Qasım Qasımzadə (şair)

Qasım Xansuvar oğlu Qasımzadə (23 iyun 1923, Aşağı Xocamusaxlı, Qubadlı rayonu28 iyul 1993, Bakı) — şair, tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, 1950-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1984), filologiya elmləri doktoru (1985), Azərbaycan Milli Yaradıcılıq Akademiyasının müxbir üzvü (1991).[1]

Qasım Qasımzadə
Doğum tarixi 23 iyun 1923(1923-06-23)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 28 iyul 1993(1993-07-28) (70 yaşında)
Vəfat yeri
Uşağı
Təhsili
Fəaliyyəti tərcüməçi, şair, ədəbiyyat tənqidçisi, ədəbiyyatşünas
Əsərlərinin dili Azərbaycan dili
Mükafatları Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1984
qasimqasimzade.com

Qasım Qasımzadə 1923-cü il iyunun 23-də Qubadlı rayonunun Xocamusaxlı kəndində anadan olmuşdur.

Şəki Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra Kəlbəcərdə orta məktəb müəllimi, Yevlax rayon xalq maarifi şöbəsində metodist işləmişdir.

Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində təhsilini davam etdirmişdir (1945–1950).

Eyni zamanda "Azərbaycan gəncləri" qəzeti redaksiyasında ədəbiyyat və incəsənət şöbəsinin müdiri (1947–1949) olmuşdur. "Ədəbiyyat və İncəsənət" qəzeti redaksiyasında tənqid şöbəsinin müdiri, Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspirantı (1950–1953), baş elmi işçi əvəzi (1953–1954), baş elmi işçi (1954–1959), "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzetinin baş redaktoru (1957–1963) çalışmışdır. Yenidən Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna qayıtmış, ömrünün sonunadək burada baş elmi işçi (1963–1973) və sovet ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır (1973-cü ildən).

Ədəbi fəaliyyətə 20-ci əsrin 40-cı illərindən başlamışdır. Bu yaxınlarda şairin arxivindən tapılmış və sağlığında çap edilməmiş "İstiqbala səyahət", yaxud "Yerin övladı" (1946) başlıqlı poeması göstərir ki, Qasım Qasımzadə dünya elmi bədiiyyat poeziyasında ilkə imzasını atmış Azərbaycan şairidir.

İlk mətbu şeiri 1944-cü ildə "Kommunist" qəzetində çap etdirdiyi "Vəfasız olmaz" adlı poetik nümunədir. Dövri mətbuatda şeirləri, ədəbi-tənqidi və publisist məqalələri ilə ardıcıl çıxış etmişdir. Şeirləri bir sıra xarici dillərə tərcümə edilmişdir.

Qədir Rüstəmovun ifasında məşhur olan "Olmaz-olmaz, olmaz-olmaz deyirsən" mahnısının sözlərinin müəllifidir.

1993-cü il iyulun 28-də vəfat etmişdir.

Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanına (1982), Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatına layiq görülmüşdür.

  • Bizim kənd. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1951, 56 səh.
  • Bizim şəhər. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1953, 40 səh.
  • Bizim dağlar. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1955, 74 səh.
  • Nikolay Ostrovski. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1955, 72 səh.
  • Azərbaycan ədəbiyyatında xalqlar dostluğu. Bakı: Azərb. SSR EA nəşriyyatı, 1956, 268 səh.
  • Ürək döyüntüləri. Bakı: Azərnəşr, 1959, 156 səh.
  • Son görüş. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1960, 86 səh.
  • Süleyman Rəhimov. Bakı: Azərnəşr, 1960, 119 səh.
  • Kiçik dayə. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1962, 16 səh.
  • Nəğməli ürəklər. Bakı: Azərnəşr, 1963, 68 səh.
  • Bənövşə yarpağı. Bakı: Azərnəşr, 1964, 286 səh.
  • İsmət. Bakı: Azərnəşr, 1966, 160 səh.
  • Утешение. Баку: Азербайджанское Государственное Издательство, 1968, 139 стр.
  • Aşıq gördüyünü çağırar. Bakı: Gənclik, 1969, 300 səh.
  • Лес дышал : Стихи и поэма / Перевод с азерб. Н. Коржавина. — Москва : Сов. писатель, 1970. — 96 с.
  • Getdim, gördüm, düşündüm, B., 1971, 100 səh., 10.000 nüs.
  • İnsan min il yaşardı. Bakı: Azərnəşr, 1973, 366 səh.
  • Keçmə namərd körpüsündən. Bakı: Gənclik, 1975, 182 səh.
  • Dağlar buraxmır məni. Bakı: Yazıçı, 1978, 402 səh.
  • Daşdan keçən söz. Bakı: Gənclik, 1981, 206 səh.
  • Ədəbiyyatda millilik və beynəlmiləllik, B., Elm, 1982, 274 səh., 1.700 nüs.
  • Səndən ayrılalı. Bakı: Yazıçı, 1985, 299 səh.
  • Şəfa çantası (şeirlər). Bakı: Gənclik, 1986, 13 səh.
  • Seçilmiş əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1988, 336 səh.
  • Ədəbiyyatımız, mənəviyyatımız. Bakı: Yazıçı, 1988, 405 səh.
  • Seçilmiş əsərləri. Bakı: Şərq-Qərb, 2005.

Tərcümələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • M. Tursunzadə. Hindistan balladası. Bakı: Usaqgəncnəşr, 1950, 44 səh.
  • M. Mirşəkər. Qızıl qışlaq. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1954,
  • İ. Noneşvili. Qonaq gəlin Gürcüstana. Bakı: Usaqgəncnəşr, 1962, 76 səh.
  • M. Tursunzadə. Asiyanın səsi. Bakı: Azərnəşr, 1964, 128 səh.
  1. "Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi" (PDF). 2022-03-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2010-06-12.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]