Republic F-105 Thunderchief

1951-ci ildə “Republic Aviation” firması F-84F təyyarəsinin yerini alacaq supersonik taktiki bombardman təyyarəsi üstündə işləməyə başladı. Bunun nəticəsi olaraq F-105 “Thunderchief”, daha sonralar “Thud” olaraq adlandırılacaq təyyarə dünyaya gəldi. İlk prototip YF-105A 22 oktyabr 1955-ci ildə uçdu, fəqət ilk F-105D modelinin uçuşu 9 iyul 1959-cu ildə olmuşdur. F-105 qırıcı-bombardmançı hərbi təyyarəsi bir adamlıq “B” və “D” versiyası, və iki adamlıq “F” modellərində istehsal edilmişdirlər. Daha sonralar bəzi “F” modelləri F-105G olaraq modifikasiya edildilər. 610 ədəd F-105D modeli də, daxil olmaqla ümumi olaraq 833 ədəd F-105 “Thunderchief” istehsal edilmişdir.

Republic F-105 Thunderchief
Tipi Döyüşçü-bombardmançı təyyarə
İlk uçuş 22 oktyabr 1955
İstimarının bitmə tarixi 25 fevral 1984
İstismarçılar
Buraxılış sayı 833
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

F-105D İkinci dünya müharibəsi dövründə istifadə edilmiş olan B-17 təyyarələrindən daha artıq bomba daşımağa qadir idi. 3600 kq-ı gövdə daxilində olmaqla 5500 kq ağırlığında strateji yük daşıya bilirdi. F-105D modelləri çox geniş şəkildə Vyetnam müharibəsi zamanı istifadə edilmiş və müharibənin ilk dörd ilində hava hücumlarının 75%-ini həyata keçirmişdir. SSRİ mənşəli MiQ-17 və MiQ-21 qırıcılarının qarşısında “asan” bir rəqib kimi görünmək ilə bərabər bu təyyarənin hava döyüşləri üçün deyil, taktiki bombardman üçün yaradılmış olması fikri gündəmə gəlir.

ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin (USAF) qitələrarası müharibəyə və ABŞ-nin qitələrarası müdafiyəyə önəm verməsi önləmə təyyarələrinə seçməsinə və hava döyüşləri aparmağa qadir olan təyyarələrə önəm verməməsinə səbəb oldu. MiG şirkətinin istehsal etdiyi döyüş təyyarələrinin hava döyüşlərindəki üstünlüyü qarşısında, Lockheed F-104 Starfighter təyyarələri də manevr qabiliyyəti nöqteyi-nəzərindən kifayət qədər uğurlu olmadığından USAF təyyarə axtarışına başlamış, donanmada xidmət edən F4H modelini (əvvəl F-110 sonra F-4 ) tapmışdı. Bu günün F-15, F-16 kimi təyyarələri bu acı təcrübələrdən dərs çıxardılaraq dizayn edilmişdir.

Son F-104D modeli USAF arsenalından 12 iyul 1980-ci ildə azad edilmişdir.

F-105D modelinin taktiki-texniki xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ekipaj: 1

  • Mühərrik: 1 ədəd Pratt & Whitney J75-P-19W
  • İtələmə gücü: 117.18 kN
  • Qanad eni: 10.61 m
  • Uzunluq: 19.58 m
  • Hündürlük: 5.98 m
  • Maksimum yükgötürmə qabiliyyəti: 23,880 kq
  • Maksimum sürət: 2300 km/saat
  • Kreyser sürəti: 1280 km/saat
  • Xidmət tavanı: 15,500 m,
  • Silahlar: 1 ədəd M61 Vulcan (20 mm-lik top), 12,000 lbs ağırlığında strateji yük