Yelena Qolub

Yelena Yevgenyevna Qolub (ukr. Олена Євгенівна Голуб; 25 dekabr 1951, Kiyev) — Ukrayna müasir incəsənət rəssamı, elektroqrafiki və sənətşünası. O, Ukrayna Milli Rəssamlar İttifaqının (2003-cü ildən), Macarıstan Elektroqrafik Rəssamlar Assosiasiyasının (2019-cu ildən) üzvüdür. Qolub Yeni Ukrayna dalğasının nümayəndəsidir.

Yelena Qolub
Doğum tarixi 25 dekabr 1951(1951-12-25) (72 yaş)
Doğum yeri
Fəaliyyəti rəssam, yazıçı
Təhsili
Janr rəssamlıq
Üzvlüyü
  • Macarıstan Elektroqrafik Rəssamlar Assosiasiyası[d],
  • Ukrayna Milli Rəssamlar İttifaqı[d]
uartlib.org/ukrayinski-h…
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müasir incəsənətə dair 100-dən çox nəşrin müəllifidir. O, vizual incəsənətdə ekspressivliyin ifadəli və qrotesk formalarına, zehni konstruksiyaların bir növü olan kompozisiyalarda obyektlərin paradoksal qarşı-qarşıya qoyulmasına meyil edir.[1][2] Bir çox milli və beynəlxalq incəsənət layihələrinin kuratoru və iştirakçısıdır. Onun əsərləri Almaniya, Niderland, Belçika, Cənubi Koreya, Polşa, Avstriya, Macarıstan və s. ölkələrdə nümayiş etdirilmişdir. Onun sənət əsərləri ilə muzeylərə Ukrayna Milli İncəsənət Muzeyi və Macarıstandakı Pannonhalma Arçabbi Muzeyi daxildir.[3] Texnika baxımından fərqli olan əsərləri şəhər sivilizasiyasının mürəkkəb labirintlərində varlığın mənasının axtarışı ilə birləşir.[4]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yelena Yevgenyevna Qolub 25 dekabr 1951-ci ildə SSRİ respublikalarından olan Ukrayna SSR-nin Kiyev şəhərində anadan olmuşdur. Valideynləri əvvəlcədə səhnədə müğənni kimi çıxış etmişdilər. Sonradan atası Yevgeni Qolub jurnalist, anası Zinayda Morozova isə işçi olmuşdur.

Qolub 1974-cü ildə Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universitetinin biofizika fakültəsini bitirmişdir. O, bir neçə il mühəndis kimi çalışmış, lakin peşəkar rəssam olmaq arzusunda olmuşdur. O, həmin dövrdə bir incəsənət universitetinə daxil olarkən sovet ideologiyası ruhunda tematik kompozisiyalar məcburi idi. Qolub bununla razılaşmamış, fərdi təhsil almağa başlamışdır. Bundan əlavə, o, Ukrayna Kitab Çap Akademiyasında könüllü kimi rəssamlıq dərsində iştirak etmişdir. 1986-cı ildə Jurnalistika İnstitutunun Mətbuat artistləri fakültəsini bitirmişdir.

Qolub jurnallarda illüstrator, nəşriyyatda redaktor, köşə yazarı və müxbir kimi işləmişdir. Onun həyat yoldaşı kulturoloq Pyotr Yakovenko, qızı Anna Qolub (1974, Leonid Nefedyev ilə evliliyindən), oğlu Andrey Yakovenkodur (1985). Kiyevdə yaşayır və işləyir. O, dəfələrlə öz əsərlərinin sərgiləri ilə xaricə səfər etmişdir.

Yaradıcılığı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yelena Qolub yaradıcılıq fəaliyyətinə 1970-ci illərdə ekspressionizm üslubunda rəsm çəkərkən sosialist realizminə zidd olan qeyri-rəsmi incəsənətdən, anderqraund incəsənətdən başlamışdır. Peşəkar rəssamlarla (Vasili Zabaşta, Vilen Barski və başqaları) təkbətək təhsil almışdır. Sonradan Kiyevdə avanqard gənclər "Rux" assosiasiyasına toplaşmışdır. Onlar orada yazıçılar, elm adamları, incəsənət xadimləri ilə toplaşaraq son tendensiyalar, "samizdat" və s. kimi mövzuları müzakirə etmişdilər. 1977-ci ildə "Rux"un təşkilatçıları (Yuri Kosin, N. Nedzelski və S. Fyodorinçik) avanqard sərgi təşkil etmişdilər.[5]

Yelena Qolubun bədii yaradıcılığında ikinci yüksəlişi XX əsrin sonundan XIX əsrin əvvəllərindəki illərdə baş vermişdir. Bu, ictimai fəaliyyətin canlanması və yeni əsərlərini nümayiş etdirməyə başladığı şəxsi qalereyaların yaranması ilə əlaqələndirilmişdir. İndiki dövrdə onun rəsm əsərləri abstrakt ekspressionizm və xalq primitivizmini sintez etmişdir. "Xala", "Balıqçı", "Çupa-çups və ya bərabərlik illüziyası", "Superqəhrəman" kimi əsərlərdə ukraynalılara xas olan yumor qeydləri ilə sosial-tənqidi motivlər böyüyür. Bu əsərlər Maqdeburqda (Almaniya) keçirilən Beynəlxalq İncəsənət Festivalının layihələrində sərgilənmişdir.

Rəqəmsal texnologiyalarda rəssam öz vizual dilini yaratmaq üçün tükənməz imkanlar tapmışdır. Onun "zehni konstruksiyalar" adlandırdığı kompozisiyalar (rəqəmsal çap vərəqlərində) çoxlu assosiativ mürəkkəb şeyləri əks etdirir. Rəssamın həmkurator kimi də çıxış etdiyi "Rəqəmsal həyət № 3" layihəsi "Q. V. X" (yəni Qolub, Vışeslavski, Xarçenko) qrupunun media rəssamlarının əsərlərini toplamışdır. Bu, Niderlandın Amsterdam şəhərində sərgilənir.[6]

Onun həmkarı, tanınmış avanqard rəssam və rejissor Oksana Çepelik Yelena Qolubun yaradıcılığı haqqında belə danışır: ƏŞəhər sivilizasiyası öz nailiyyətləri və ziddiyyətləri ilə müxtəlif seriyaların çoxsaylı versiyalarında həmişə rəssamın diqqət mərkəzindədir. Yerli adət-ənənələr və kollektiv yaddaş, mədəni bölgülər, şəhər mərkəzi və şəhərətrafı ərazilər arasındakı əlaqələr rəssamın bu gün müasir incəsənətdə inkişaf etdirdiyi ən mühüm mövzulardan yalnız bir neçəsidir. Bu günlərdə rəssam Viktor Misianonun Müasir İncəsənət Muzeyində nümayiş etdirilən "Mümkün olmayan icma" kurator layihəsində IV Moskva Biennalesində iştirak edib. Mənim üçün bu sərgi xüsusi maraq kəsb edir, çünki o, qarşılıqlı əlaqənin estetikası ilə bağlıdır və layihənin özünü, fikrimcə, sosial heykəltəraşlıq, dövrümüzün aktual tendensiyası kimi qiymətləndirmək olar".[7]

Macarıstan incəsənət tarixçisi Qabor Pataki Yelena Qolubun Budapeştdə "Ukraynadan gələn külək" (2019) adlı foto instalyasiya sərgisinin açılışında çıxış edərək qeyd etmişdir: "O, öz metodunu "povest konstruktivizmi" adlandırır. Bu, fotomontajın qabaqcılları Rodçenko, Klutsis və Lissitzkinin ideyalarının təcəssümüdür, lakin sələfləri öz əsərlərini dünyanın tezliklə daha yaxşı və ədalətli olacağına inanmaqla tərtib etsələr də, Qolub yalnız bütün bu fikirləri həyata keçirməmiş kimi tanıya bilər".[8]

Mükafatlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • "Voix Visuelle" mükafatı, "Keys" işi üçün müsabiqədə 3-cü yer, Ottava, Kanada, 2020[9]
  • "Matrices 2012" Beynəlxalq Elektroqrafika Biennalesi Mükafatı, Budapeşt, Macarıstan[10]
  • "Matrices 2017" Beynəlxalq Elektroqrafika Biennalesi Mükafatı, Budapeşt, Macarıstan[11]

Sərgilərdə iştirak

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 2020 — "Taun Zamanında İncəsənət" Beynəlxalq Sərgisi 2020 — "Süni İntellekt" — Rəqəmsal Miniprint 15 Beynəlxalq Sərgisi, Ottava, Kanada. 2017 — "Matrisalar 2017" — Beynəlxalq Elektroqrafika Biennalesi, Budapeşt, Macarıstan, kataloq
  • 2013 — "In.print.out" — Beynəlxalq Çap Üçlüyü, Vyana, Avstriya, kataloq
  • 2012 — "Matrisalar 2012" — Beynəlxalq Elektroqrafika Biennalesi, Budapeşt, Macarıstan, kataloq
  • 2012 — "Rəssamın portreti rəssamın gözü ilə", "Triptix" qalereyası, Kiyev
  • 2011 — Müasir İncəsənət Problemləri İnstitutunun 10 illiyi (rəhbəri Viktor Sidorenko), Kiyev
  • 2011 — "Mümkün olmayan icma" (kuratoru Viktor Misiano), Müasir İncəsənət Muzeyi, Moskva, Yevgeni Fiksin "19 milyonun portreti" layihəsi, foto quraşdırma.
  • 2010 — Hərrac "Ukrayna Alternativi", kataloq
  • 2010 — "Matrisalar 2010" — Beynəlxalq Elektroqrafika Biennalesi, Budapeşt, Macarıstan, kataloq
  • 2010, 2005 — "Xüsusi mövzular dövrəsi" foto sərgisi, Linz, Avstriya.
  • 2009 — Ukrayna Milli Ədəbiyyat Muzeyi, Kiyev
  • 2008 — "DIGITAL YARD № 3" / "RƏQƏMSAL HƏYƏT № 3" — "Q. V. H." bədii qrupunun sərgisinin iştirakçısı və həm kuratoru, WG Kunst Gallery, Amsterdam, Hollandiya, 2008, kataloq
  • 2008, 2007 — "Qoqolfest" — Beynəlxalq İncəsənət Festivalı, Mıstetski Arsenal, Kiyev.
  • 2007 — "GIAF 2007" — Gyeongnam Beynəlxalq İncəsənət Festivalı — val, Masan, Koreya, çap, kataloq
  • 2007 "Matrisalar 2007" — elektroqrafik biennale, Duna, MMG qalereyası, Budapeşt, Macarıstan, çaplar, kataloq
  • 2007 — "Eurografik" Beynəlxalq Çap Triennalesi, Katoviçe, Polşa.
  • 2007 — Beynəlxalq Plakat Sərgisi, Afişalar Muzeyi, Lahti, Finlandiya.
  • 2006–2005 — "Dubuffet məkanında" — N. Montalbetti ilə birlikdə fotoinstalyasiyaların sərgisi. Ukraynada Fransız Mədəniyyət Mərkəzi (Kiyev, Odessa, Dnepropetrovsk, Donetsk)
  • 2005 — "Birdinvest layihəsi", Beynəlxalq Layihənin Ukrayna hissəsinin iştirakçısı, kuratoru, Borqlun, Belçika, kataloq
  • 2005 — "Sülh və Müharibə", Kiyev-Mogilyov Akademiyasının qalereyası, Beynəlxalq Foto Biennalesi "Kiyevdə İkinci Fotoqrafiya Ayı", kataloq
  • 2005, 1985,1983 — İncəsənətdə Beynəlxalq Yumor və Satira Biennalesi, Qabrovo, Bolqarıstan, kataloq 2005
  • 2004 — "Sarı Dovşanın Zəfəri", fərdi əsər sərgisi, "Universitet" qalereyası, rəsm, qrafika, foto, Kiyev.
  • 2003 — Beynəlxalq Çap Triennale "Eurografik", Krakov, Polşa, kataloq
  • 2003, 2001, 2000 — I, II və III Beynəlxalq İncəsənət Festivalı, Maqdeburq, Almaniya, kataloqlar: I — "İnsanlar və heyvanlar", S. 29, II — "Adidən kənarda"
  • 2002 — "Qısa hekayələr" — layihənin iştirakçısı və kuratoru, Ukrayna Evi, Kiyev.
  • 2001 — "İnsanlar və heyvanlar", layihənin iştirakçısı və kuratoru, Q. Stolbçenko, A. Komissarenko və L. Pişa ilə birlikdə, Ukrayna Evi, Kiyev.
  • 1978, 1977 — "Rux" yeraltı yaradıcılıq birliyinin sərgiləri, Kiyev.

Nəzəri istiqamətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bir sənət tarixçisi kimi Elena Qolub bir neçə sahəni araşdırır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ на укр.:Сидор-Гибелинда О. Голуб Елена Евгеньевна. // Энциклопедия Современной Украины. — К.: Ин-т энциклопедич. иссл. НАНУ, —Т. —6 2006, — С. 108, 213. — ISBN 966-02-3966-1
  2. ↑ на укр.: Голуб Елена Евгеньевна. // Кто есть кто в экономике, культуре, науке Киева. Справочник, Киев, 2001, — Т.2, — С. 317. — ISBN 966-7953-01-7.
  3. ↑ Žuravelʹ, Serhij. Chudožnyky Ukraïny; vyp. 4. Kyïv: Ekspres Polihraf. 2006. ISBN 966-96548-2-3. OCLC 985430821. 2023-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-21.
  4. ↑ на укр.: Елена Голуб // Творческо-биографический альбом-справочник. — Киев, 2006, 4 выпуск, — С. 53. — ISBN 966-96548-2-3.
  5. ↑ Голуб Елена. В "Русі". К юбилею андеграундной выставки, ставшей историей.// День, 2007–5 декабря.[1]
  6. ↑ П.Яковенко. Группа "Г.В.Х." // День, 2008, — 8 октября. [2]
  7. ↑ Оксана Чепелик . Новый визуальный язык андеграунда.//День, 2011, — 23 декабря.[3]
  8. ↑ На укр.: Габор Патаки. Елена Голуб и её творчество.//Образотворче мистецтво, 2019, № 4, ст.54–5
  9. ↑ "EXHIBITIONS 2020 | Voix Visuelle". 2021-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-24.
  10. ↑ Награда в категории "Наследие М. Хоффера" каталог "Matrices 2012", Е. Голуб на стр.51.
  11. ↑ "Награда-грамота «Matrices 2017», Е. Голуб в каталоге на ст.10, 50,71" (PDF). 2019-01-11 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-09-16.
  12. ↑ Н.Мусиенко, П.Яковенко, Е.Голубь.//Буржуазная массовая культура: новые времена, старые проблемы. —К.:Мыстецтво, 1988. ISBN 5-7715-0037-2.
  13. ↑ Голуб О.Є.Графіті. // Енциклопедія Сучасної України. Ред. І. Дзюба . — К.:Ін-т енциклопед. досл. НАНУ — Т.6, — 2006, — С. 379. ISBN 966-02-3966-1.
  14. ↑ Голуб Олена.Утаємниченість світу Миколи Трегуба. // ОБРАЗОТВОРЧЕ МИСТЕЦТВО. 2004, — № 3, — С.70–71.
  15. ↑ Голубь Елена.Висящие на одной стене — связанные одной цепью.//РАДУГА. 2004, —№ 7–8, — С. 161–168.
  16. ↑ на укр.:Голуб Елена.Фотография: из техногенной стихии в искусство. // АРТ-КУРСИВ. 2008, — № 1, — С.71–73
  17. ↑ на укр.:Голуб Елена. Метаграфия — путь в многомерность.//ОБРАЗОТВОРЧЕ МЫСТЕЦТВО, № 1, 2004, ст. 8–9.
  18. ↑ на укр.:Голуб Елена.Дифференциация в условиях гомогенизации.// ГАЛЕРЕЯ. 2009, —№ 1–3(38) — С. 38–42
  19. ↑ на укр.:Голуб Елена. Искусство между реальностью и новой функциональностью. // ОБРАЗОТВОРЧЕ МЫСТЕЦТВО. 2005, — № 1 — С.52–54
  20. ↑ на укр.:Голуб Елена.Современное искусство в диапазоне безграничности.// ГАЛЕРЕЯ. 2010, — № 1–2 (42/43) —С. 45–47.
  21. ↑ на укр.:Голуб Елена. Теория относительности современного искусства .// ОБРАЗОТВОРЧЕ МЫСТЕЦТВО. 2011, —№ 1, — С.16–17
  22. ↑ Голуб Елена.Поиск аналогий: от Ермитажа до Кунсткамеры.//Зеркало недели, 2005, 20 августа."Архивированная копия". 2012-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-28.
  23. ↑ Голуб Елена. Мир, в котором нас нет, или инкарнация по Гройсу.//ЗЕРКАЛО НЕДЕЛИ. 2004, 28 августа.[4] Arxivləşdirilib 2023-03-21 at the Wayback Machine
  24. ↑ на укр.:Анд Олексiй Дмитрович. Энциклопедия современной Украины, . — К.:Ін-т енциклопед. досл. НАНУ — Т.1, 2002, ст. 315. [5] Arxivləşdirilib 2022-04-30 at the Wayback Machine
  25. ↑ на укр.: Голуб Елена. Арт-рынок: от кича до авангарда. // УКРАИНСКОЕ ИСКУССТВО, 2004, — № 3, — С.24–27 .
  26. ↑ Голуб Елена. Арт-коммерция по-московски. // УКРАИНСКОЕ ИСКУССТВО. 2004, — № 3 — С.52–53.
  27. ↑ на укр.: Голуб Елена. Искусство Франции в Украине .// УКРАИНСКОЕ ИСКУССТВО. 2008, — № 10,-С.51
  28. ↑ на укр.: Голуб Елена. Встреча с голландскими художниками. // ГАЛЕРЕЯ. 2008 — № 3–4,-С. 36–38
  29. ↑ Голуб Елена. Прозрачная перегородка между культурами. // Зеркало недели. 2003, — 1 ноября.
  30. ↑ Е.Голуб о визите Пако Рабана в Киев Французские кутюрье ездят в Украину за вдохновением Arxivləşdirilib 2021-06-28 at the Wayback Machine//День, 27 мая 2006

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • на укр.:Сидор-Гибелинда О.Голуб Елена Евгеньевна.//Энциклопедия Современной Украины, Ред. И. Дзюба.- К.: Ин-т энциклопедич. иссл. НАНУ, Т.6–2006, — С. 108, 213. ISBN 966-02-3966-1.
  • на укр.: Голуб Елена Евгеньевна. // Кто есть кто в экономике, культуре, науке Киева. Справочник, Киев, 2001, — Т.2, — С. 317. ISBN 966-7953-01-7.
  • на укр.: Елена Голуб // Творческо-биографический альбом-справочник. — Ред. С. Журавель. — Киев, 2006–4 выпуск — С. 53.-- ISBN 966-96548-2-3.
  • Голуб Елена. В "Русі". К юбилею андеграундной выставки, которая стала историей. //День , 2007–5 декабря. [6]
  • Нина Саенко. Сигналы времени. // День, 2004–22 января. [7]
  • на укр.: Вышеславский Глеб, Сидор-Гибелинда Олег. // Терминология современного искусства, Paris-Kyiv, Terra Incognita, 2011, — С.36, 147, 188, 240, 241,371. ISBN 978-966-96839-2-2
  • Оксана Чепелик. Новый визуальный язык андеграунда.// День, 2011, — 23 декабря. [8]
  • Пётр Яковенко. Художественный "хаос". // День , 2012–25 января. [9]

Monoqrafiyalar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]