Türkiyədə yayılmışdır. Qafqaz dillərinin daşıyıcılarmm kiçik qruplarma İran, Suriya və digər Yaxın Şərq ölkələrində rast gəlinir. Ümumilikdə 7 milyondan çox daşıyıcısı vardır. Qafqaz dilləri əsasən 3 qrupa bölünür: Abxaz-adıq dilləri, kartvel dilləri və nax-dağıstan dilləri.

Genetik baxımdan Qafqaz dilləri, bir tərəfdən, Qafqaz dilləri adlanan üç ailəyə (Qafqazın avtoxton dilləri) aiddir:

• Abxaz-adıq dilləri (şimal-qərb)
• Kartvel dilləri (cənub)
• Nax-Dağıstan dilləri (şimal-şərq)

Digər tərəfdən, Qafqazda əsasən bu bölgədən kənarda yayılmış bir neçə tanınmış dil ailəsinin dilləri var:

• Erməni dili
• İran dilləri
  • Osetin dili
  • Talış dili
  • Tat dili
    • Dağ yəhudiləri dili
  • Kürd dilləri
• Yunan dili
  • Pont dili
• Slavyan dilləri
  • Rus dili
  • Ukrain dili

• Türk dili
• Azərbaycan dili
• Truxmen dili
• Qaraçay-balkar dili
• Qumuq dili
• Noqay dili

Kalmık dili

• Sami dilləri
  • Yeni aramey dilləri

1. ↑ Ибер-гафгаз дилләри // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 352.