Qaranlıq mələyi (film, 1990)

Qaranlıq mələyi (ing. Dark Angel)^[4] — 1990-cı ildə ABŞ-də çəkilən fantastik filmlərdən biridir.^[5] Bu adda əvvəl çəkilən (1925 və 1935) filmlərdən fərqləndirmək üçün filmə "Mən sülhlə gəlmişəm" (ing. I Come İn Peace) adı verilmişdir.^[6][7] Lakin bu film "Qaranlıq mələyi" (ing. Dark Angel) və "Qara mələk" (ing. Black Angel) adları ilə də tanınır.^[8] Filmin distribütori Triumph Films kinokompaniyasıdır.^[9][10]

Qaranlıq mələyi
ing. Dark Angel
"Qaranlıq mələyi" filminin afişası
Janr	Elmi fantastika Döyüş filmi
Əsas mövzu	yerdən kənar həyat[d]
Rejissor	Kreyq R. Beksli
Prodüserlər	Ceff Yanq Mark Deymon Rafael Ayzenman
Ssenari müəllifləri	Conatan Taydor Leonard Maas kiçik Con Kemps
Baş rollarda	Dolf Lundqren Mattias Hyuz Brayan Benben Betsi Brentli Cey Bilas Cim Heyni Devid Ekkroyd
Operator	Mark İrvin
Bəstəkar	Yan Hammer
Rəssamlar	Filipp Leonard Cozef A. Porro
Montajçı	Mark Helfriç
İstehsalçı	Vision International
İlk baxış tarixi	28 sentyabr 1990
Filmin növü	Bədii film
Müddət	91 dəqiqə
Büdcə	$5-7 milyon[1][2]
Gəlir	$4,348,368 milyon (ABŞ)[3]
Ölkələr	ABŞ
Dil	İngilis dili
İl	1990
Rəng	Rəngli
Çəkiliş yeri	Texas, Hyuston
IMDb	ID0099817

Film Texas ştatının Hyuston şəhərində çəkilmişdir. Filmin rejissoru Kreyq R. Bekslidir. Filmdə Dolf Lundqren, Mattias Hyuz, Brayan Benben, Betsi Brentli, Cey Bilas və Kevin Peyc kimi aktyorlar iştirak edir. "Qaranlıq mələyi" filmi az büdcəli olduğuna görə B filmləri kateqoriyasına aiddir.^[11][12][13]

• Mən sülhnən gəlmişəm (ing. I come in peace)

Xəbərdarlıq: Yazının davamı əsərin məzmunu haqqında məlumat ehtiva edir.

Filmin əvvəli Özgəplanetlinin (Mattias Hyuz) Kosmosdan Yerə gəlməsi ilə başlayır. Artıq Yeni il başlamışdır. Texas ştatının yollarının birində sürücü səhv nəticəsində kiçik qəza edir. Sürücü avtomobildən çıxan zaman avtomobilin üzərinə nə isə gəldiyini görür. Avtomobil partlayır. Bunu görən sürücü yanmış avtomobilə tərəf yaxınlaşır. Birdən alovun içərisindən Uzunboylu, sarı saçlı, ağ gözlü, qara geyimli və qorxunc sifətli bir insan ona tərəf yaxınlaşaraq deyir: Mən sülhnən gəlmişəm! (ing. I Come in Peace!)

Filmin əvvəlində Federal Təhqiqat Bürosunda (FTB) çalışan Polis Cek Keynin (Dolf Lundqren) dostu Svuip (Toni Brubeyker) "Ağ oğlanlar" (ing. The White boys) adlanan banda tərəfindən öldürüllür. Lakin "Ağ oğlanlar" bandası da öldürülürlər. Onlardan yalnız 2 nəfər sağ qurtula bilir. Cek Keyn "Ağ oğlanlar" bandasının işi ilə məşğul olmağa başlayır. Həmin bandadakı quldurlar qəribə silah ilə öldürülürlər. Məlum olur ki, insanların naməlum səbədən öldürülməsinə Heroin səbəb olur. Lakin bu insanlar narkoman deyillər. Əvvəlcə insanların qanına sinələrindən Qarmaq vasitəsilə böyük dozada Heroin yeridilir, sonra isə xammal kimi beyinlərindən Endorfin çıxarılır. Bu haqda ilk məlumatı Cek Keynin sevdiyi şəxs həkim Dayana (Betsi Brentli) çatdırır.

Cek Keyn hələ də insanların Yadplanetli tərəfindən öldürüldüyünü bilmir. Lakin onu "Yadplanetli üzrə polis" (Cey Bilas) təqib edir. "Yadplanetli üzrə polis" onu təqib edərək, Yer planetinə gəlir. Bir neçə dəfə yadplanetlini məhv etmək istəsə də, onun öhdəsindən gələ bilmir. Yadplanetli ilə sonuncu döyüşü zamanı "Yadplanetli üzrə polis" ağır yaralanır və Cek Keynin avtomobilinə yaralı halda əyləşir. Cek Keyn və onun yeni əməkdaşı Smitin (Brayan Benben) bu barədə xəbələri yox idi. Onlar polis maşınında olarkən Yadplanetli üzrə polisin ağır yaralandığını görürlər. "Yadplanetli üzrə polis" onlara çatdırır ki, yadplanetli endorfini almaq üçün çoxlu adam öldürəcək və çoxlu miqdarda endorfini toplayandan sonra kosmosda satacaqdır. Ardınca ondan ağ şüa çıxmağa başlayır. Bu zaman Cek Keyn və Smit avtomobili tərk edir və partlayış baş verir.

Partlayış baş verən zaman Smit Yadplanetli üzrə polisə məxsus silahı götürməyi bacarır. Bu müddət ərzində Smit gizli olaraq polis əməkdaşlarına çalışırdı. Bu səbəbdən Smit Cek Keyni hədələyir və silahı götürərək, buranı tərk edir. Silahı alan Smit onu polis əməkdaşına təhvil verir. Həmin polis əməkdaşı Smitin gözləmədiyi halda ona atəş açmaq istəyir. Bu zaman Cek Keyn peyda olaraq onu öldürür. Smit aldadıldığını başa düşür və Cek Keyn ilə əvvəlki kimi dost qalır. Məlum olur ki, yadplanetli haqqında gizli informasiya polislərin və onların əməkdaşlarının da xəbəri var. Onlar texnologiyanı almaq üçün həmin yadplanetli ilə əlaqə saxlamağa çalışırlar. Bu səbəbdən Cek Keyn həm Yadplanetliylə, həm də polislərlə mübarizə aparmalıdır.

Cek Keyn və Smit həkim Dayananı evindən götürərək, bu işi birgə həll etmək qərarına gəlirlər. Lakin bu zaman onlara polislər hücum edir. Atışma baş verir və gözlənilmədən Yadplanetli peyda olaraq onların hamısını öldürür. Cek Keyn, Smit və Dayana Yadplanetlinin hücumundan qurtulmaq üçün polis maşını ilə şəhərdə yerləşən fabrikə yola düşürlər. Bu zaman onları Yadplanetli təqib edir. Fabrikdə Cek Keyn ilə Yadplanetli arasında mübarizə baş verir. Sonda Cek Keyn ona atəş açır və Yadplanetli məhv olaraq, fabrikdə partlayış baş verir. Cek Keyn, Smit və Dayana fabriki tərk etməyə başlayırlar və bu müddətdə dincəlmək üçün Rio de Janeyroya getməyə hazırlaşdıqlarını qeyd edirlər.

Xəbərdarlığın sonu.

• Əslində, "Qaranlıq mələyi" filmi komediya janrında olmalı idi.
• Fransız tənqidçilərinə görə filmdə maraq doğuran personaj yalnız Dolf Lundqrendir.
• İlk dəfə filmdə yadplanetli rolunu Dolf Lundqrenə təklif edilməsi planlaşdırılmışdır.
• Alman tərcüməsində "Mən sülh ilə gəlmişəm" cümləsi "Mən hamınıza sakitlik gətirmişəm" cümləsi kimi tərcümə edilmişdir.
• Bu film ilk dəfə efirə çıxan zaman ABŞ-nin 1 milyon əhalisi filmi izləmişdir.
• Mattias Hyuz xüsusi platformanın hesabına Dolf Lundqrendən 20 funt hündür görsənirdi.^[14]
• Bu film Stiven Kinqin ən sevdiyi filmlərindən biri olmuşdur.
• Özgəplanetlinin işlətdiyi super avtomat Calico M950 avtomatının dəyişdirilmiş formasıdır.
• Mattias Hyuz filmin 2-ci hissəsinin ssenariyasını yazmışdır. Lakin bu filmə sponsorluq edən olmamışdır.
• Film ABŞ prokatlarında öncə gələn filmlərin adları ilə qarışdırmamaq üçün "Mən sülhlə gəlmişəm" adı ilə satışa çıxarılmışdır.

"Qaranlıq mələyi" filmi 1989-cu ildə Texas ştatında Hyuston şəhərinin Tranquiliti parkı parkında çəkilmişdir. Film 4 aya (yanvar, fevral, mart və aprel) çəkilib başa çatmışdır.

Filmdə baş rolu Dolf Lundqren ifa edir. Bu film Lundqrenin populyar filmlərindən hesab olunur. Filmdə Dolf Lundqrenin əməkdaşı rolunda oynayan Brayan Benben isə çox da məşhur olmayan aktyor olur. Bu film onun ən yaxşı filmlərindən birinə çevrilir. Dolf Lundqrenin sevgilisi Dayana rolunda Betsi Brentli ifa edir. Bu film onun ən populyar filmlərindən biri hesab olunur. "Yadplanetli üzrə polis" rolunda Cey Bilas ifa edir. Yadplanetli rolunu isə Mattias Hyuz ifa edir. Filmdə iştirak edən Dolf Lundqren və Mattias Hyuz döyüş sənətlərinin ustasıdırlar.

Rollarda

Dolf Lundqren (Rol:Cek Keyn)

Brayan Benben (Rol:Arvud "Larri" Smit)

Mattias Hyuz (Rol:Tales)

Cey Bilas (Rol:Azek)

Şerman Hovard (Rol:Viktor Menninq)

Sem Anderson (Rol:Uorren)

Filmin rejissoru Kreyq R. Beksli-dir.^[15] Bu film rejissorun karyerasında ən yaxşı çəkdiyi filmlərindən biridir. Filmin musiqi müəllifi məşhur bəstəkar Yan Hammer-dir. Operator isə Mark İrvin-dir.^[16]

Fransız tənqidçilərinə görə, bu filmdə yalnız Dolf Lundqrenin ifa etdiyi Cek Keyn roluna baxmaq olar.

1990-cı il 26 yanvarda kinozallarda göstərildikdən sonra Media Home Entertainment tərəfindən kasetlər və Lazerdisklər buraxıldı. Bu film heç vaxt ABŞ-də 1 DVD diskində buraxılmamışdır.^[17] 2 enliekranlı buraxılışına ABŞ-də, Avropada, Yaponiyada və Avstraliyada baxmaq mümkündür.^[18]

Filmdə, əsasən, XYZ, Bardeux, Shooting Star, The U-Krew qruplarının mahnıları səslənir. Filmin əvvəlində XYZ qrupunun "Maggy" mahnısı səslənir. Cek Keyn və Smit barda olan zaman Bardeux qrupunun "Thumbs up" mahnısı səslənir. Ardınca Shooting Star qrupunun "Touch me tonight", ardınca isə The U-Krew qrupunun "Ugly" mahnısı səslənir. Filmin sonunda yenidən "Touch me tonight" mahnısı səslənir. Bu mahnı Billboard Hot 100 hit-paradında 67-ci mövqe tutmuşdu.^[19]

Filmdə istifadə olunan bir çox silahlar aşağıdakı cədvəldə verilmişdir. Filmdə istifadə olunan bəzi silahlar aşağıdakı cədvəldə verilmiş silahların dəyişdirilmiş formasıdır. Cədvəldə göstərilməyən silahlar bunlardır: Calico M950 (Yadplanetli), Heckler & Koch MP5K (Ağ oğlanlar) və Detonics Pocket 9 (İnspektor Svitzer)

• Silahlar
• 
  Mossberg 500 (filmin əvvəlində dükana girən psixopat #2 (Aleksandr Conson) əlindəki silah)
• 
  Smith and Wesson 586-7 (Filmdə Hyuston polislərinin istifadə etdiyi tapança)
• 
  Smith Wesson 686 (filmin əvvəlində dükana girən psixopat #1 (Betyu Pozi) əlindəki silah)
• 
  Heckler & Koch P7 (Ağ oğlan #1 (Kevin Peyc) istifadə etdiyi silah)

Ölkə	Dil	Adı
Azərbaycan	Azərbaycan dili	Qaranlıq mələyi
ABŞ	İngilis dili	I Come In Peace (Yeni adı)
ABŞ	İngilis dili	Lethal Contact (orijinal adı: Ölümcül əlaqə)
Fransa	Fransız dili	Dark Angel
Böyük Britaniya	İngilis dili	Dark Angel
Polşa	Polyak dili	Mroczny anioł
İtaliya	İtalyan dili	Arma non convenzionale
Almaniya	Alman dili	Dark Angel — Tag der Abrechnung[20].
Portuqaliya	Portuqal dili	Anjo Negro
İspaniya	İspan dili	Dark Angel — Ángel de la muerte
Yunanıstan	Yunan dili	Dynami katastrofis
Macarıstan	Macar dili	Sötét angyal
Rusiya	Rus dili	Ангел Тьмы
Türkiyə	Türk dili	Kara Melek[21][22] (Karanlık Melek[23][24]
Serbiya	Serb dili	Tamni andjeo
Finlandiya	Fin dili	Musta enkeli
Meksika	İspan dili	El destructor mortal
Belçika	Fransız dili	Dark Angel

Ölkə	Çıxış tarixi
ABŞ	28 sentyabr 1990[25]
Fransa	13 iyun 1990
Almaniya	7 iyun 1990
Birləşmiş Krallıq	13 iyul 1990
Yaponiya	17 avqust 1990
Finlandiya	10 avqust 1990
Türkiyə	6 iyul 1990
Polşa	19 noyabr 2008
Macarıstan	11 yanvar 1990
Belçika	18 iyul 1990
İspaniya	1 iyun 1990
Cənubi Koreya	26 yanvar 1990
Filippin	21 avqust 1990
Niderland	21 sentyabr 1990
Avstriya	iyun 1990
Portuqaliya	24 avqust 1990
İsrail	22 sentyabr 1990
Çexoslovakiya	20 mart 1992

Ölkə	Gəlir	Çıxış tarixi
ABŞ	$1,912,421	30 sentyabr 1990
ABŞ	$4,348,368	15 noyabr 1990
Birləşmiş Krallıq	$1,386,858	30 avqust 1990
Birləşmiş Krallıq	$1,314,240	24 avqust 1990
Almaniya	$267,514	18 avqust 1990

Ölkə	Satış
Fransa	289,150
Almaniya	62,461
İspaniya	230,462

• Qaranlıq mələyi (film, 1925)
• Qaranlıq mələyi (film, 1935)

• Charles Holland & Darryl Cobbs. I Come In Peace (comic adaptation). Greater Mercury Comics, Vol. 1, 1991

Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.

Vikisitatda Qaranlıq mələyi ilə əlaqədar sitatlar var.

• Qaranlıq mələyi — Internet Movie Database saytında.

• Qaranlıq mələyi Dolph-ultimate.com saytında  (ing.)
• Mən sülhlə gəlmişəm Rotten Tomatoes saytında  (ing.)
• Washington Post review  (ing.)
• Deseret News review Arxivləşdirilib 2009-02-21 at the Wayback Machine  (ing.)
• Spinning Image review  (ing.)
• Moria review Arxivləşdirilib 2011-10-04 at the Wayback Machine  (ing.)
• Time Out review Arxivləşdirilib 2011-06-06 at the Wayback Machine  (ing.)
• Opis filmu na stronie dolph-ultimate.com  (ing.)
• Dark Angel VOX ab 16 — FSK 18 DVD  (ing.)