Refat Mustafayev
Refat Şemsedin oğlu Mustafayev(1911, Mramorne[d], Simferopol rayonu[d] – 1984, Əndican) — II Dünya müharibəsi illərində Krımın yeraltı partizan hərəkatında regional partiya katibi və batalyon komissarı olaraq vəzifə yerinə yetirən krım tatarı əsilli kommunisti idi.[1][2]
| Refat Mustafayev | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1911 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1984 |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Milliyyəti | Krım tatarı |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Qoşun növü | piyada |
| Rütbəsi | mayor |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
  |
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Refat Mustafayev 1911-ci ildə Tavrida vilayətinin Biyuk-Yanka kəndində anadan olub. İlk təhsilini də Biyuk-Yanka kəndində almışdır.[3]
1984-cü ildə sürgündə olduğu Özbəkistan SSR-nin Əndican şəhərində vəfat etmişdir.[4]
Fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ümumittifaq Lenin Kommunist Gənclər İttifaqına qoşulduqdan sonra partiya xətti ilə hərəkət etdi, 1940-cı ildə BKP (b) Krım regional komitəsinin katiblərindən biri oldu. İkinci Dünya müharibəsi başlayandan sonra Qırmızı Ordu sıralarına siyasi işçi kimi çağırıldı. Batalyon komissarı rütbəsinə layiq görüldü.
1942–1943-cü illərin qışında Krımın partizan hərəkatında kritik bir vəziyyət yarandı. 1942-ci ildə A.V.Mokrousovun başçılıq etdiyi bir sıra liderlər hava ilə materikə təxliyə edildi, 1941-ci ilin payızının ilk layihəsinin bir çox tərəfdarı öldü. Krım dağlarında partizan hərəkatı başından çıxarıldı, Krım regional komitəsi isə Krasnodarda, sonra Soçidə, partizan hərəkatının cənub qərargahı olduğu kimi.
1944-cü ilin yanvar-fevral aylarında yaradılan Krım partizanlarının (komandir V. S. Kuznetsov) Şərq bölməsinin komissarı oldu. Karasubazar, Köhnə Krım və Sudak arasındakı meşələrdə fəaliyyət göstərdi.[5]
1944-cü ilin yazında Krım azad edildikdə, Şərq Birliyinin partizanları düşmənin geri çəkilən hissələrinə hücum etdilər. 13 aprel 1944-cü ildə 227-ci piyada diviziyasının, 257-ci ayrı-ayrı tank alayının qoşunları və Şərqi Partizan bağlantısı 3-cü briqadasının döyüşçüləri köhnə Krımı azad etdilər.
Mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]1943-cü ildə I dərəcəli "Vətən Müharibəsi Partizan" medalı ilə təltif edilmişdir. Lenin ordeni və ""Qırmızı Bayraq" ordeni"nə layiq görülsə də, Krım tatarlarının deportasiyası ilə əlaqədar bütün bunlar təxirə salındı.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ В. Е. Поляков. Партизанское движение в Крыму в годы Великой Отечественной войны. 2013. səh. 88—100. ISBN 978-617-648-229-1.
- ↑ "Весной 1943 года немцы сожгли деревню Биюк-Янкой". 2019. 2019-09-08 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "История Биюк-Янкоя. Великая Отечественная война". mramornoe.com. 2017. 2020-02-24 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Refat Mustafayev". istmira.ru. 18 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ С. Н. Ткаченко. Крым 1944. Весна освобождения. 2014. səh. 528. ISBN 978-5-4444-2224-3.