Vağudi məbədi — Alban xristian məbədi
Erməni Həvari kilsəsi | |
Vağudi məbədi | |
---|---|
Ölkə | |
Tikdirəni | |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İki kilsə və yardımçı tikililərdən ibarət olan məbəd kompleksinin ilk kilsəsini 1000-ci ildə Siyuni Alban hökmdarı Smbatın köməkliyi ilə onun arvadı Şahanduxt ucaltmış, 1007-ci ildə isə onun oğlu Sevada burada ikinci — günbəzli kilsəni tikdirmişdir. Məbəd 1931-ci il zəlzələsi zamanı böyük dağıntılara məruz qalmışdır.[1]
Vağudi məbədi Zəngəzur mahalının Qarakilsə (02.03.1940-cı ildən — Sisian) rayonunun Vağudi kəndindən 2 km cənubda yerləşmişdir.[2]
Ermənilər bu məbədi "Vorontnavank" adı ilə erməni kilsəsi kimi təbliğ edirdilər, halbuki məbədin yerləşdiyi Zəngəzur mahalı və Qarakilsə ərazisi qədimdən Türk-Oğuz boylarının anayurdu olmuş, bu yerlərə ermənilərin ilk kütləvi axını XIX yüzilliyin əvvəllərində bölgənin Rusiya tərəfindən işğalından sonra başlanmışdır.[3]
Vağudi kəndində 1918-ci ilə qədər ancaq Azərbaycan türkləri yaşamışlar. Burada azərbaycanlıların 1918–1920-ci illər soyqırımından sonra kəndə Türkiyə və İrandan onlarla erməni ailəsi köçürülüb gətirilmişdir. Və nəticədə kənd ermənilərlə azərbaycanlıların qarışıq yaşadığı kəndə çevrilmişdir. 1988-ci ildə isə kəndin azərbaycanlı əhailisi növbəti dəfə soyqrımına məruz qalaraq tamamilə ovulub kənddən çıxarılmış, kənd bütövlükdə erməniləşdirilmişdir.[4]