Zülfüqar (tank)

Zülfüqar (farscaوالفقار) — İran Silahlı Qüvvələrinin quru qoşunlarının özü-özünü təminatı və xaricdən asılılığını azaltmaq məqsədiylə quru qoşunları komandirinin köməkçisi olan Briqada generalı Mir-Younes Masoumzadeh tərəfindən yaradılmış və 1996-cı ildən etibarən xidmətə qəbul edilərək kütləvi istehsalına başlanılmış bir ikinci nəsil əsas döyüş tankıdır. Adını dördüncü İslam, həm də Raşidi xəlifəsi, Şiə təriqətinin birinci imamı xəlifə İmam Əli əleyhissəlamın əfsanəvi qılıncı olan Zülfüqardan almışdır. İlkin prototip modelləri 1993-cü ildə sınaqlardan çıxardıldı, 1997-ci ildə 6 ədəd yarımsənaye prototipləri istehsal edilmiş və eyni ildə də ordu sıralarına xidmətə qəbul edilmişdirlər. Ekipajı 3 nəfərdən ibarət tankda Rusiya istehsalı olan 125 mm-lik yivsiz 2A46 topundan istifadə edilir. Zülfüqar 1 tanklarının mühərriki 12-silindrlik dizel mühərrikidir və 780 at gücündədir (630 kW780 at gücü), Zülfüqar 3 tanklarının isə mühərriki 1000 at gücündədir. Maksimal sürəti 70 km olan tankın hərəkət mənzili 450 km-dir. Köməkçi silahları 12.7 mm-lik və 7.62 mm-lik pulemyotlardır.

Zülfüqar ذوالفقار
Zülfüqar tankı (2012-ci ilin sentyabr ayında)
Tipi	Əsas döyüş tankı
Ölkə	İran
İstismar illəri	1996 - hal-hazırkı dövr
İstehsal tarixçəsi
Konstruksiya tarixi	1993
İstehsalçı	Şahid Kolah Dooz Sənaye Kompleksi
İstehsal illəri	1996 - günümüz
İstehsal sayı	~150 ədəd Zülfüqar 1, 100 ədəd Zülfüqar 3 (2012-ci ilə görə)
Variantları	Zülfüqar 1, Zülfüqar 2, Zülfüqar 3
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı	52 ton
Mühərrik	12-silindr. dizel 780 hp (630 kW780 hp)
Sürət	70 km
Güc nisbəti	21.7 hp / ton (Zülfüqar 1), 17.85 hp / ton (Zülfüqar 3)
Mühərrik gücü	Zulfiqar 1: 780 hp (630 kW) Zulfiqar 3: AVDS-1790 1000 hp
Əsas silah	125 mm-lik yivsiz 2A46 topu
Köməkçi silah	12.7 mm və 7.62 mm pulemyot
Uzunluğu	9.20 m (30 ft 2 inç)
Eni	3.6 m (11 ft 10 inç)
Hündürlüyü	2.5 m (8ft 2 inç)
Ekipaj	3
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Güc nisbəti aşağıdakı kimidir:

21.7 hp / ton (Zülfüqar 1);

17.85 hp / ton (Zülfüqar 3)

İnqilabdan öncə ABŞ-dən qalan M48 Patton, M60 Patton tanklarının gövdəsinin üzərinə qurulmuşdur. İlk dəfə olaraq xalqa 1994-cü ildə nümayiş etdirilmişdir. Kompozit modelli zireh yalnız qüllə hissədə edilmişdir (birləşmə (qaynaq) hissələri bilinmir) və qülləyə 125 mm kalibrə sahib olan 2A46 Rusiya istehsalı olan tank topu yerləşdirilmişdir. Ayrıca olaraq ABŞ istehsalı olan Abrams tanklarını xatırladan bir tank qülləsinə sahibdir.^[1]

Daha güclü motora və inkişaf etdirilmiş avtomatik mexaniki doldurucu sisteminə malikdir. Xarici görünüşünə görə əvvəlki modelə bənzəyir.^[2][3]

Zülfüqar seriyalı tankların ən sonuncu və təkmilləşdirilmiş variantıdır. Atəşə nəzarət sistemi və lazer vasitəsilə hədəflərin tapılması sistemi ilk dəfə olaraq bu tanklarda tətbiq edilmişdir. Tankın top qülləsi və gövdəsi daha əvvəlki modelə görə daha böyük olması ilə seçilir. Ətək (yan) zirehlərdən ilk dəfə olaraq bu tanklarda istifadə edilmişdir.^[4][5]

Tankın özünəməxsus fərqli bir qutu şəkilli, polad qaynaqlı qülləsi vardır. Zülfüqarın Sovet istehsalı T-72 və Amerika istehsalı olan M48 və M60 tanklarının əsas komponentlərindən hazırlandığına inanılır. Asqı sistemi ABŞ tərəfindən İrana verilən M48 / M60 Patton tanklarından modelləşdirilmişdir. SPAT 1200 ötürücüsüdə M-60-ın yerli modernizasiya edilmiş versiyası kimi görünür. Zülfüqar-1-in döyüş çəkisinin 780 at gücündə olan dizel mühərriki ilə 36 ton olduğu qeyd edilib; tankın güc-çəki sistemi 21,7 at gücü nisbətindədir. Zülfüqar-3 tanklarında isə güc-çəki nisbəti 17.85 at gücü nisbətindədir. Bəzi mənbələr bildirirlər ki Zülfüqarın dizaynı ilə Braziliya prototipi Osório arasında bənzərliklər vardır.

Zülfüqar tankları üç nəfərlik heyət tərəfindən idarə olunur. Avtomatik yükləyicinin T-72 tankı ilə eyni olduğu düşünülür.^[6]

2016-cı ilin oktyabrında İran, 360 dərəcəlik bir müşahidə imkanı verən dördqollu sistemlə təchiz edilmiş maili dopler və mərhələli şəkildə düzülmüş olan radar sistemlərinə əsaslanaraq Zülfiqar tanklarında aktiv qoruma sistemini uğurla test etdiyini iddia etmişdir..^[1]

Tank özünü düşmən hücumlarından müdafiə üçün tüstü bombaları ilə təchiz edilmişdir. Tankın topu ilkin T-72 modellərində istifadə edilmiş olan 125 mm-lik çapa malik olan 2A46 yivsiz topudur. Tankın köməkçi silahlarına düşmən piyadalarına qarşı istifadə olunmaq üçün nəzərdə tutulmuş 7.62 mm çapında cütləşdirilmiş pulemyot və hava hücumlarından müdafiədən ötrü 12.7 mm-lik pulemyot daxildir. Zülfüqar / T-72 ekipajı üçün, İran Müdafiə Sənayesi Təşkilatının Silahlanma Qrupu, 3 kq ağırlığa sahib döyüş başlığını saniyədə 850 metr qüllədən çıxma sürəti ilə atəşləyən standart 23 kq ağırlığında olan yüksək partlayıcılı mərmi istehsal edir.^[7]

"Zulfüqar-1" tanklarında tank hərəkətdə olarkən tankı yanğından mühafizəni təmin edən yanğınsöndürmə sistemi Tip 72Z ("Safir-74") tank modelində də istifadə olunan, Sloveniya istehsalı olan EFCS-3 yanğına nəzarət sistemidir. Zülfüqar tanklarının iddiaya görə tank qülləsinə lazer xəbərdarlıq sistemi əlavə edilmişdir. Onun dizaynı tankın İran istehsalı olan reaktiv zireh paketindən istifadə etməsinə imkan verir.

1997-ci ilin aprel ayında İran Silahlı Qüvvələrinin Quru Qoşunlarının rəhbərinin müavini, General-leytenant Mohammad Reza Ashtiani 1996-cı ildən istehsalına başlanılmış Zülfüqar tanklarının kütləvi istehsalının, hələ də davam etdiyini bildirmişdir. 520 müxtəlif tipdə tank parçasının, 500 tankın və zirehli maşının istehsal edildiyini bildirmişdir. 1997-ci ilin iyul aylarının sonlarında Əli Əkbər Haşimi Rəfsəncani, yerli olaraq istehsal edilən Zülfüqar əsas müharibə tanklarının və Borag tırtıllı zirehli transportyoru üçün rəsmən bir istehsal xətti açmışdır. Shahid Kolah Dooz adına sənaye kompleksi həmçinin BMP-2 Zirehli transportyorunu da istehsal edəcəkdir.

• 
  Zülfüqar-1 tanklarının öndən görüntüsü
• 
  Zülfüqar-1 tanklarının arxadan görüntüsü

• Zulfiqar or Zolfaqar 3 main battle tank Arxivləşdirilib 2013-02-05 at the Wayback Machine
• Description of the different versions  (fr.)
• ACIG.org Zulfiqar tankı 2003-cü Tehran hərbi paradında